با توجه به بالا رفتن آمار سرماخوردگی و آنفولانزا در فصول سرد سال و صدور اطلاعیه های بهداشتی و هشدارهای مرتبط، نمونه ای از آن را می توان در دستورالعمل مشترک وزارت بهداشت و وزارت آموزش و پرورش در ارتباط با دانش آموزان بیمار رویت کرد.
به طور مثال بر اساس همین توافق نامه یکی از مسئولین طی مصاحبه با خبرنگار عنوان کرد: «اگر یک یا چند نفر از دانش آموزان یک کلاس دچار سرماخوردگی، آنفولانزا یا بیماری های حاد تنفسی شدند، تا زمان بهبودی در خانه های خود به مداوا و استراحت مشغول شوند و به مدرسه نیایند. درصورت ابتلای تعداد بیشتری از دانش اموزان یک کلاس، بهتر است در راستای جلوگیری از اپیدمی بیماری، کل آن کلاس تا زمان بهبودی دانش آموزان تعطیل شود».
در ادامه، برای پاسخ به این سوال که در مورد سایر مراکز تجمع، چه تدابیری برای مواجهه با بیماری های فصل سرما باید اندیشید، پژوهشی جالب انجام گرفته است.
وقتی سرما می‌خوریم سر کار برویم یا در منزل بمانیم؟
آیا کارمندی در این وضعیت را باید به خانه فرستاد یا اجازه داد با وجود سرماخوردگی کار کند؟
روزی رئیسم به من گفت: «به خاطر خدا برگرد خانه! همکاران شکایت دارند و نمی خواهند ویروس‌‌های تو به آنها منتقل شود.»
اصرار می‌کنم که «مریضی من فقط یک سرماخوردگی ساده است.» ولی به خرجش نمی‌رود. سرانجام دیدم بهتر است خودم محترمانه زحمت را کم کنم و بروم.
هر چند به دلیل سرماخوردگی انرژی‌ام صد در صد نبود ولی به نظر خودم آنقدر هم حالم بد نبود که بخواهم یک روز را در خانه و زیر پتو بگذرانم.
از دوستان و همکارانم می‌پرسم وقتی سرما می‌خوریم باید مرخصی بگیریم یا نه؟ نظراتشان خیلی متفاوت و گاهی متضاد است. از «بابا بی‌خیال» گرفته تا «راستش سئوال سختی است» یا اینکه «چطور دلت میاد ویروست رو بین همکارانت پخش کنی؟ واقعا خودخواهی!»
به این ترتیب بود که من برای یافتن جواب این سوال وارد دنیای خاکستری اخلاقیات، قانون کار و موضوع سلامت عمومی شدم.
سرما خوردگی همه جا هست، در قطار، در مغازه و زمین بازی. بنابر این شاید تنها راه برای اینکه در معرض ویروس قرار نگیرید این است که همیشه در خانه بمانید.
ریچل ساف Rachel Suff، مشاور ارشد در موسسه توسعه منابع انسانی بریتانیا، می‌گوید که «عامل سرماخوردگی ویروس است و واکنش افراد به ویروس ها متفاوت است؛ البته نمی‌توان فراموش کرد که بعضی مردم در اثر ابتلا به سرماخوردگی بسیار بدحال می شوند.»
«اگر واقعا حالتان خوب نیست و به دلیل بیماری نمی‌توانید خوب کار کنید بهتر است مرخصی استعلاجی بگیرید. با این کار سرما خوردگی‌تان را در محیط کار پخش نمی‌کنید. »
پروفسور مارتین مارشال Martin Marshall ، رئیس کالج سلطنتی پزشکان عمومی بریتانیا هم با این موضوع موافق است که «هر بیمار متفاوت است و تجربه هر کس از بیماری با دیگران فرق می‌کند.»
سوال این است که آیا باید از سرماخوردن دوری کنیم؟ آیا ابتلا به سرماخوردگی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود؟
پروفسور پیتر اوپنشا Peter Openshaw، رییس سابق انجمن ایمنی شناسی بریتانیا، که به مدت ۲۵ سال در این زمینه تحقیق کرده است، می‌گوید که سرماخوردگی در بلندمدت می تواند برای سلامت ما مفید باشد ولی فقط بعضی اوقات.
به این ترتیب «سرماخوردگی خوب» و «سرماخوردگی بد» هم داریم.
به گفته پیتر اوپنشا «تلاش من در همه عمر این بود که بفهمم کدام ویروس‌ها خوب و کدام‌ها بد هستند. زیرا به نظر می رسد که بعضی از سرما خوردگی‌ها سیستم ایمنی بدن شما را در حالتی مانند یک دوره آموزشی قرار می‌دهند.»
کسانی که اختلال سیستم ایمنی دارند چطور؟
پروفسور مارشال می‌گوید که مردم به ویژه کسانی که از بیماران دیگر پرستاری میکنند، باید درنظر بگیرند که آیا قرار است با گروه های آسیب پذیر مانند کودکان، زنان حامله و افراد مسن در تماس باشند؟
هِیلی جانسون Hayley Johnson ، وکیل امور اداری و استخدامی هم به عوارض ناشی از سرماخوردگی برای بعضی بیماران اشاره می‌کند و می‌گوید که سرماخوردگی از جمله برای مبتلایان به فیبروز سیستیک یا کسانی که به‌تازگی شیمی‌درمانی انجام داده‌اند، می تواند بسیار جدی باشد.
آیا همکاران حاضرند با فرد بیمار ناهار بخورند؟
به نظر می‌رسد در سال های اخیر روند مرخصی استعلاجی گرفتن توسط کارکنان عوض شده است. در بریتانیا، موسسه توسعه منابع انسانی می‌گوید که این نوع مرخصی‌ها در سال ۲۰۱۹ به طور میانگین به ۵.۹ (پنج و نه دهم) روز رسیده که در ۱۹ سال گذشته که کارشناسان منابع انسانی بررسی سالانه‌ای در این مورد انجام می داده‌اند، پایین‌ترین حد است.
پس به این دلیل است که ۸۳ درصد از آنها، کارکنانی را مشاهده کرده‌اند که با وجود بیماری به سر کار می‌روند و ۶۳ درصد آنان شاهد بوده‌اند که همکارانشان هنگامی که در مرخصی سالانه به سر می‌برند، برای سازمان هم کار میکنند.
به گفته خانم ساف، اینها همه مربوط به فرهنگ محیط کاری است. «ما می دانیم که بسیاری مردم نمی‌توانند فشار کاری‌شان را تحمل کنند … آنها می‌دانند که اگر سرکار نروند، فشار کاری همکارانشان بیشتر می‌شود.»
خانم جانسون می‌گوید که در سال های اخیر، نسبت به گذشته، کارفرمایان بیشتر به تعداد مرخصی‌های استعلاجی کارمندان توجه میکنند … علتش این است که بودجه‌ها خیلی محدود است و اغلب هر کارمند کار یک نفر و نصفی را انجام می‌دهد. بعضی مواقع هم کارکنان مجبورند با وجود مریضی سرکار بروند چون می‌دانند اگر در محل کار نباشند، هنگام برگشت، کارشان چند برابر می‌شود.
سازمانی که برای آن کار می کنید چقدر در تصمیم شما برای مرخصی گرفتن تأثیر دارد؟
پل نولز Paul Knowles، از شرکت مشاوران مهندسی و اکوستیک در بریتانیا می گوید که اگر یکی از همکارانشان سرما بخورد او را به منزل می‌فرستند.
ما فقط شش نفریم و اگر سه چهار نفرمان مریض شوند دیگر نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانیم مشتریان را راضی نگهداریم.
کارشناسان به کارکنان شرکت‌های کوچک توصیه میکنند که از صحبت کردن با رئیس خود ترس نداشته باشند.
مثلا اگر کسی بیمار است ولی هنوز می‌تواند کارهایی انجام دهد، شاید بشود کارهایی در منزل برایش ترتیب داد.
آیا ممکن است اخراج شوم؟
خانم جانسون می‌گوید نیازی نیست کارمندان کاملا ناتوان باشند تا بتوانند مرخصی استعلاجی بگیرند. به گفته او پزشکان عمومی می‌توانند گواهی استراحت حتی برای بیماری‌های ویروسی ساده‌تر بنویسند.
او یک ارتباط منطقی و مبتنی بر اعتماد متقابل با کارفرما را توصیه می‌کند.
این موضوع که بسیاری از کارفرمایان حرف کارمندانی را که می گویند واقعا بیمارند باور میکنند، نشان از وجود این حس اعتماد دارد.
آموخته های من چه بود؟
با بررسی همه موضوعاتی که در بالا اشاره کردم به این نتیجه رسیدم که اولا باید برای داشته‌هایم قدردان باشم و دوم اینکه بیشتر به فکر کسانی باشم که سیستم ایمنی شان به شدت مشکل دارد.
وقتی هم که بیماری عفونی دارم ولی حالم خیلی هم بد نیست، با خود و اطرافیانم مهربانتر باشم و تا خوب شدن کامل در خانه کار کنم.
Ian Shoesmith از: یان شو اسمیت
