بر اساس گزارشی که تیم پژوهشی دانشگاه بوستون در مجله معتبر Science Neuroscience منتشر ساخته، با بکارگیری یک روش بی سابقه، سن مغزهای پیر نیم قرن به عقب بازمی گردد. پژوهشگران با هدف جوان سازی مغزهای افراد سالخورده، برای مدت ۲۵ دقیقه مغز افراد مورد مطالعه را هدف شلیک امواج الکترومغناطیسی قرار دادند.
به گزارش آفتاب سلامت مطالعات اخیر محققان دانشگاه بوستون نشان می‌دهد تحریک مغز با استفاده از جریان الکتریکی ضعیف می‌تواند توانایی تفکر و حل مساله در افراد سالمند را تا حد دوران جوانی آنها تقویت کند.
کاهش عملکرد شناختی مغز و تنزل قدرت حل مساله با افزایش سن امری پذیرفته شده محسوب می شود. دانشمندان در راستای غلبه بر این فرایند طبیعی با روش‌های گوناگون در تلاش هستند روند کاهش حافظه و عملکرد شناختی مغز را متوقف سازند. مطالعات جدید نشان می‌دهد تحریک الکتریکی می‌تواند روشی موثر باشد و با این روش عملکرد حافظه افراد ۶۰ تا ۷۶ ساله پس از ۲۵ دقیقه تحریک الکتریکی در بخشی از مغز، به میزان قابل توجهی بهبود می‌یابد.
در آزمون یاد شده ۴۲ داوطلب ۲۰ تا ۲۹ ساله و ۴۲ نفر دیگر در سن ۶۰ تا ۷۶ ساله شرکت داشتند.افراد مسن پیش از تحریک الکتریکی و پس از آن به رقابت با گروه جوان پرداختند و نتایج آزمون به روشنی نقش بهبود دهنده تحریک الکتریکی را ثابت کرد، اینکه همگام سازی امواج مغزی می تواند مشکلات حافظه مربوط به سن را به طور چشمگیری کاهش دهد.
حافظه دارای یک سیستم شناختی به نام “Working memory” بوده که مسئول ذخیره اطلاعات به صورت موقت برای پردازش است. این سیستم برای استدلال و تصمیم‌گیری بسیار مهم است. تحریک الکتریکی مغز قادر به بازیابی این سیستم است و نقش مهمی در فرآیند تفکر دارد.
در این آزمایش از کلاه‌هایی استفاده شده است که حاوی الکترودهایی برای انتقال جریان الکتریکی ضعیف به مغز هستند.
نتایج نشان می‌دهد زمانی که سالمندان تحت این تحریکات الکتریکی قرار می‌گیرند، کارایی مغزشان به اندازه یک جوان ۲۰ تا ۲۹ ساله بهبود می‌یابد.
پیگیری و تکمیل این مطالعه مهم می تواند دستاوردهای بزرگی در زمینه بهبود قابلیت حافظه و تفکر در سالمندان پیش پای جامعه پزشکی قرار دهد.
محققان نام این شبیه ساز جریان الکتریکی فراجمجمه ای را به اختصار “tDCS” گذاشته اند. این جریان الکتریکی روی قسمتی از مغز با عنوان پیش پیشانی جانبی-خلفی متمرکز می شود.پس از دریافت ۲۵ دقیقه، تحریک الکتریکی، داوطلبین آزمون مذکور قادر هستند فعالیت‌های مرتبط با خلاقیت نظیر تفکر خارج از چارچوب را به نحو بسیار بهتری مدیریت کنند.
تحریک شبکه عصبی از طریق الکترودهایی صورت می‌گیرد که در بخش‌های مختلفی از سطح مغز کاشته می‌شوند و پالس های الکتریکی را با دقت زیادی به درون مغز تزریق می‌کنند. این فرایند که به شبیه سازی عمقی مغز شهرت یافته، باعث می‌شود بخش‌های مختلفی از مغز با دقت هدف گرفته شوند. دانشمندان این هماهنگی الکتریکی را “اتصال متقابل فرکانس” می نامند.
پس از آن مغز توان پردازش خود را همچون روزهای جوانی به دست می‌آورد و فرد می‌تواند با مشکلاتی همچون سردرگمی در تصمیم گیری، فراموشی و غیره مقابله کند.
اختلال‌های حافظه پیامد آسیب به ساختارهای نوروآناتومیک مغز است که مانع از ذخیره‌سازی، نگهداری و به‌یادآوردن خاطرات و یادسپاری می‌شود. اختلالات حافظه می‌توانند مانند آلزایمر پیش‌رونده و تدریجی باشند. کهولت سن و پیری نیز معمولاً با کاهش توانایی یادسپاری و به‌یادآوری و ضعف حافظه همراه و مرتبط است، اگرچه پیری علت و عامل اختلال حافظه نیست و تنها ایجادگر شرایطی است که می‌توانند به ضعف حافظه منجر شوند.
ادراک‌پریشی (آگنوزیا)، یادزدودگی (آمنِزیا)، زوال عقل (دیمنشیا)، بیش‌یادآوری (هایپرتیمسیا/هایپرتمسیا)، بیماری هانتینگتون، بیماری پارکینسون و نشانگان ورنیکه–کورساکوف برخی از آسیب‌ها یا بیماری‌هایی هستند که موجب اختلال حافظه می‌شوند یا علائم اختلال حافظه دارند. فشار روانی و استرس نیز می‌تواند از عوامل اختلال در حافظه باشد.
ضعف و اختلال شدید حافظه می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد و ارزیابی دیگران از سلامت ذهنی و روانی او تأثیر گذارد و کارکردهای اجتماعی وی را شدیداً تحت‌تأثیر قرار دهد.
رابرت راینهارت Robert Reinhart سرپرست تیم پژوهشی بوستون اظهار داشت: “ما روش نوآورانه ای را در علوم اعصاب توسعه دادیم که به طور غیرمستقیم و ایمن، مغز انسان را با جریان های بسیار ضعیف الکتریکی در یک روش بسیار خاص تحریک می کند.”
راینهارت میگوید، ممکن است فردا شاهد مراجعه سالمندان به کلینیکها باشیم که به سادگی و راحتی ، توانایی های از دست رفته خود را بازیابی می کنند و بیماری هایی چون دمانس و آلزایمر معالجه خواهند شد.
او گفت: “آزمایش موفقیت آمیز ما پس از یک ساعت تحریک الکتریکی مغز شگفتی آفرید. ما می توانیم به سرعت عملکرد حافظه را افزایش دهیم”
راینهارت متعهد شد پیش از اینکه روش ابداعی را به عنوان یک نوع درمان به سالخوردگان عرضه کند، بررسی های بیشتر و مطالعات تکمیلی لازم را انجام دهد.
دکتر بری گوردون Barry Gordon ، استاد علوم اعصاب و شناختی در دانشکده جان هاپکینز در بالتیمور، گفت: “تیم پژوهشی بوستون، اثرات سن را از مغز داوطلبین سالخورده حذف کردند.
گوردون ادامه داد: “این اولین قدم فوق العاده در مداوای آثار سالخوردگی بر مغز است”
