شرکت های دانش بنیانی که نتایج پژوهش های خود را به اشکال موفقیت آمیز کاربردی می کنند، الگوهایی هستند که باید ردپاهایشان را از آغاز تا توفیق دنبال کرد و هدف مصاحبه با دکتر «غلامرضا امین» مدیرعامل این شرکت دانش بنیان، کاملا در همین راستاست. با ما همراه باشید
آقای دکتر، لطفا مخاطبین ماهنامه آفتاب سلامت را با خود و سوابق کاری تان آشنا کنید.
دکتر «غلامرضا امین» استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی و مدیرعامل شرکت داروسازی دانش بنیان «یاس دارو» هستم.
دکترای تخصصی خودم در رشته فارماکوگنوزی را از دانشگاه علوم پزشکی تهران دریافت کرده ام و از سال ۱۳۵۱ تاکنون در مورد گیاهان دارویی و داروهای گیاهی ایران و دنیا تحقیق و تدریس کرده ام و از سال ۱۳۷۲ تاکنون در زمره تولیدکنندگان دارو از منشاء گیاهی هستم.
داروسازی یاس دارو از شرکت های فعال در عرصه ی دارویی کشور است. شما این شرکت را چگونه به مخاطبین معرفی می کنید؟
این شرکت از سال ۱۳۷۷ تاسیس شده بود و از سال ۱۳۸۷ در زمینه تولید داروهای انسانی، مکمل های غذایی، داروهای دامی و داروهای طب سنتی، تولید عصاره های گیاهی، اسانس ها و روغن های گیاهی فعال شده است.
یاس دارو با تولید داروی «هانی تیم» به عنوان ضدسرفه و خلط آور، به کارگیری عسل در شربت های دارویی را برای اولین بار در ایران به مرحله اجرا درآورده است.
پس از آن داروی «جی-روپ» را بر پایه عسل دارویی و به عنوان ضددردهای مفاصل،
قطره آرومین را به عنوان ضدتهوع،
قطره آوناسین را به عنوان ضد اضطراب،
رول دارویی «پین مکس» را به عنوان ضد میگرن،
محلول «مینتونکس» را به عنوان ضد نفخ،
شربت «پدی روپ» را به عنوان ضدسرفه اطفال
و در اوایل ۱۴۰۰ داروی پالمیناویر را برای بیماری کرونا و برطرف کننده کلیه التهابات دوران بیماری و خصوصا سرفه های خشک آن که تا ماه ها بعد از بیماری ادامه می یابد را تولید و به شلف داروخانه های کشور رسانیده است.
با توجه به روند سریع تغییرات اقتصادی در کشور پر فراز و نشیب ایران، چه اهدافی در سال آتی برای شرکت برنامه ریزی کرده اید؟
داروسازی یاس دارو در نظر دارد تا در سال آتی داروی جدید خود به نام نیگراتون به عنوان افزایش دهنده سیستم ایمنی را به شلف داروخانه های کشور برساند و هم چنین برای عرضه داروهای اختصاصی در بیماری های دیابت، MS، بی حسی پای دیابتی، IBS، پارکینسون، یبوست، آکنه، دردهای نوروپاتیک نیز فعالیت دارد. یاس دارو با راه اندازی دستگاه استخراج عصاره های گیاهی به روش جدید حلال شتاب یافته (ASE) بخش عصاره گیری خود را برای ارائه خدمات در زمینه تولید عصاره های گیاهی استاندارد آمادهسازی نموده است.
با توجه به حیاتی بودن ماهیت دارو و تجهیزات پزشکی، آیا صنعت داروی ایران این ظرفیت را دارد با تولید نسل جدیدی از داروهای درمانگر، تحریم ظالمانه را دور زده و باعث سرازیر شدن بیماران درمان طلب از اقصی نقاط جهان شود؟
این امکانات که کارخانجات داروسازی ایران بتوانند تولید نسل جدید داروها را داشته باشند وجود دارد و از آن جایی که خدمات پزشکی ایران در سطحی بسیار پیشرفته قرار دارد، می توان امیدوار بود که با رفع موانع و حمایت های تسهیلاتی بخش های خصوصی و دولتی، ایران به قطبی قوی برای پذیرش میلیون ها بیمار از کشورهای مجاور و دیگر نقاط دنیا تبدیل شود.
داروهای گیاهی و استانداردهای جهانی آن در کشورهای پیشرفته روز به روز در حال ارتقا هستند. در حالی که نگاه حاکم به داروهای گیاهی در کشور ما همان نگاه سنتی باقی مانده است. در راستای فرهنگ سازی استفاده از داروهای گیاهی چه پیشنهادی دارید؟ در این باره توضیحات تشریحی ارائه بفرمایید.
استفاده از گیاهان دارویی و داروهای گیاهی در ایران امری نهادینه شده است و مردم با استفاده از آن ها پیوندی تاریخی دارند.
تولید داروهای جدید از منشا گیاهان داروئی در سال های اخیر ثابت نموده است که توسعه داروهای گیاهی در ایران هم پای استانداردهای جهانی پیشرفت داشته است و برای ارتقاء بیشتر آن لازم است که همانند بسیاری از کشورهای جهان این داروها در سیستم خدمات درمانی کشور و فارماکوپه دارویی به همراه سایر داروها و بطور یک جا آورده شود و از طرف دیگر آموزش های مقدماتی و پیشرفته آن در متون آموزشی دوره های مختلف پزشکی وارد و تدریس و تعلیم شود.
هم چنین لازم است که اطلاعات صحیح و مبتنی بر شواهد توسط شرکت های دارویی در اختیار کادر پزشکی قرار گیرد.
البته نباید نقش هدایت موثر سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در اشاعه صحیح و نظارت بر حسن انجام آن را نادیده گرفت.
پژوهش و تحقیقات در شرکت شما چه منزلتی دارد؟ در واحد تحقیق و توسعه شما چه تعداد نیرو شاغلند؟
دانش بنیان بودن شرکت داروسازی یاس دارو تاکید می کند که بخش تحقیق و توسعه (R&D) آن نقش اساسی و اصلی را در شرکت دارا می باشد و لذا با تجهیز چهار آزمایشگاه و هم چنین با یاری گرفتن از آزمایشگاه های همکار سازمان غذا و دارو توانسته است تا اهداف تحقیقی خود را اجرایی نماید.
چه توصیه ای به مصرف کنندگان سنتی گیاهان داروئی دارید، منظور آن هائی هستند که بدون رعایت مقدار و معیار و روش علمی به مصرف گیاهان دارویی ناخالص عادت دارند.
همان گونه که عرض کردم استفاده از گیاهان دارویی به طور تاریخی در بین مردم ایران نهادینه شده است لیکن باید این تذکر داده شود که استفاده نابجا از آن ها و یا استفاده از گیاهان آلوده می تواند ایجاد بیماری های ناشناخته را باعث شود و لذا توصیه می شود که حتما برای استفاده از آن ها با متخصصین مربوطه مشورت گردد.
در وزارت بهداشت، سازمان صمت و گمرک با چه چالش هایی مواجه هستید؟
طولانی شدن بررسی درخواست ها و نحوه ارتباط و پاسخ دهی و همچنین عدم هماهنگی بین سازمانی از مشکلات عمده در وزارتخانه های مربوطه است.
سرنوشت نهایی دارو و داروسازی ها را پس از حذف ارز ۰۰۲۴ تومانی چگونه ارزیابی می کنید؟
مسلم است که دولت در قبال حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی تدابیر لازم برای جبران تغییرات عمده در خرید مواد اولیه و دارو را دیده است زیرا در نتیجه افزایش ناخواسته قیمت ها فشار بسیار زیادی به بیماران خواهد آمد. لازمه کار قرار دادن سوبسیدهای لازم برای تولیدکنندگان است.
روند افزایش قیمت مواد اولیه دارویی یکی از مشکلات شماست با آن چگونه کنار می آیید؟
شرکت داروسازی یاس دارو سعی نموده است تا سرحد امکام کلیه مواد اولیه و حتی دستگاه های مورد نیاز خود را از داخل ایران تهیه نماید تا از این راه بتواند به تولید داخلی کمک نموده و از خارج شدن ارز جلوگیری کند و بتواند روند افزایش قیمت مواد اولیه و تولید دارو را کندتر نماید.
تحلیل شما از آینده داروسازی کشور در حوزه تولید داروهای گیاهی و مقایسه آن با داروهای شیمیایی چیست؟
خوشبختانه تولید داروهای گیاهی وابستگی بسیار کمی به خارج دارد و ما هم سعی نموده ایم که این وابستگی را کمتر نماییم.
به نظر بنده مقایسه کردن داروهای شیمیایی و داروهای گیاهی به هیچ وجه درست نیست زیرا «دارو» نام واحدی است که برای بازیابی سلامت مورد استفاده قرار می گیرد و نباید برای آن تفکیک قائل شویم.
لذا این طور می توانم عرض کنم که تحقیقات کاربردی وسیعی توسط کلیه شرکت های داروسازی با منشاء گیاهی در جریان است و جای امیدواری زیادی است که در آینده ای نزدیک شاهد ارائه داروهای جدید برای درمان بیماری های مختلف خواهیم بود هم چنان که ملاحظه فرمودید در ایام پاندمی کرونا چندین داروی موثر با منشاء گیاهی به موازات عرضه داروهای جدید شیمیایی به بازار دارویی ایران و جهان عرضه گردید که داروی «پالمیناویر» ساخت داروسازی یاس دارو از جمله آن ها بوده است.
ناگفته هایتان از صنعت داروهای گیاهی را با مخاطبین در میان بگذارید.
آنچه در زمینه داروهای با منشاء گیاهی ناگفته باقی مانده است این مطلب است که برخلاف تصور بسیاری که از دور دست بر آتش تولید داروهای گیاهی دارند، باید عرض کنم که ساخت یک داروی موثر بر پایه گیاهی که بتواند جایگاه مناسب در سیستم دارو- درمانی بدست آورد، بسیار بسیار مشکل است و زحمات بسیار زیادی را طلب می کند و لذا باید مورد حمایت ویژه مسئولان کشور قرار گیرد و استفادهکنندگان هم اطمینان داشته باشند که در کارخانجات داروسازی تولیدکننده داروهای با منشاء گیاهی الزامات لازم برای حفظ سلامت دارو کاملا رعایت می گردد.
آرزوی سلامتی و توفیق الهی برای همگی دارم.
