علف چشمه یا ترتیزک آبی با نام انگلیسی Watercress or yellowcress Nasturtium officinale گیاهی از تیرهٔ شب‌بوها به ارتفاع ۱۰ تا ۶۰ سانتی‌متر با برگ‌های کوچک به رنگ سبز تیره و گل‌های خوشه‌ای کوچک سفید و ساقه‌های خزنده است که از نقاط مختلف آن ریشه‌های کوچک و سفید خارج می‌شود و معمولاً در کنار جوی‌ها و باتلاق‌ها می‌روید. این گیاه مقدار قابل توجهی آهن، کلسیم و اسید فولیک و مقداری هم ویتامین‌های ث و آ دارد.
آهن قابل جذب علف چشمه از اسفناج هم بیشتر است و به همین جهت می‌تواند در بهبود کم‌خونی مؤثر باشد. کلسیم آن از شیر بیشتر ویتامین ث آن هم از پرتقال بیشتر است.
محققان دانشگاه ویلیام پاترسون در نیوجرسی در جستجوی سالمترین ماده غذایی جهان، ۴۱ نوع میوه و سبزیجات را مورد بررسی قرار دادند و با یکدیگر مقایسه کردند.
شاید شما هم از شنیدن نتیجه این تحقیقات شگفت زده شوید، چون حتی اگر باغچه‌ای نداشته باشید می‌توانید این سبزی را پرورش دهید و از خوردن آن لذت ببرید.
این سالم ترین ماده غذایی دنیاست
محققان در این مطالعه مواد غذایی را از نظر تراکم مواد مغذی مورد بررسی قرار دادند. در نهایت یک نوع سبزی با کسب ۱۰۰ امتیاز در جایگاه نخست رده بندی سالم ترین غذاها قرار گرفت و حتی کلم چینی با ۹۱.۹۹ امتیاز، برگ چغندر ۸۹.۲۷ امتیاز، چغندر ۸۷.۰۸ امتیاز و اسفناج ۸۶.۴۳ امتیاز را نیز پشت سر گذاشت. اما این چه سبزی است که از همه این مواد سالم‌تر است؟ پاسخ ترتیزک آبی است.
دانشمندان: رژیم غذایی کم‌کالری می‌تواند به کاهش سرعت پیر شدن انسان کمک کند
چه چیزی باعث می‌شود این سوپر ماده غذایی بسیار سالم باشد؟
ترتیزک آبی حاوی انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی و ترکیبات گیاهی ثانویه است. فقط ۱۰۰ گرم از این گیاه برای پوشش بیشتر نیاز روزانه به ویتامین C کافی است، یعنی ویتامین C این گیاه بسیار بیشتر از پرتقال و لیمویی است که همه مان آن را به عنوان یک تقویت کننده سیستم ایمنی می‌شناسیم.
علاوه بر این، ترتیزک آبی دارای مقادیر زیادی آهن، کلسیم، پتاسیم و منیزیم، موادی که برای ساخت استخوان و عضله ضروری هستند.
مقدار قابل توجهی ویتامین K موجود در این گیاه می‌تواند به جلوگیری از آسیب سلولی در مغز کمک کند.
آنتی اکسیدان‌های موجود در ترتیزک آبی از آسیب دیدن DNA ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند و حتی ممکن است خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد.
ترتیزک آبی یک ضد سرفه طبیعی نیز هست. فرای همه این‌ها بر اساس یافته‌های محققان نیوجرسی، این سبزی همچنین دارای اثر سم زدایی و پاکسازی خون است.
کدام رژیم غذایی بیشترین سازگاری را با سلامت و محیط زیست دارد؟
ترتیزک آبی چیست؟
اول از همه، ترتیزک آبی را نباید با شاهی (تره تیزک) اشتباه گرفت.
شاید خیلی از شما فکر کرده باشید این همان شاهی است که در سبزی خوردن کنار آبگوشت و کباب کوبیده می‌خورید اما باید بدانید این دو گونه از نظر ظاهری و طعم با یکدیگر متفاوت هستند، شاهی باغی دارای ساقه‌های کوتاه با برگ‌های تقریبا بزرگ است، در حالی که ساقه‌های ترتیزک آبی ۱۵ سانتی‌متر و برگ‌هایش حدود ۳ سانتی‌متر است، طعم آن نیز شبیه خردل است.
ترتیزک آبی در محیط‌های مرطوب رشد می‌کند، به همین خاطر در طبیعت، بیشتر در کنار نهرها و رودخانه‌ها دیده می‌شود. اما می‌توانید بذر آن را در گلدانی در خانه نیز بکارید، مهمترین چیزی که باید رعایت کنید این است که خاک را همیشه مرطوب نگه دارید و آن را زیر نور مستقیم آفتاب قرار ندهید. به این ترتیب، این گیاه می‌تواند حتی در یک بالکن کوچک نیز رشد کند.
چرا نباید زیاد از آن بخوریم؟
همانطور که قبلا ذکر شد ۱۰۰ گرم ترتیزک آبی، بیشتر نیاز روزانه به ویتامین C را برطرف می‌کند. اما نباید فراموش کرد ۱۰۰ گرم از این گیاه یعنی یک کاسه بزرگ پر از ترتیزک آبی و خوردن این حجم از این گیاه به دلیل داشتن برخی روغن‌ها می‌توانند باعث تحریک مثانه، کلیه و معده شود. در عوض بهتر است این سبزی را داخل سالاد، لقمه نان و پنیر یا داخل سبزی خوردن استفاده کنیم. بنابراین نباید فراموش کنیم که خوردن غذا در حجم کم همیشه بهتر است حتی اگر چیزی که می‌خورید سالمترین ماده غذایی جهان باشد.
