گفت و گوی «آفتاب سلامت» با دکتر «پیام سیفی» مدیر عامل شرکت داروسازی «تولید دارو»
شرکت داروسازی «تولیددارو» را به عنوان یکی از برندهای مطرح در صنعت داروسازی، به مخاطبین «آفتاب سلامت» معرفی بفرمایید.
اراده‌ی راه اندازی یک کارخانه‌ی داروسازی به ۶۵ سال پیش باز می‌گردد. اما جایگاهی که بتوان با نگاه کلاسیک به آن کارخانه اطلاق کرد در سال ۸۴ با نام «تولیددارو» تاسیس شد. فعالیت در دو حوزه دارویی و بهداشتی را پیش‌تر در کارنامه‌ی خود ثبت کرده‌ایم. سال ۹۱ درخواست فرابورس مطرح کردیم و متولیان با بررسی زیرساخت‌های کافی این درخواست در سازمان، با طی مراحل قانونی، ثبت آن را عملیاتی کردند و اینک در فرا بورس حضور داریم. «تولید دارو» ۲۰۴ پروانه‌ی فعال دارویی را در ۱۱ شکل دارویی اخذ کرده است. می‌توان گفت اکثر خطوط دارویی جزو داشته‌های ماست. قرص، کپسول، شربت، قطره‌های استریل، قطره‌های خوراکی و بینی، آمپول‌های تزریقی، شیاف، کرم، پماد، ژل، سوسپانسیون خشک و مایع محلول‌های ضد عفونی کننده و اقلام دارویی دیگر در زمره محصولات «تولید دارو» قرار دارند.
صنعت داروسازی در تمام دنیا جزو صنایع استراتژیک محسوب می‌شود و نداشتن یک داروسازی مستقل، پاشنه آشیل آن به حساب می‌آید. به‌طور مثال کشور شیلی پیش از فاجعه کودتا در زمان دشمنی‌ها و توطئه‌های پی در پی آمریکا، فقط با قطع واردات شیر خشک، دچار بحران شد. لطفا خیلی شفاف بفرمایید اگر فردا دونالد ترامپ به قوه مجریه‌ی تحت امر خود دستور دهد هر کشوری را که با ایران مبادلات مالی داشته باشد، تحریم کند و کشورها از بیم خسارت‌های مالی، حتی صادرات مواد اولیه دارویی خود به ایران را متوقف کنند. فکر می‌کنید از لحاظ آماری، وضعیت ساخت دارو در ایران چه سرنوشتی پیدا می کند؟
موضوعی که عنوان کردید فرض محالی نیست اما قبول کنید که کشور ما با تحریم، بیگانه نیست. خوشبختانه هنوز دنیا به مرحله‌ی تک قطبی نرسیده و ما در شطرنجِ سیاست، به مهارت‌های فوق‌العاده‌ای رسیده‌ایم که تحریم کنندگان را دچار بهت و اعتراف به شکست تحریم‌ها کرده است. ماهیت تحریم غذا و دارو برخلاف قوانین سازمان‌های بین المللی است ولی منع مبادلات مالی موانعی به وجود می‌آورد که ما راه برداشتن این موانع را در طول اقدامات ضد بشری به خوبی آموخته‌ایم و فکر نمی‌کنم در صورت وقوع چنین ظلمی، کشور دچار بحران جدی دارو شود.
در حال حاضر ما در کشور، تولید مازاد داریم و با توجه به موجودی‌های انبار و فرصتی که ایجاد می‌شود با مدیریت بحران و پیش بینی‌هایی که داریم، مشکل را از سر راه کشور برخواهیم داشت.
آیا شرائط تحریم مزایایی هم برای تولید کنندگان داخلی داشته است؟
وقتی شرکتی وطنی مانند «تولیددارو»، اهتمام خود برای تولید داخلی را به اطلاع متولیان می‌رساند و آن‌ها دست همت او را می‌فشارند، این عینی شدن، همان مزیت تحریم است. مزیت تحریم خود اتکایی است. مزیت تحریم سد کردن راه‌های واردات بی‌مورد است. تحریم، فرصت‌هایی را ایجاد کرد تا در جایی که کشور ظرفیت تولید با کیفیت را دارد به توانایی‌های خود پی برده و بالقوه‌ها را بالفعل کند.
آیا شرکت شما آمادگی این را دارد تا از بیرون، پیشنهاد تولید دارویی تازه را مورد ارزیابی قرار دهد؟
ما در جستجوی چنین پیشنهاداتی هستیم. این نهایت ایده‌آل ماست که صاحبان ایده، ما را در تولیدات تازه یاری کنند. تمرکز بر روی داروهای تازه در فهرست اهداف برنامه‌ریزی شده شرکت تولید دارو قرار دارد. ما مصمم هستیم به سمت داروهایی برویم که اولین تولید کننده‌ی آن ما باشیم. البته به‌طور متعارف در نمایشگاه‌ها با چنین پیشنهاداتی مواجه می شویم ولی اگر از کانال‌های دیگری نیز فکری با ما در میان گذاشته شود، مسلما در صورت عملیاتی بودن پروژه، از آن استقبال می‌کنیم.
تعقیب سیاست‌های ما در سه سال گذشته ثابت می‌کند که تولیددارو به عرصه هایی وارد شده که به توان بالایی در دانش و تجربه نیازمند است. ما هم‌چنان می‌خواهیم در تولیداتِ چشم‌گیر پیشتاز باشیم. پخش‌ها و انجمن‌ها را مورد ارزیابی‌های حرفه‌ای و نیازسنجی کارشناسانه قرار می‌دهیم تا از نیازهای واقعی مطلع شویم و انرژی تولید را در مسیر مطلوب هزینه کنیم.
مهم‌ترین مشکلات شما برای تولید به کدام بخش مربوط بوده است؟
متاسفانه بیمارستان‌ها آغازگر یک چرخه‌ی معیوب در پرداخت بهای داروهای دریافتی هستند که این تجارت معیوب، به پخش تسری پیدا کرده و سپس به تولید کننده‌ها منتقل می‌شود. تامین کنندگان نیز در همین سیکل غیراقتصادی حضور و اثرپذیری دارند. معضل اصلی در این کار تهیه‌ی پول است. دوره وصول افزایش پیدا کرده و بانک‌ها نیز در این گیر و دار سخت‌گیری‌های یکسو نگرانه‌ای برای پرداخت وام دارند.
اگر به گذشته برگردید و مجددا امکان انتخاب پیدا کنید آیا باز وارد صنعت داروسازی خواهید شد؟ چرا؟
حتما این راه را انتخاب می‌کنم. به نظر من هر کسی توانایی‌هایی دارد که باید آن را شناخته و در مسیر مناسب‌تر به کار گیرد. من هر بار دیگر صنعت داروسازی را انتخاب می‌کنم چون حس خوبی به من می‌دهد و فکر می‌کنم در این مسیر می‌توانم مثمرثمرتر عمل کنم.
پژوهش و تحقیقات در شرکت شما چه منزلتی دارد؟ در واحد تحقیق و توسعه شما چه تعداد نیرو شاغلند؟
در سال ۹۳ تعداد پروانه‌های فعال شرکت تولید دارو ۱۰۳ پروانه بود اما در حال حاضر این رقم به ۲۰۴ پروانه افزایش یافته است. سبد محصول ما طی سه سال به دو برابر رسیده است و این توفیق، نتیجه‌ی تمرکز بر تحقیقات در دوران مدیریت بنده است. من از R&D شروع کردم و معتقد هستم که برای استمرار رشد پایدار لازم است تا محصول موفق و جدید به سبد کالا اضافه کنیم. البته ضرورت دارد تا فرایندها اصلاح شوند اما قبل از این اقدام باید بسترسازی درست انجام شود که لازمه‌اش داشتن محصول خوب است تا در این فرایندها نشست کند و اجرایی شود. ما هدف اصلی را در اصلاح سبد دارویی گذاشتیم و به تحقیق و توسعه محدود نشدیم. در واحد تحقیق و توسعه ده یا یازده نفر مشغول هستند اما ما گیسوی ایده‌ها را فقط به واحد تحقیق و توسعه گره نزده‌ایم.
ما برای ایده‌یابی افق گسترده‌تری پیش رو داریم. پخش یکی از این مراکز دستیابی به ایده‌ی جدید است. وقتی ماهنامه پزشکی آفتاب سلامت روی میز ما قرار می‌گیرد، آن را به عنوان یک رسانه‌ای که تریبون نخبه‌ها و صاحب‌ظران دارویی است، مورد ارزیابی ویژه قرار می‌دهیم از آن ایده استخراج می‌کنیم. کانال‌های ایده‌یابی ما فقط به بخش تحقیق و توسعه محدود نشده است.
ما مدیران و متخصصان بدنه‌ی شرکت را در شکل کمیته‌ای سازمان دادیم و کلیه پیشنهادات را در آن‌جا مورد بررسی قرار می‌دهیم. واحد تحقیق و توسعه حلقه‌ی آخر از این زنجیره است که امور مربوط به فرمولاسیون را انجام می‌دهد. اعتقاد راسخ دارم که با یک سبد دارویی خوب می‌شود رشد پایدار در شرکت را بیمه کرد و این امرِ مهم در زمان مدیریت من به انجام رسیده است. سال گذشته گزارشی تهیه شده بود که عملکرد شرکت‌های حاضر در بورس به صورت یک نمودار به اطلاع مخاطبین می‌رسید. ما در آن گزارش مستند، بیشترین تعداد داروهای جدید را داشتیم. در سال ۹۴ سی و هفت پروانه، سال ۹۵ هفده پروانه و امسال هم بیست پروانه در کارنامه‌ی خود ثبت کرده‌ایم.
موفقیت‌های بین‌المللی پزشکان و داروسازان ایرانی بخشی از اخبار رسانه‌ها را به خود اختصاص می‌دهد. آیا شرکت شما در راستای جذب نخبه‌های داروسازی اقداماتی انجام داده است؟
در بدنه‌ی علمی دانشگاه‌ها شاهد رویدادهایی هستیم که با توجه به نوع فعالیت و نیازهای شرکت‌های داروسازی، همه آن‌ها برای ما کاربردی نیستند. ارتباط موثرتر بین صنعت و دانشگاه از اهداف اصلی ماست و برای نیل به آن برنامه‌ریزی‌هایی داریم.
شاخص‌ترین ویژگی شرکت شما در نزد داروخانه‌ها چیست؟
ما به سابقه و دانش‌های پنهان و آشکاری که در شرکت «تولیددارو» وجود دارد می‌بالیم. پزشکان هم مشتری‌های ما به حساب می‌آیند و چون برند ما یک برند قدیمی است و پزشکان با آن آشنا هستند راحت‌تر می‌توانند اعتماد کنند.
دارا بودن یک سبد کامل دارویی باعث تسهیل در بازاریابی می‌شود و هم چنین برای شرکت‌های پخش نیز کار را راحت می‌کند چون شرکت‌های توزیع تمایل دارند با شرکت‌هایی قرارداد ببندد که سبد کامل‌تری دارند.
با توجه به شرایط اقتصادی جدید اگر قرار باشد برای دوران کاری تازه، شعاری انتخاب کنید، این شعار چه خواهد بود؟
اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال
این فرمایش بهترین شعار ماست و باید برای اجرایی شدن آن راهکارهایی داشته باشیم که «تولیددارو» آن را سرلوحه قرار داده و کارنامه مستند شرکت، نشان دهنده‌ی ایمان به این شعار است. البته معتقدیم فقط تولید کافی نیست بلکه این تولیدات باید به سمت خاص‌تر بودن حرکت کنند و این اعتقاد نیز در «تولیددارو» کاربردی شده است.
اگر همه شرکت‌های داروسازی به داوری گذاشته شوند، شرکت تحت مدیریت شما در این میان چه رتبه‌ای می‌گیرد؟
آمارنامه‌های دارویی که از سال گذشته موجود است از بین ۲۷۳ شرکت دارویی که شامل تولیدکنندگان و واردکنندگان می‌شود ما رتبه ۳۳ را دریافت کردیم. که اگر شرکت‌های واردکننده را از این فهرست خارج کنیم این رتبه بالاتر می‌رود. اما در شرکت‌های بورسی به لحاظ فروش، رتبه ۵ را کسب کردیم و از نظر سوددهی رتبه‌ی ۱۶ را به دست آوردیم.
از منظر رضایت مشتریان، شرکت شما در چه جایگاهی قرار دارد؟
نمایشگاه‌ها، شرکت‌های پخش و مشتری‌ها به طور کلی ۸۴ درصد رضایت دارند پزشکان ۷۶ درصد و پخش ها ۹۲ درصد از ما راضی بوده‌اند و این آماری مستند و مباهات‌آفرین است.
اگر فایزر، سانوفی، روشه یا امثال این غول‌های داروساز به‌طور مستقیم به بازار دارویی ایران ورود کنند آیا شرکت شما توان رقابت با محصولات آن‌ها را خواهد داشت؟
در حال حاضر این غول‌های داروسازی در ایران حضور دارند اما اگر زمانی برسد که کاملا آزاد شود و آن‌ها محدودیت صادرات نداشته باشند بدیهی است که استراتژی‌ها باید تغییر کند.
متین جمالزاده
متین جمالزاده
