دانشمندان با ویرایش دی‌ان‌ای یک داوطلب، کاهش سطح کلسترول بدن انسان و پایان دادن به بیماری‌های قلبی عروقی را دنبال می کنند.
شاید دنبال کردن یک رژیم غذایی سختگیرانه، کار چندان آسانی نباشد.
کلسترول بد، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهد، بیماری‌هایی که علت اصلی مرگ و میر در جهان هستند و همچنین میزان سکته مغزی را که پنجمین علت مرگ و میر در جهان است افزایش می‌دهند. اما در عین حال، علم در حال پیشرفت است و راه‌های جلوگیری از چنین شرایطی نیز به همین ترتیب در حال توسعه است.
در حال حاضر در آزمایش جدیدی که توسط شرکت بیوتکنولوژی آمریکایی «ورو تراپیوتیک» (Verve Therapeutics) انجام شده است، یک داوطلب در نیوزیلند برای کاهش کلسترول بد خود تحت عمل ویرایش دی‌ان‌ای قرار گرفته است.
دانشمندان می‌گویند، انتظار می‌رود این درمان به طور دائم سطح LDL یا همان کلسترول بد را در خون این بیمار کاهش دهد.
محققان در طول این آزمایش، از نسخه متفاوتی از ابزار ویرایش ژن «کریسپر» برای اصلاح یک «حرف» از دی‌ان‌ای در سلول‌های کبدی بیمار استفاده کردند.
این نسخه که «ویرایش پایه» نام دارد، با کریسپرِ سنتی متفاوت است، زیرا یک حرف واحد از دی‌ان‌ای را با حرف دیگری جایگزین می‌کند و ژن مورد نظر را برش نمی‌دهد.
این تیم تحقیقاتی بر روی ژنی به نام PCSK 9 تمرکز کرد که به تنظیم سطح LDL در خون کمک می‌کند. آنها به این نتیجه رسیدند که این فرآیند جدید، این ژن را خاموش می‌کند.
این شرکت مطمئن است که روش ابداعی آن در دراز مدت به میلیون‌ها نفری که به دلیل سطح بالای کلسترول از بیماری‌های قلبی عروقی رنج می‌برند، کمک خواهد کرد.
«سکار کاتیرسان» محقق ژنتیک که شرکت «Verve» را سه سال پیش تاسیس کرده و مدیرعامل این شرکت است، می‌گوید: اگر این روش موثر و ایمن باشد، یک روش مقابله با حمله قلبی و درمان آن است.
اما این روش چگونه کار می‌کند؟
چیزهای بیشتری برای گفتن از این آزمایش وجود دارد. پزشکان همین روش ژن‌درمانی را روی ۴۰ نفر انجام خواهند داد که نوعی کلسترول بالا به نام «هایپرکلسترولمی خانوادگی» (F.H.) را به ارث برده‌اند. سطح کلسترول این بیماران دو برابر میانگین است و فقط افراد بزرگسال را درگیر نمی‌کند، بلکه این عارضه می‌تواند کودکان خردسال را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
روش «ویرایش پایه» مشابه فناوری mRNA است که در ساخت واکسن‌های کووید-۱۹ استفاده می‌شود. در فناوری mRNA، دستورالعمل‌های ژنتیکی در یک نانوذره قرار می‌گیرد که آنها را به سلول منتقل می‌کند و واکسن باعث می‌شود سلول‌ها یک جزء از ویروس عامل بیماری کووید-۱۹ را بسازند. این در حالی است که ذرات در فرآیند “ویرایش پایه” مسیرهای RNA را به نحوی مدیریت می‌کنند که سلول بتواند یک پروتئین ویرایشگر پایه را جمع‌آوری و کپی سلولی «PCSK۹» را اصلاح کند.
این شرکت قبلاً آزمایش مشابهی را روی میمون‌ها انجام داد و دریافت که این درمان موجب کاهش ۶۰ درصدی سطح LDL خون در آنها می‌شود. همچنین این سطوح برای بیش از یک سال پایین ماند و انتظار می‌رود این اثر دائمی باشد.
اما برای کنترل سطح کلسترول بد چه کار دیگری می‌توان انجام داد؟
عوامل مختلفی موجب افزایش سطح کلسترول بد شما می‌شود که عامل اولیه آن رژیم غذایی نامناسب است. غذاهای ناسالم، چربی‌های اشباع و مصرف مکرر محصولات حیوانی نقش مهمی در افزایش این سطوح دارند. در پیش گرفتن یک سبک زندگی بدون تحرک، سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد الکل نیز همین آسیب را به همراه دارد.
به طور خلاصه، دور ماندن از عوامل ذکر شده در بالا می‌تواند به کاهش سطح LDL کمک کند. با این حال، سازگاری با عادات جدید ممکن است سخت باشد، چیزی که باعث می‌شود بیشتر افراد به عادت‌های سالم پایبند نمانند.
قرص‌های استاتین که می‌توانند سطح LDL را تا ۵۰ درصد کاهش دهند، معمولاً در ایالات متحده تجویز می‌شوند، اما همه نمی‌توانند با عوارض جانبی آن مقابله کنند و بسیاری از افراد فراموش می‌کنند هر روز این قرص را مصرف کنند.
اکنون به نظر می‌رسد که «ویرایش پایه» ممکن است برای همیشه به همه این مشکلات پایان دهد.
