یک واکسن جدید سرطان مغز با رویکردی بدیع باعث می‌شود سلول‌های سرطانی خانواده خود را بکشند.
سرطان مغز می تواند در روز چندین سردرد دردناک را ایجاد کرده و گاهی اوقات در این سردردها گاهی شخص گرفتار احساس می‌کند یک سنجاق یا چاقو را درون سرش فرو می برند در حالی که او بی هیچ راهی برای خلاصی فقط باید درد بکشد.
متأسفانه این همان دردی است که بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان مغز هر روز با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. میلیون‌ها بیمار از این دست در سراسر جهان وجود دارند و همه آنها منتظر درمانی هستند که بتواند آنها را از این رنج رها و به آنها کمک کند تا سلامت خود را بازیابند. به همین دلیل است که دانشمندان در بسیاری از نقاط جهان به طور مداوم در تلاش هستند تا یک واکسن موثر برای سرطان مغز تولید کنند.
به تازگی جزئیات یک کار پژوهشی درخصوص یک واکسن برای سرطان مغز با عمل دوگانه منتشر شده است. این واکسن توسط گروهی از دانشمندان در بیمارستان بریگهام دانشکده پزشکی هاروارد (BWH) توسعه یافته است.
این واکسن با موفقیت روی موش‌های مبتلا به گلیوبلاستوما، یکی از تهاجمی‌ترین سرطان‌های مغز آزمایش شده و نتایج آن امیدوارکننده بوده است.
استفاده از سلول‌های سرطانی به عنوان «قاتل سرطان»
اگرچه واکسن‌های سرطان یک حوزه پژوهشی فعال هستند، اما رویکرد پیشنهادی در پژوهش حاضر کاملاً متمایز است، چرا که دانشمندان در آن به جای استفاده از سلول‌های تومور غیرفعال، سلول‌های تومور زنده را ویرایش و مهندسی کرده‌اند.
به طور معمول، سلول‌های تومور درمانی ابتدا با کافت (تخریب یاخته) یا تشعشع، غیرفعال می‌شوند تا بار دیگر در بدن فرد مورد استفاده قرار گیرند و ایمنی‌زایی (ایمنی ناشی از اثر یک ماده خارجی) افزایش یابد. پژوهشگران می‌گویند که در طول آزمایش‌های بالینی، این رویکرد درمانی تنها فواید سلامتی محدودی را در برابر سرطان مغز به ارمغان آورده است.
بنابراین آنها تصمیم گرفتند با یک رویکرد دوگانه متفاوت پیش بروند. این روش درمانی متمایز شامل تبدیل سلول‌های تومور زنده به عواملی بود که می‌توانند اقدام به کشتن تومور و ایمنی ضد سرطانی در بدن بیمار را ایجاد کنند.
پروفسور خالد شاه، نویسنده اصلی این پژوهش و معاون رئیس تحقیقات در BWH در توضیح این موضوع می‌گوید: سلول‌های تومور زنده ویژگی غیرمعمولی برای خانه کردن در سلول‌های تومور همکار خود دارند. با بهره‌گیری از این ویژگی منحصر به فرد، سلول‌های تومور زنده را با استفاده از ابزار ویرایش ژن کریسپر کس9 (CRISPR-Cas9) مهندسی کردیم و متعاقباً آنها را برای آزادسازی سلول‌های تومورکُش و عوامل تعدیل کننده ایمنی برای آماده سازی سیستم ایمنی برای پاسخ ضد تومور طولانی مدت مهندسی کردیم.
این سلول درمانی با عمل دوگانه در مدل‌های موش مبتلا به تومور مغزی آزمایش شد. بدین ترتیب، تومورهای ایجاد شده بریده شدند و سلول‌های تومور درمانی(ThTC) در یک ژل زیست‌سازگار کپسوله شدند و در حفره تومور قرار گرفتند.
پروفسور شاه گفت: ThTC کپسوله شده در این مدل تومور ایمن و کارآمد نشان داد. اساسا، این رویکرد درمانی در هر دو مورد از بین بردن تومورهای موجود و جلوگیری از گسترش بیشتر سرطان در موش‌ها موفقیت آمیز بود.
آیا این واکسن برای انسان آماده است؟
این واکسن تاکنون تنها روی مدل‌های موش آزمایش شده است و اگرچه نتایج امیدوارکننده به نظر می‌رسد، اما هنوز برای استفاده در انسان آماده نیست. پژوهشگران می‌گویند که دانش ریزمحیط‌های تومور برای موفقیت این درمان در انسان بسیار مهم است.
با این حال، پژوهش حاضر توضیح زیادی در مورد ریزمحیط‌های تومور ارائه نمی‌کند. بنابراین، کار پژوهشی بعدی برای رسیدگی به این عوامل و بسیاری دیگر از عوامل مرتبط با این واکسن دوگانه مورد نیاز است.
پروفسور شاه و گروهش در حال حاضر روی چنین محدودیت‌هایی کار می‌کنند. آنها امیدوارند که استراتژی درمانی آنها پتانسیل جلوگیری از پیشرفت تومور، عود و متاستاز در بیماران مبتلا به سرطان مغز را داشته باشد.
