به گزارش آفتاب سلامت جان پی کالنگلو John P. Colangelo قاضی دادگاهی در نیویورک حکم داد والدین Peter Zhu جوان متوفی در حادثه اسکی، می توانند از اسپرم منجمد شده فرزندشان برای نوه دار شدن استفاده کنند.
دو نکته پیرامون این موضوع جلب توجه می کند. اول صدور مجوز تهیه اسپرم در زمان مرگ مغزی از متوفی و منجمدسازی آن برای آنکه در زمان مناسب از آن استفاده شود. نکته دوم بلامانع تشخیص دادن تشکیل جنین به کمک اسپرم مورد نظر و تخمک مهیا نشده ای که هنوز اهدا کننده آن معلوم نیست.
والدین “پیتر ژو” از آرزوهای پسرشان تعریف می‌کنند:
“دلش می‌خواست پنج فرزند داشته باشد و کشاورزی موفقی را در یک مزرعه بزرگ مدیریت کند.”
اما تقدیر پیتر چیز دیگری بود. او به هیچ یک از آرزوهایش نرسید. پیتر در فوریه گذشته در پیست اسکی تصادف کرد و به شدت زخمی شد. پزشکان چند روز بعد و در بیمارستان مرگ مغزی او را به خانواده‌اش خبر دادند.
مرگ مغزی به وضعیت غیرقابل بازگشت همه عملکردهای مغز اطلاق می‌شود. درچنین وضعیتی همهٔ نورونهای مغز در نتیجهٔ هیپوکسی تخریب می‌شوند. مرگ مغزی یکی از معیارهای قطعی تعیین‌کننده مرگ است. این وضعیت به‌طور واضح با حالت زندگی نباتی متفاوت است. در حالت مرگ مغزی تمام قسمت‌های مغز از جمله ساقه مغز از بین رفته‌است و تنفس بدون دستگاه تنفس مصنوعی وجود ندارد.
مادر و پدر پیتر از مسئولین بیمارستان درخواست کردند قبل از قطع دستگا‌ه‌هایی که به او وصل شده بود، اسپرم پسرشان را بگیرند. آنها این را تنها شانسی می‌دانستند که به یکی از آرزوهای فرزندشان جامه عمل بپوشانند و خاطره ای ماندگار از او برای خود حفظ کنند.
مسئله غامض این بود که آیا قانون اجازه استفاده از اسپرم پسرشان را برای بارور کردن زنی می‌دهد؟ مادر و پدر این پسر در نامه‌ای به دادگاه نوشتند: «مرگ پیتر برای ما هولناک بود. یک تراژدی ناگهانی و یک کابوس که هیچکدام از ما آمادگی روبرو شدن با آن را نداشتیم. ما با ناباوری آرزو داریم که وجودی برگرفته از وجود پیتر به حیات ادامه دهد و به زندگی ما شادی و خوشبختی‌ای را برگرداند که پیش تر فرزندمان به ما می‌داد.»
واشنگتن پست خبر داده است که دادگاهی در نیویورک این کار را مجاز دانسته و در بخشی از رای آن چنین عنوان شده است: «در حال حاضر دادگاه دلیلی برای مجاز ندانستن استفاده از اسپرم پیتر ژو، فرزند این خانواده نمی‌بیند».
این که چه کسی مادر نوه آنها خواهد بود، روشن نیست. از دوست دختر پیتر در دادگاه اسمی برده نشده است. ممکن است خانواده پیتر از یک “مادر عاریه‌ای” یا به عبارتی “رحم اجاره‌ای” کمک بگیرند. این کار و هم‌چنین اهدای تخمک در بسیاری از ایالات آمریکا قانونی است.
این اولین باری نیست که مردی پس از مرگ پدر می‌شود. ۲۰ سال پیش بود که پزشکان در لوس‌‌آنجلس موفق شدند زنی را با اسپرم منجمد شده شوهر متوفای او، بارور کنند.
اما آیا دادگاه، قوانین اخلاق پزشکی را مد نظر داشته و به سوالات حاکم بر این اقدام پاسخ داده است: آیا این کار اخلاقی است که کودکی را به دنیا آورد که پیشاپیش می‌دانیم پدرش مرده است؟ آیا می‌توان دانست که این کار با آنچه فرد در زمان حیات می‌خواسته مغایرت دارد یا نه؟ فرزند به دنیا آمده چگونه با این مسئله کنار خواهد آمد و چه قضاوتی خواهد داشت وقتی بداند حاصل پدری مرده است؟ تکلیف این فرزند با انتظاراتی که وابستگانش از او دارند چیست و آیا مادر بزرگ و پدربزرگ، والدین خوبی برای نوه‌شان هستند؟
انجام این اقدام در برخی کشورها جرم محسوب می شود. در آلمان اهدای تخمک منع قانونی دارد ضمن اینکه مادر عاریه‌ای (رحم اجاره‌ای) شدن ممنوع است و مجازاتی تا سه سال زندان به دنبال خواهد داشت. دو سال پیش دادگاه عالی مونیخ با تقاضای زنی که می‌خواست از اسپرم شوهر مرده‌اش بچه‌دار شود، مخالفت کرد.
دکتر لوئیز کینگ، از صاحبنظران اخلاق پزشکی می گوید:
“کودکی که تولد آن را انتظار می کشند، نمی تواند جای خالی شخص متوفی را پر کند.”
“در این مسئله با افسردگی دوران سوگ مواجه هستیم و اقدامی که در حال انجام آن هستند عواقب زیادی به دنبال خواهد داشت. من به این والدین ادای احترام می کنم اما بد نیست از عمق کاری که انجام می دهند مطلع باشند.”
دکتر لوئیز کینگ، گفت: “با اینکه یکی از والدین اجازه صریح داده است، ما همچنان از آنها می خواهیم برای فکر کردن درباره کاری که می خواهند انجام دهند، وقت بیشتری اختصاص دهند و از آنها می خواهیم منتظر بمانند، زیرا پس از گذشت حدود یک سال، و پایین تر آمدن سطح سوگواری، بتوانند در تصمیم خود تجدید نظر کنند.”
پدر پیتر می گوید:
“هنگامی که پیتر متولد شد، گونه های پدربزرگ پیتر از اشک های شادی خیس شد. زیرا عقیده داشت یک پسر می تواند نام خانوادگی اجداد وی را زنده نگه دارد.”. “پیتر پس از شنیدن این ماجرا، وظیفه زنده نگه داشتن نام اجداد را بسیار جدی گرفت و مصمم بود تا خانواده بزرگی تشکیل داده و باقی مسئولیت را به فرزندان خود بسپارد.”
دکتر اندرو ژوزف Andrew Joseph از اظهار نظر کنندگان این بحث اظهار داشت:
“این درخواست بر اساس یک هنجار چینی صورت می پذیرد در حالی که اقدام مذکور در کشور امریکا شکل عینی به خود می گیرد. آنها مسلما جنین های دختر را از بین می برند تا به جنین پسر دست یابند و این یک تبعیض بسیار آشکار است. آنها نباید به کودکی که در آینده متولد می شود به چشم بخشی از پیتر نگاه کنند. او یک انسان است. من هرگز فرزند خود را از دست نداده ام، اما می دانم کودک غیر قابل تعویض است و یک انسان نمی تواند جایگزین انسان دیگری شود.”
پدر و مادر پیتر در حال حاضر فقط از دادگاه مجوز انجام این کار را گرفته اند و بجز ذخیره اسپرم پیتر در بیمارستان، هیچ اقدام دیگری صورت نگرفته است و ماجرای این پدر و مادر داغدیده همچنان از سوی علاقمندان مباحث اخلاق پزشکی و سایرین دنبال می شود.
