آفتاب سلامت در راستای ایفای نقش مطبوعاتی یک مجله مشتاق به رشد و بالندگی صنعت دارویی کشور، همواره در تکاپوست تا با نشر دانش و تجربه صاحب نظران و نخبگان، جایگاهی عالی برای به اشتراک گذاری دانسته های مدیران عامل و متخصصان دارویی کشور باشد.
در این مجال با آقای دکتر پویا فرهت، مدیرعامل شرکت دارویی تسنیم، مصاحبه ای داشتیم که از شما دعوت می شود تا به این گفت و شنید عنایت داشته باشید.
لطفا خود را به مخاطبین ماهنامه آفتاب سلامت معرفی بفرمایید.
پویا فرهت دکتر داروسازهستم. من از عنفوان کودکی در داروخانه بزرگ شدم. مسلما داروساز بودن پدرم در این علاقه وافر بی تاثیر نبوده است. پیش از اتمام تحصیلات در داروخانه های زیادی فعالیت داشتم و پس از فارغ التحصیلی با شرکت پخش رازی همکاری ام را آغاز کردم.
حدود سه سال در پخش رازی حضور فعال داشتم بعد به مدت سه سال در سبحان دارو به کار پرداختم کمتر از یک سال هم در KBC بودم سپس در البرز دارو به مدت ۵ سال همکاری کردم و بعد یک سال در بهستان تولید فعالیت داشتم پس از آن دوباره به سبحان دارو رفتم و بعد در شرکت تی پی کو سه سال به همکاری مشغول شدم و در حال حاضر هم در شرکت داروسازی تسنیم در خدمت همکاران گرامی و مردم بزرگوارمان هستم.
شناسنامه و بیوگرافی مختصری از شرکت داروسازی تسنیم را به عنوان یکی از برندهای صنعت داروسازی، به مخاطبین ماهنامه آفتاب سلامت معرفی بفرمایید.
آقای دکتر موحدنیا موسس شرکت داروسازی تسنیم هستند.
شایان ذکر است که فعالیت قبلی این شرکت، تولید مواد شیمیایی بود و از ۱۲ سال پیش فعالیت خود را آغاز کرده است. این شرکت در روند تکاملی خود با رشدی مثبت به تدریج در حال توسعه فعالیت های خود است و صنعت داروسازی، تسنیم را به عنوان یک شرکت متوسط رو به بزرگ شدن ارزیابی می کند. تسنیم علاوه بر خطوط تولید پیشین خود، هم اینک دو خط تولید جدید راه اندازی کرده و یک خط دیگر هم انشالله سال بعد فعال خواهد کرد.
شرکت دارویی تسنیم چه رویدادهایی را در عرصه داروسازی کشور رقم زده و مراکزی که ترجیح می دهند با این شرکت کار کنند تحت تاثیر چه نقاط قوت و ویژگی‌هایی هستند؟
محصولات تسنیم مورد اقبال پزشکان و مصرف کنندگان دارو قرار دارد. می توان از موفقیت های دارویی این شرکت عناوین زیادی را مطرح کرد. البته محصولات برندی که تسنیم دارد نه اینکه سایرین نداشته باشند اما مصرف کنندگان محصولات ما دیگر سراغ برند دیگری نمی روند و این گواهی بر کیفیت تولیدات داروسازی تسنیم است.
برای برخی محصولات خود نیز تکنولوژی خاصی توسعه داده که نظیرش در ایران وجود ندارد.
چند فعالیت چشمگیر هم برای آینده تدارک دیده ایم که پس از رونمایی، نشانه های دیگری از نگاه توسعه محور داروسازی تسنیم است. ما با سرعتی تحسین برانگیز به سمت پیشرفت های بیشتر در حرکت هستیم و رویدادهای خوبی برای داروسازی تسنیم پیش بینی می کنیم.
با توجه به روند سریع تغییرات اقتصادی در کشور پر فراز و نشیب ایران، چه اهدافی در سال جاری برای شرکت برنامه ریزی کرده اید؟
ما برای سال آینده بر اساس ضرورت اجتناب ناپذیر برنامه ریزی، پیش بینی هایی داریم و بودجه ای نوشته ایم. البته سناریوهایی هم برای مواجهه با شرایط خاص داریم که در صورت بروز، جایگزین خواهند شد.
با توجه به حذف ارز ترجیحی آیا داروسازی ها می توانند به سمت واقعی کردن قیمت محصولات خود حرکت کنند؟
این اختیاری نیست که به داروسازی ها تفویض شده باشد اما در این راستا تمام تلاش مان را برای بهبود شرایط خواهیم کرد. در مقام مقایسه با سایر صنایع وضع صنعت دارو از نظر قیمت گذاری محصولات بدترین شرایط را دارد و همواره قیمت تولیدات آن به صورت فرمایشی و دستوری کنترل می شود.
واقعیت این است که در بخش کوچکی از قیمت تمام شده دارو ارز ترجیحی ناچیزی اختصاص داده اند و به بهانه آن قیمت ها را ثابت نگاه می دارند و یا به تناسب افزایش قیمتها، به بهای تمام شده توجهی ندارند. قیمت تمام شده محصولات داروسازی روز به روز در حال افزایش است و این دلیلی جز افزایش بهای تمام نهاده های تولید ندارد. هزینه دستمزد هزینه سربار و الی ماشاء الله ولی چون پای ارز ترجیحی در میان است خیلی سختگیرانه قیمت می دهند و وقتی قیمت می دهند تا شش ماه دیگر باید چشم به درهای بوروکراسی بدوزی چون مقرر کرده اند وقتی قیمتی اعلام شد دیگر تا چند ماه حق اعلام قیمت جدید را نخواهی داشت در صورتی که به شکل خوشبینانه تورم حاکم تورم ماهیانه است.
با توجه به این که تخصیص ارز فقط به مواد اولیه دارویی تعلق می گیرد و بسته بندی هم مشمول ارز نیمایی است و از طرفی تصمیم سازان در برابر افزایش قیمت دارو مقاومت می کنند، ممکن است که برخی شرکت ها تولیداتی که در حاشیه زیان قرار دارند را قطع کنند.
با توجه به این که سازمان غذا و دارو نقش حمایت کننده تولید داخل و صنعت دارو را دارد چگونه می تواند همزمان در بحث قیمت گذاری منافع مصرف کننده را هم در نظر بگیرد؟ و شما به عنوان یکی از مدیرانی که از نزدیک با اثرات منفی این تعارض، مواجه هستید چه راهکاری پیشنهاد می کنید؟
این یک بحث قدیمی است که برای حصول نتیجه درست ابتدا باید منافع را تعریف کنیم. منافع مصرف کننده چیست؟
از دید من منافع مصرف کننده این است که دارو در اختیارش قرار بگیرد و به دارو دسترسی داشته باشد.
مشروط کردن دارو با قیمت ارزان اقدامی غیرمنطقی است. دارو کالایی است که متناسب با قیمت سایر محصولات عرضه می شود.
وقتی اعدادی فرمایشی را سقف قیمت دارو قرار می دهند و می گویند کاری به هزینه های تولید داروسازی نداریم فرمان ما این است که قیمت داروی دیابت تو هزار تومان باشد. اینجا رویدادی که خدای ناکرده محتمل می شود کم شدن از کیفیت دارو یا اصلا عدم تولید آن است و بیشترین آسیب را مصرف کننده دریافت می کند.
دارو که آدامس نیست تا از جویدن آن منصرف شود بیمار باید هر طور که هست آن را حتی با چندین برابر قیمت پیدا کرده و بیماری خود را معالجه کند. پس درمی یابیم متناسب سازی قیمت یک اقدام بدیهی و منطقی است که پس از آن هم چرخ تولید کننده می چرخد و هم منافع مصرف کننده تامین می شود.
در حالی که پایین نگه داشتن قیمت نه تنها منافع مصرف کننده را تضمین نمی کند بلکه اقتصاد یک صنعت خدمتگزار را هدف قرار داده و خودکفایی دارویی کشور را دچار مخاطره می سازد. بنابراین بهتر آن است که تصمیم سازان، نخبگان را در جلسات تصمیم گیری شرکت داده و از نظرات دست اندرکاران تولید، همگان را بهره مند کنند.
سازمان غذا و دارو شرکت های داروسازی را موظف کرده است تا ماشین آلات خود را بر اساس GMP بروز کند و البته تولیدکنندگان هم به دلیل فرسودگی و استهلاک ماشین آلات قدیمی بسیار راغب به خرید ماشین آلات جدید هستند. برای اجرایی شدن این مهم، چه حمایتی انتظار می رود و برای بازسازی و نوسازی ماشین آلات چه باید کرد؟
باید پذیرفت متناسب سازی قیمت ها امری اجتناب ناپذیر است و این اقدام نباید در یک بازه زمانی طولانی و به تدریج و اندک اندک صورت پذیرد چون چنین روندی، آسیب رسانی به اقتصاد و ساختار صنعت است.
همین شرایط موجب آن شده تا صنعت داروی کشور چند سال از نوسازی به معنای واقعی محروم شود و افزایش ظرفیت نداشته باشد.
اگر هم گاهی دستگاه هایی به ضرورت خریداری می شوند، موارد ارجح نیستند. بلکه بنا به شرایط بد مالی حاکم، مقدورها انتخاب می شوند.
حدود ۸ سال پیش هر دستگاهی که تهیه می شد بهترین دستگاه های به روز اروپایی بود اما اینک ناچار به سراغ نمونه های هندی و چینی رفته ایم و لازم نیست از کیفیت پایین تر آنها گله کنیم چون به قول معروف هر چقدر پول بپردازی به همان اندازه آش نصیبت می شود.
ادامه چنین رویکردی موجب آسیب حتمی صنعت داروسازی است.
مگر صنعتی می تواند بدون نوسازی ادامه پیدا کند؟
پس باید متناسب سازی قیمت ها را به سرعت اجرا کرد تا سرمایه در گردش شرکت ها پاسخگوی نیازهای بدیهی آن باشد.
بانک ها هم وظیفه دارند از صنایع کشور حمایت کنند و این اقدام دور از دسترسی نیست. چون صنعت دارو چندان عریض و طویل نیست که بگویند منابع برای آن وجود ندارد و در عین حال آن قدر استراتژیک و مهم است که دولتمردان در صورت وقوف به شرایط بحرانی آن کاملا مجاب می شوند تا این صنعت را حفظ کنند.
صنعت داروسازی ایران با درصدی قریب به تمام در حال تامین نیازهای جامعه ماست. وقتی تیشه به ریشه صنعت می زنیم و به طبع گاهی یک یا دو درصد از تولید آن کاسته شده و مجبور به واردات می شویم، چندین برابر هزینه ایجاد می شود.
چرا این نشانه ها را خوب تحلیل نمی کنند؟ اگر مجبور باشیم کل تولیدات صنعت، واردات انجام دهیم محاسبه کنید چه حجم عظیمی از ارز باید از خزانه خارج شود و چه افزایش قیمت کمرشکنی به مصرف کننده تحمیل خواهد شد؟؟؟
راه دیگر آن است که وام ارزان قیمت در اختیار صنعت قرار دهند.
این همان حمایتی است که تمام جهان به صنعت خودی ارائه می کند. از متولیان انتظار می رود امور صنعت را زودتر مورد توجه قرار دهند و کارها سریعتر پیگیری شود و کمتر دچار بروکراسی شویم. قیمت هایی که قرار است به ما بدهند قیمت های منصفانه، معقول و منطقی باشد.
بخش مهمی از مشکلات صنعت دارو مربوط به بیمه هاست. آنها باید به هنگام پول صنعت را به آن برگردانند. دوره بازپرداخت کوتاه شود تا چرخ نقدینگی شرکت ها بچرخد. می توانند به جبران معطلی ها محاسباتی انجام داده و تسهیلاتی ارائه کنند.
آقای دکتر فرهت ماهنامه آفتاب سلامت طرح تاسیس سازمان غذا و داروی آسیا را به وزارت بهداشت پیشنهاد کرده و در چندین جلسه با حضور معاونین وزیر وقت به تشریح و توضیح فواید تاسیس چنین سازمانی پرداختند. شاید تاسیس این سازمان در کوتاه مدت درخت مثمری برای نظام سلامت ایران نباشد اما ضامن صادرات داروهای ایرانی به اقصی نقاط جهان در سالهای آتی است. می خواهیم نظر شما را دراین باره بدانیم؟
قطعا تئوری بسیار جالب و جذابی است همان طوری که صنایع بی متولی اروپا نیز از تاسیس آژانس دارویی اروپا منتفع شدند.
اما قطعا چنین رویداد بزرگی به پیش نیازهایی وابسته است که آن ها باید برآورده شوند.
مراوادت بین المللی ما دچار کاستی است اول باید این نقصان را رفع کنیم بعد باید با عوامل برون مرزی مذاکره صورت گیرد در حالیکه در دسترسی به حتی ادبیات اکابری این اقدام مشکل داریم و از مرحله اول نمی توانیم عبور کنیم تا به مرحله فرضی دهم رسیده و بگوییم این بزنگاه حرکت است.
فکر اولیه خیلی خوب است اما زمان اجرا، کدام چیره دستان تعامل و توافق کار را پیش خواهند برد؟ انجام اقدامات عملی از دست ما ساخته نیست. این طرح یک فکر مفید و خوب در دل خود دارد ولی چون وابسته به سیاست و سیاستمدار است، در همان مرحله نخست متوقف خواهد ماند.
به هر حال طرح یاد شده اقدامی در راستای بهبود شرایط صنعت است.
صنعت داروسازی ایران وقتی با دوران پیش از انقلاب مقایسه می شود از همه لحاظ نمره قبولی دارد اما اگر افراد تصمیم ساز، آیین نامه های غیر منطقی و عجولانه را سنگ سر راه ما کنند می تواند پیامدهای منفی جبران ناپذیر متوجه ساختار صنعت سازد.
پی در پی و عجولانه قانون و آیین نامه جدید ساخته می شود که تمام بافته های قبل را یک شبه پنبه می کند. اگر این بحران های داخلی به مشکلات تحریم اضافه نشوند، با برنامه ریزی و تعاملات مثبت کارها را پیش می بریم.
کاش درک کنند که صنعت دارو صنعت قابل احترامی است.
کیفیت داروهای ما حتی نسبت به کیفیت محصولات برخی تولیدکننده های دیگر دنیا در سطح بالاتری قرار گرفته است. چرخ صنعت ما با دانش و تجربه متخصصان و نخبگان دارو در حال چرخش است. به همین دلیل این سطح از کیفیت و خودکفایی رقم خورده است اما تصمیم سازان در صف دیگری ایستاده اند و اقدامات مشکل سازشان ربطی به ما ندارد.
حالا وقتی برمی گردیم به بحث ایده سازمان غذا و داروی آسیا، ما افرادی را که توان و سواد و قدرت درک و پیگیری و به بار نشاندن این طرح را داشته باشند در کل این سیستم نداریم. چنین ایده فاخر و ارزشمندی، باید با گلچینی از افراد متخصص و صاحبنظر توسعه یافته و به ثمر بنشیند. در قالب پروپوزال درآوردن آن به پشتکار و ممارست تعاملی نیازمند است. حتی اگر وزیر را هم راضی کنید و دستور از حوزه وزارتی هم صادر شود این کار توسط چه شخص یا تیمی باید انجام پذیرد؟ در سیستم ما چنین افرادی حضور ندارند.
با توجه به اشراف حضرتعالی به مباحث مهم صنعت لطفا مبحث از قلم افتاده را با مخاطبین درمیان بگذارید.
درد دل های فراوانی در خور مطرح کردن باقی مانده اند. از آنجا که بسیاری از امور مربوط به تصمیم گیری های خارج از حوزه اختیارات ماست، شرایط به ما تحمیل می شوند و مثبت اندیش بودن من نیز کمکی به این ماجرا نمی کند. تا می آییم به بحرانهای پیش آمده سر و سامانی ببخشیم، بحران جدید مانند موجی تازه از راه می رسد و همه چیز را دوباره به هم می ریزد.
کاری نکنیم افراد خدومی که می توانند به عامه مردم خدمت کنند عطای شما را به لقای شما ببخشند و بروند.
نخبگان زیادی که می توانستند در سازمان غذا و دارو باشند و خدمات شایسته ای انجام دهند، دیگر نیستند و نمی خواهند باشند و این نه بخاطر خستگی شان از خدمتگزاری است بلکه کارشکنی های تعمدی وادارشان کرد که نباشند.
چیزی که بیان شد واقعیت هایی است که اهالی صنعت، درد کشیده آن هستند.
از این گنجینه منابع انسانی در حال کاستی، نگهداری کنیم. برخی از ممکلت می روند و برخی ترجیح می دهند که در گود نباشند.
نگویید آنها قد رشیدی دارند و ما دیده نمی شویم. می توانید شما نیز در جوار آنها بزرگ شوید. آنها مدیران کاربلد و نخبه ای هستند که ما باید با سلام و صلوات از حضورشان استقبال کنیم نه اینکه موجب فاصله گیری شان از کنترل پنل های خدمتگزاری شویم.
