آفتاب سلامت: پروفسور «رونالد راس» Ronald Ross پزشک و زیست شناس انگلیسی است که به دنبال پژوهش های ثمربخش در شناسایی علت بیماری مالاریا و جدال علیه این بیماری پر تلفات، در سال ۱۹۰۲ موفق به دریافت جایزه نوبل شده است.
رونالد راس ۱۳ مه ۱۸۵۷ در خانواده ای سرشناس به دنیا آمد. پدرش سر کمپبل کلای گرانت راس Campbell Claye Grant Ross ژنرال ارتش انگلیس و مادرش ماتیلدا شارلوت اولدرون Matilda Charlotte Elderton بود. رونالد بخاطر مسئولیت نظامی پدر، با خانواده اش در هند زندگی می کرد. وقتی به هشت سالگی رسید به خواست پدر، به تنهایی عازم جزیره Wight در ۵ کیلومتری شهر Hampshire انگلستان شد تا در کنار عمه و عمویش، امکانات تحصیلی شایسته تری را در دسترس داشته باشد.
راس روحی هنرمند داشت و به شدت شیفته شعر، رمان، موسیقی و نقاشی بود. در ۱۶ سالگی در امتحان ورودی دانشگاه “آکسفورد” برای رشته “هنر” قبول شد اما تمایل پدرش سر کمپبل کلای گرانت راس این بود که او در رشته پزشکی تحصیل کند.
رونالد راس در سال ۱۸۷۴ پس از ثبت نامی که از سوی پدرش انجام شد، تحصیلات خود را در دانشکده پزشکی Bartholomew لندن آغاز کرد اما همچنان به دلیل اشتیاق به هنر و ادبیات، اوقات زیادی را صرف نگارش رمان و نمایشنامه و سرایش شعر و نقاشی می کرد و آثار ادبی زیادی را منتشر ساخت. یکی از ویژگی های راس این بود که رویدادهای مهم کار و زندگی خود را در اشعاری زیبا ماندگار می کرد. راس در عین حال انتظارات پدر را نیز برآورده ساخت و با قبول شدن در امتحان کالج سلطنتی جراحان لندن، مجوز طبابت خود را دریافت داشت.
رونالد راس در سال ۱۸۸۱ به هند رفت و به‌عنوان پزشک در ارتش هند مشغول به کار شد.
در آن دوران بیماری مالاریا به‌عنوان یک بیماری خطرناک و کشنده در کشور هند شایع بود و سالانه افراد بسیاری جان خود را بر اثر ابتلا به این بیماری از دست می‌دادند.
دکتر رونالد راس با احساس مسئولیت برای مهار بیماری مالاریا تمام توان خود را به کار گرفت. در سال ۱۸۹۵ با پژوهش های بی وقفه توانست چرخه زندگی انگل مالاریا را در شکم پشه آنوفل Anopheles مورد مشاهده و ارزیابی قرار دهد. پس از این توفیق بزرگ بود که کتابهای ارزشمندی در زمینه کنترل و پیشگیری بیماری مالاریا نوشت و تجربیات خود را به پزشکان و زیست شناسان تمام جهان انتقال داد. از مهمترین توصیه های وی که امروز نیز بکار گرفته می شود، محدود سازی و کنترل آب های مستعد برای تخم ریزی پشه آنوفل است. او ثابت کرد که بیماری مالاریا از نیش این پشه انتقال می یابد و نحوه سرایت مالاریا از شخص بیمار به فرد سالم را نیز توضیح داد.
او برای کمک به پیشگیری از مالاریا به نقاط مختلف جهان از جمله غرب آفریقا، منطقه کانال سوئز، یونان، موریس، قبرس و مناطق درگیر در جنگ جهانی اول سفر کرد و طی سخنرانی های علمی، دانشمندان را از یافته های پزشکی و بهداشتی خود مطلع میکرد. او همچنین سازمان هایی را برای مبارزه با مالاریا در هند و سریلانکا تاسیس کرد که به خوبی سازماندهی شده و به انجام اقدامات پیشگیرانه پرداختند.
راس به دنبال خوشحالی از این کشف فوق العاده، شعری در شرح موفقیت و احساسش سرود:
خدا از حاصل امروز خشنود است
چه دستاورد سوزانی به دستم داد
چیزی بس شگفت انگیز؛
خدایا از تو ممنونم
به فرمان تو این توفیق پیش آمد
و پنهان مانده دست تو در این اقدام
با اشک و نفس هایی،
که با سختی فرو می رفت و برمی گشت
یافتم بذر فریب و حیله را آخر
و میلیون مرگ و میر مردمان.
اگر چه خرده علمی دارم اکنون نیک می دانم
مردمان بی شماری زین سپس
می رهند از مهلکه
ای مرگ،
چه شد آن یکه تازی ها؟
و آیا باز پیروزی
مزار زار آدمها؟
این پزشک و زیست شناس ادیب و هنرمند، در سال ۱۹۰۲ بخاطر خدمات ارزنده اش در شناسایی بیماری مالاریا، برنده جایزه نوبل “فیزیولوژی و پزشکی” شد.
او دهها جایزه علمی دیگر نیز دریافت کرد. در این زمره می توان به دریافت جایزه “همکار انجمن سلطنتی” در سال ۱۹۰۱ و کسب مدال “آلربت” در سال ۱۹۲۳ اشاره کرد.
وی در سال ۱۹۲۶ به عنوان مدیر کل موسسه و بیمارستان “راس” برای بیماری‌های مناطق گرمسیری برگزیده شد و تا زمان فوت در آن مرکز حضور داشت.
رونالد راس سرانجام در تاریخ ۱۶ سپتامبر ۱۹۳۲ در سن ۷۵ سالگی درگذشت.
برخی از آثار ادبی پروفسور راس:
Exile (1931(
The Child of Ocean (1899 and 1932)
The Revels of Orsera, The Spirit of Storm, Fables and Satires (1930)
Lyra Modulatu (1931)
