اخبار داروخانهاخبار صنفیاخبار وزارتخانه ها و سازمان غذا و دارواکسیر سلامتگفت و گو

قیمت دستوری دارو مانع ادامه حیات برای تولیدکننده

اطلاع از بینش و عملکرد مدیران صنعت داروی کشور، آزمایش و خطاها را در حوزه‌های آزموده شده به حداقل رسانده و باعث هدایت توان و انرژی مدیریتی در راههای ایمن‌تر و یا طی راه‌های تازه و مستعد آزمون است.

بخش دوم و پایانی مصاحبه با مدیرعامل شرکت دانش بنیان نوتک فار را با رویکرد یاد شده تقدیم مخاطبین گرامی آفتاب سلامت می‌کنیم. با ما همراه باشید:
قسمت اول مصاحبه را می توانید اینجا بخوانید.

1- نظر شما به عنوان مدیری با سابقه که دکتر داروساز است و سکان یک شرکت تولید داروهای گیاهی در دستان اوست درباره استفاده بیماران از داروهای گیاهی و میزان اثربخشی آن نسبت به داروهای شیمیایی چیست؟

داروهای گیاهی و دارو‌های شیمیایی هر یک جایگاه و اثر بخشی خود را دارند. در برخی موارد استفاده از داروهای شیمیایی اجتناب ناپذیر و ضروری است اما در مواردی که از داروی گیاهی بتوان استفاده کرد و اثربخشی مناسب و مطلوب را از آن گرفت بدلایل مختلفی می تواند نسبت به داروی شیمیایی اولویت داشته باشد.

در طیف وسیعی از اختلالات و بیماریها داروهای گیاهی قابل استفاده و مفید هستند و نیاز زیادی به استفاده از داروهای شیمیایی مشاهده نمی‌شود بعنوان مثال در رفع علایم سرفه و سرماخوردگی یا در برخی مشکلات گوارشی و موارد متعدد دیگر داروهای گیاهی اثرات خوب خود را نشان داده اند و در بین آحاد مردم شناخته شده اند، بطوریکه در این موارد اغلب از داروهای گیاهی استفاده می کنند.

 

2- درباره وضعیت داروسازی گیاهی در کشور توضیح دهید

داروسازی گیاهی، صنعتی جوان و نوپا در ایران است. از حدود چهل سال قبل پایه گذاری اولین شرکت ها در زمینه بسته بندی گیاهان دارویی و تولید فرم های ابتدایی گیاهی با مجوزهای بسته بندی خرد، غذایی و بعد داروهای گیاهی آغاز شد.

این روند شکل گیری شرکت ها و انجام تولیدات دارویی حرکت کندی داشت تا اینکه در پانزده سال اخیر تحولات و گسترش نسبتا خوبی را در کمیت و کیفیت شاهد بودیم.

شکل گیری شرکتهای جدید بخصوص پس از آشنایی و توجه کارآفرینان با تولید قراردادی که شکلی رایج و پیشرفته در دنیای امروز و استفاده بهینه از وقت، انرژی و منابع است، سرعت یافت و انجام تولیدات دارویی با استفاده از مواد موثره گیاهان دارویی و عرضه آنها در فرم های داروئی متنوع به بازار داروئی کشور در برنامه ریزی شرکتها اولویت ویژه ای پیدا کرد.

این گسترش به تبع رویکرد مثبت جهانی به طب سبز و داروسازی گیاهی از یکطرف و پیشینه عمیق فرهنگی در زمینه استفاده از اثرات درمانی گیاهان دارویی و بستر مناسب فرهنگی ناشی از آن و رویکرد سریع افراد و شرکت ها  به تولیدات گیاهی، همچنین سیاست های کلان اتخاذ شده توسط وزارت بهداشت در تقویت داروسازی گیاهی در کشور و تحولات رخ داده ناشی از آن در سازمان غذا و دارو از طرف دیگر بوده است که بستر کار بطور نسبی فراهم شد و امید می رود شکل و سوی آن به سمت ایجاد بستر مناسب تر و امکان رشد بیشتربرای شرکت های فعال در این زمینه پیش رود.

 

3- چالش ­های اصلی حوزه تولید داروهای گیاهی چست و چه موانع و مشکلاتی بر سر راه کسانی که علاقه دارند در این حوزه فعالیت کنند، وجود دارد و چگونه می توان بر آنها فائق شد؟

در مسیر انجام تولیدات گیاهی موانع متعددی بر سر راه هست که بخشی به ماهیت کار تولید برمی گردد بخشی هم به شرایط خاصی که در آن بسر می بریم و منجر به کمبودها و ثبات کم اقتصادی می شود مربوط است.

اما موانعی هم هست که بعضاً با اصلاحاتی در مقررات و تجدیدنظرهایی در آئین نامه های دولتی موجود برداشته می شود و مسیر را برای وارد شدن و پیشرفت افراد و شرکت های مستعد هموارتر می سازد چنانچه در برخی کشورها با وضع مقرراتی واقع بینانه، کارشناسانه و طولانی مدت و با رویکردهایی عمل گرایانه و کاهش بوروکراسی کاغذی و الکترونیکی و ساده سازی و کوتاه کردن مراحل متعدد اخذ مجوزها و خلاصه سازی تعدد مدارک و افزایش زمان اعتبار مجوزها به چندین سال، ثبات و امنیت بیشتری برای تولیدکنندگان ایجاد کرده اند و موجب رشد و بالندگی صنایع کشور خود شده اند و به مرور زمان به ایده آل ها نیز نزدیک شده اند.

برای راه اندازی یک شرکت تولیدی با کارخانه یا بدون کارخانه برای گرداندن چرخ یک شرکت، برای فرمولاسیون و ثبت فرآورده های طبیعی و برای پخش محصولات تولیدی مشکلات و مسائلی وجود دارد که انجام اصلاحات و تجدید نظرهای یاد شده می تواند زمینه را برای شکل گیری آسانتر بنگاه های تولیدی، تنوع محصولات و امکان عرضه بهتر و گسترده تر آن ها و حضور طولانی مدت شرکتها در بازار فراهم سازد.

در حال حاضر چنین بستری وجود ندارد و یا بهتر است بگویم بطور ناقص وجود دارد.

در حال حاضر اهم مشکلات پیش روی صنعت داروسازی گیاهی و مسائلی که اقتصاد و رشد و بالندگی و سرعت توسعه آن را کم یا بیش تحت تأثیر قرار می دهند را اجمالا می توان اینطور بیان کرد:

1- مشکلات تأمین بودجه، نقدینگی و ناکافی بودن اعتبارات و تسهیلات، عدم وجود نهادهای مالی کارآمد جهت ارائه تسهیلات که بدون بوروکراسی­ های زیاد، تسهیلات کم بهره جهت تقویت تولید در اختیار قرار دهند، در حال حاضر فقدان چنین نهادهایی آسیب زا بوده و تامین نقدینگی تولید را با چالش مواجه کرده است.

2- مسأله طی مراحل طولانی ثبت داروهای گیاهی، اخذ و تمدید پروانه های محصولات، تعاملات با ادارات و نهادهای ذیربط تولید، عدم ثبات و بعضا غیرضروری بودن مقررات و الزامات آنها و بطور کلی کلیه تعاملات با بخشهای دولتی و بوروکراسی حاکم بر آنها

3-مساله قیمت گذاری دستوری که در کنار تورم بالا، کمبود، گرانی برخی مواد اولیه و مواد جانبی و اقلام بسته ­بندی مورد استفاده در تولید که عمدتاً وارداتی هستند قرار گرفته بی منطق و تحمیلی است و جلوی پیشرفت و گاه حیات شرکت تولیدکننده را می گیرد.

از سه سال قبل که این شرایط به صنعت ما تحمیل شد مشکلات زیادی را ببار آورد.

بنده بارها در جلسات، مصاحبه ها و گفتگوها و در کلاب هاوس عرض کرده ام دولت در این چند سال بجای اینکه در قیمت دهها هزار فرآورده در صنایع مختلف وارد شود و تشکیلات عریض و طویلی را به این منظور بکار گیرد و مدام بیلان کار مبارزه با گرانی بدهد باید سرمنشا مشکل که قیمت ارز و حفظ ارزش پول ملی است را با بکارگیری موازین علم اقتصاد و دانش مدیریت و اتخاذ سیاست های خرد و کلان صحیح مهار و کنترل کند و از برخورد با معلول و مقابله شکلی که آسیب جدی به صنایع و تولید می رساند پرهیز کند.

در آن صورت خودبخود گرانی وجود نخواهد داشت و مردم هم قدرت خرید خواهند داشت.

البته کنترل قیمت ها هم در همه لایه ها انجام نشده و نهاده های تولید در این چند سال رشد قیمتی زیادی داشته است و اساسا خیلی قابل کنترل نیستد و از قواعد واقعی بازار، تورم موجود و قیمت ارز تبعیت می کنند ولی محصول نهایی را با قیمت گذاری دستوری و مکانیزم های کنترلی که در اختیار دارند مهار کرده اند که یک تضاد عمیق بین قیمت تمام شده محصول و قیمت فروش آن ایجاد شده است و کار تولید را بی ثبات و شکننده کرده که مشکلات مالی گسترده ای را برای بسیاری از تولید کنندگان ایجاد کرده است.

به این ترتیب تمایل به ادامه کار تولید یا گسترش کار تولید را برای فعالان آن کم کرده است. طبیعی است انگیزه ورود افراد جدید نیز از این مسایل تاثیر منفی می گیرد. البته باید امیدوار به گذار از این شرایط بود.

4- مشکلات توزیع محصولات و عقد قرارداد با شرکتهای پخش از یک طرف و از طرف دیگر در حال حاضر اخذ مطالبات معوق از پخش ها که مبتلا به صنعت دارو و صنایع دیگر بخش سلامت نیز هست و مدتی است زیاد و پررنگ است و جای نگرانی دارد.

ریشه این مشکل نیز عدم پرداخت بدهی معوقه بخش دولتی به شرکتهای پخش است که برای شرکتهای تولید کننده و شرکتهای پخش بسیار آسیب زاست و شعار حمایت از تولید را نیز بی معنا می کند.

در واقع دولت از تولید کنندگان یک وام اجباری دریافت کرده است و با بودجه محدود آنان که باید برای تولید بعدی استفاده شود نیازهای خود را برای مدتی تامین کرده است و شرکتهای تولید کننده و پخش ها را هم مقابل هم قرار داده است.

5- آشنائی ناکافی جامعه پزشکی و آحاد مردم با داروهای ساخته و دوزاژ شده گیاهی و فرهنگ تجویز و مصرف آن که همه شرکتها می توانند علاوه بر تبلیغ و معرفی محصولات خود در فرهنگ سازی و شناساندن داروهای گیاهی به پزشکان و مردم نقش مفیدی را ایفا کنند.

6-  مشکلات اخذ مجوز احداث واحدهای صنعتی و بعد مشکلات اداره کارخانه، و در صورت عدم احداث کارخانه مشکلات ساخت قراردادی که چون هنوز این روش در کشور نهادینه نشده و برنامه ریزی تولید آن در کارخانه مجری و روش های تعیین قیمت ساخت قراردادی از الگوهای ثابتی پیروی نمی کنند مسایلی را ایجاد می کند.

برخی کارخانه ها گاهی همه سربارهای تولید و هزینه های غیرمرتبط را در تعیین قیمت تولید قراردادی دخیل می کنند حال آنکه تولید قراردادی به شکل معنی داری سربارهای یک کارخانه را کم و بسیاری از هزینه ها را پوشش می دهد.

7-مشکلات ناشی از برخی رویه ها و الزامات بیمه تامین اجتماعی و حسابرسی بیمه و اداره کار و ادارات دارائی و پرداخت مالیات که بعضا مشکلاتی را ایجاد می کنند و مسیر کار را پردردسر و پرهزینه تر می سازند.

8-تأمین پرسنل متخصص و غیر متخصص

البته مشکلات یادشده و مشکلات دیگری که احیانا بر سر راه وجود دارد هیچ وقت مانع از آن نیست که افرادی باهمت، عزم خود را جزم کرده و قدم در راه تولید و ایجاد ارزش افزوده و کمک به افزایش تولید ناخالص داخلی و ایجاد اشتغال در جامعه گذارند و احیانا خود نیز در کنار تاثیرگذاری مثبت خود در جامعه از بالندگی و پیشرفت معنوی و مادی آن برخوردار شوند.

4-هزینه ها در عرضه داروهای با کیفیت بالا چطور مدیریت می شود که قیمت محصولات با بنیه مالی خریدار ایرانی تناسب داشته باشد؟

مدیریت هزینه در چند سال اخیر بدلیل کمبودها و نوسانات قیمتی که عمدتاً به سمت افزایش قیمت ها بود مشکل و چالش زا  بوده است.

از نظر تامین مواد باکیفیت بالا مشکلات زیاد بوده است و تعیین قیمت‌های پایین برای محصولات از طرف مراجع قیمت گذار به گونه‌ای بوده است که بیش از آنکه بنیه مالی خریدار که مصرف کننده نهایی است مطرح شود میزان تحمل تولیدکننده در اخذ سود کم و عرضه محصول با قیمت پایین و در کنار آن احراز کیفیت مناسب، مطرح شده است.

داروهای گیاهی در ایران قیمت بالائی ندارند و با وجود اینکه بیشتر هزینه ها جهت تامین مواد و اقلام تولید، بالا و مشابه سایر کشورهاست اما قیمت محصول نهایی پایین تر است. قیمت شربت های سرماخوردگی گیاهی در ایران را با کشورهای همسایه و کشورهای اروپایی مقایسه کنید با وجود اینکه قیمت تمام شده در کشور ما با کشورهای همسایه تفاوت چندانی ندارد اما قیمتی که برای فروش ما تعیین می شود پایین تر از آنهاست.

این موضوع تعیین قیمت داخلی بعضاً به قیمت صادراتی نیز لطمه می‌زند چون خریداران کشورهای همسایه به قیمت های تعیین شده توسط دولت و قیمت های فروش در داروخانه های ایران آگاهی دارند و موقع خرید از تولید کننده با وی چانه زنی می کنند.

 

5-شرکت شما برای محافظت از حقوق مالکیت معنوی خود چه اقداماتی انجام می دهد، همچنین با توجه به اینکه شما داور ثبت اختراع در داروسازی بوده اید، لطفا در مورد محسنات ثبت اختراع و تاثیر آن در حفظ حقوق مالکیت معنوی در داروسازیها توضیح دهید که به چه صورت است؟

حقوق مالکیت معنوی در داخل کشور از طریق ثبت یک داروی گیاهی در سازمان غذا و دارو تحت یک برند خاص قابل محافظت است.

در انواع دارو از جمله داروهای گیاهی طی مراحل ثبت و اخذ تایید و دریافت مجوز از سازمان غذا و دارو ملاک مالکیت آن دارو و پروانه توسط یک شرکت است و ثبت برند یک دارو در کنار ثبت قانونی آن دارو در سازمان غذا و دارو و در ارتباط با آن معنا پیدا می‌کند.

اختراع تعاریف خود را دارد و ثبت اختراع فقط در مواردی خاص که دستگاه یا روش یا محصول خاصی در داروسازی در تعاریف مربوطه می گنجد معنا پیدا می کند مثلاً یک دستگاه گرانولاسیون با قابلیت های جدید ساخته می شود و یا روشی نظیر ساخت پلت و خود فرم پلت برای اولین بار ثبت اختراع می شود یا یک اسپری درایر یا فریزر درایر با سیستم جدید مطرح می شود.

در ارتباط با داروهایی که فرموله و تکمیل پرونده می شوند هر مورد مصرف و اثری داشته باشند ثبت و اثبات اثربخشی در سازمان غذا و دارو اصل است و ثبت اختراع اگر هم انجام شود مطرح نمی شود. البته ممکن است استثنائاتی هم باشد.

6- مشاهده می شود در تبلیغات رسانه ای ماهواره و شبکه های اجتماعی بعضا استناد به ثبت اختراع و اثرات درمانی متعدد در ارتباط یک محصول گیاهی می کنند آیا اینها قابل اعتماد هستند؟

خیر اینها اصلا قابل اعتماد نیستند مگر اینکه ثبت در سازمان غذا و داروی ایران یا نهاد قانونی و رسمی کشور دیگری را داشته باشند.

نهاد ناظر و قانونی جهت بررسی و تایید اثرات درمانی مرکز مالکیت معنوی و ثبت اختراع نیست که بتوان به آن استناد کرد.

7-نقش تحقیق و توسعه در موفقیت شرکت شما چیست ؟

تحقیق و توسعه هسته مرکزی و اتاق فکر یک شرکت داروسازی است هر چقدر اعضای گروه تحقیق و توسعه دانش و تجربه بیشتری داشته باشند استفاده و قابلیت آن شرکت برای طراحی خوب یک دارو و عملکرد فنی و دستیابی به فرمولاسیون های مناسب و اثربخش بالاتر می رود.

این موضوع از نظر مالی و از نظر تکنیکی به نفع شرکت و از نظر کیفی به نفع مصرف کننده نهایی است.

حرفه ای انجام دادن کار خیلی مهم است به عنوان مثال در فرمولاسیونهائی که حرفه ای و با دانش فنی بالا انجام می شود معمولاً با حداقل تنوع اکسی پیان ها و مواد موثره نتیجه دلخواه و ساخت یک دارو با اثربخشی مناسب انجام می شود.

در موقع ساخت بدلیل استفاده بهینه از مواد و عدم استفاده از مواد اضافی قیمت تمام شده و عوارض آن دارو  هم بهتر کنترل می شود. یعنی نتیجه یک کار حرفه ای همیشه خوب و با بیشترین اثربخشی و بنفع همه است.

8- به نظر شما بازار داروهای گیاهی در سال های اخیر نسبت به قبل چه تغییری کرده؟

در چند سال اخیر بدلیل نوسانات نرخ ارز که موجب گرانی و کاهش قدرت خرید مردم و تغییر اولویت خرید آنها شده است و پزشکان مجاب به نوشتن داروهای ارزان و صرفا ضروری برای قشر وسیعی از مردم شده اند، بازار داروهای گیاهی نیز تا حدودی متاثر شده است ولی این بازار در سالهای قبل تا آخر سال 1396 و اوایل 1397 با شیب بیشتری روبه رشد و بزرگتر شدن بوده است.

فکر می ­کنم با تمام شدن این بحرانها در کشور مجدداً روند رو به رشد بازار داروهای گیاهی با سرعتی بیشتر از قبل از سرگرفته شود.

از طرفی نوسانات قیمت مواد مورد استفاده در تولید در سالهای اخیر که با شیب تندی به سمت بالا سیر می کرد و مشکلات تامین نقدینگی ناشی از آن و بالا رفتن نرخ سایر مولفه های تولید، تورم قیمت تمام شده را به شکل فزآینده ای ایجاد کرد و این موضوع در کنار تعیین قیمت دستوری، برنامه ریزی تولید و فروش را دچار بحران و از حجم تولیدات بسیاری شرکتها کاسته است.

در چند ماه اخیر که قیمت ارز ثابت مانده بود و قیمت مواد اولیه و بسته بندی افزایش نداشت همین ها که همه مولفه های تولید هم نیست منجر به کاهش نسبی تورم تولید شده است که امیدواریم با برگشت قیمت ارز به قیمت قبلی این ثبات کوتاه مدت ادامه یافته برقرار بماند.

9- پیش بینی شما درباره آینده تولید داروهای گیاهی در ایران چیست؟

در درجه اول اینکه بنده آینده روشنی را برای داروهای گیاهی همچنین مکمل های گیاهی و کلا فرآورده های گیاهان دارویی در پیش رو می بینم.

استفاده از گیاهان داروئی در ساخت فرآورده های درمانی و مکمل و آرایشی بهداشتی بخصوص در سی سال اخیر در کل دنیا رو به تزاید بوده است و در ایران نیز از سال ها قبل روند سریع تری پیدا کرده است.

دیگر اینکه یکی از کارهایی که در سازمان غذا و دارو بایستی دیر یا زود انجام شود ارائه تعاریف دقیق و مشخص کردن مرز بین داروهای گیاهی و مکمل های گیاهی است.

چند سال قبل بنده پیگیر این موضوع در سازمان غذا و دارو بودم و با مدیرکل وقت هم صحبت و توافق نظر داشتیم و اقداماتی هم انجام شد.

جهت تعریف اصول و مبانی آن تحقیق هم انجام و نتیجه اش مکتوب شد ولی با رفتن آن مدیر مسکوت ماند.

برای ثبت این تعاریف، دقت و شناخت کافی و جامع از کار داروسازی گیاهی و فرآورده های گیاهی لازم است و نباید با تعاریف سطحی یا نگرش تجاری وارد این مرزبندی شد.

بدلیل بنیه و سابقه طولانی فرهنگی و علمی کشورمان در این زمینه از ابتدا این شناخت وجود داشت که به اثرات درمانی مواد متشکله گیاهان داروئی توجه و در قالب یک شکل داروئی و دارو به آن توجه شود.

داروهائی که می توانند به خوبی در درمان استفاده شوند و میزان سمیت (toxicity) آنها پایین و عمدتاً داروهای سالم (Safe) و خوبی محسوب می شوند.

این طبقه بندی و تعریف در ارتباط با بخش مهمی از فرآورده های گیاهان دارویی قابل اعمال است و این شناخت را باید بطور جدی در نظر گرفت. در قدم بعدی بایستی تفاوتهای داروهای گیاهی و شیمیایی را نیز مد نظر قرار داد و هر گونه مقررات و الزامات غیرضروری و غیرمرتبط با داروهای گیاهی که اختصاصا مربوط به داروهای شیمیایی است را نیز حذف کرد.

10- فعالیت های شما در حدود 10 سال گذشته در انجمن تولیدگنندگان داروها و فرآورده های گیاهان دارویی چشمگیر بود و همیشه در حال ارایه نظرات سازنده، تلاش و پیگیری امور اعضاء انجمن در وزارتخانه ها و جلسات دیده می شدید در آن مدت انجمن رشد زیادی داشت در حال حاضر مدتی است  شما را در صحنه نمی بینیم دلیل این امر چیست؟

بله انجمن از سال 1391 تا 1399 رشد چشمگیری داشت و در جلسات وزارت صمت، معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری، هیأت مدیره شبکه ملی پژوهش گیاهان داروئی، سازمان غذا و دارو و هر جایی که لازم بود حضور فعال داشت و کارهای زیادی انجام شد طوری که انجمن در همه جا شناسانده شد و اعضای آن نیز به تعداد زیادی افزایش یافت در این دوران بخصوص از سالهای 1393 تا 1398 با هدف گذاری و برنامه ریزی صحیح و اقدامات مجدانه ای که انجام شده بود یک دوران طلایی برای رشد و پیشرفت شرکت ها پدید آمده بود.

در دو سه سال گذشته چالش های زیادی را شاهد بودیم و مسائل و مشکلاتی پیش آمد که روی مسیر انجمن اثر گذاشت.

این موارد بعضا ناشی از سیاست گذاری و تغییر رویه بخش دولتی بود و برخی نیز تغییر مسیری بود که در خود انجمن اتفاق افتاد.

بنده تا حدی که توانستم سعی کردم این تغییر مسیر را اصلاح و روند پیشبرد امور را به رعایت اصول حرفه ای و صحیح برگردانم.
از اواخر سال 1401 بعد از یازده سال فعالیت مستمر این طور دیدم که حضور بنده با توجه به جو و شرایط موجود به صلاح نیست و نتیجه ای بیش از این که تا حالا حاصل شد نمی شود و البته مشکلات شخصی هم مزید بر علت شد، لذا با دوستان صحبت کردم و از آخر فروردین 1402 تاکنون ارتباطم با انجمن حداقلی است و کلیه امور به دبیر انجمن واگذار شده است که ایشان الان در مسافرت بسر می برند و انجمن را به یکی از اعضا هیات مدیره سپردند.
11-در صورت امکان درباره مسایل و مشکلات انجمن بیشتر توضیح دهید.

به خاطر ملاحظاتی که دارم نمی خواهم وارد جزئیات و توضیحات شوم. در طول سال های 1400 تا 1401 در چند فایل صوتی و نوشتاری مواردی که دانستن آنها ضروری بود را بیان کردم که همگی در گروه واتساپی انجمن و یا بصورت ضبط شده از مجامع و جلسات با اعضا موجود است و فقط از این مآخذ قابل استناد است و هیچ صحبت دیگری نیز نداشتم.

12.به عنوان پرسش آخر، اگر بخواهید مطلبی را به عنوان سخن آخر برایمان روی کاغذ مکتوب کنید چه می نویسید؟

امیدوارم و از خدای بزرگ می خواهم بزودی روزی از راه برسد که توان بالقوه همه کارآفرینان بااستعداد و خودساخته این مرز و بوم بی نیاز به غیر، از طریق شرکت های تولیدی خصوصی آنان در بستری مناسب و سالم به منصه ظهور و رشد برسد و خود مسیر آینده و نقشه راه حمایت از صنعت خود را ترسیم و از آن صیانت نمایند و در این بین در یک مسیر صحیح و در راستای منافع جمعی مجددا اعتلای انجمن را نیز شاهد باشیم.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا