لطفاً خود را به مخاطبین نشریه پزشکی آفتاب سلامت معرفی کنید.
نیلی نظری دکتر داروساز، موسس و مسوول فنی داروخانه ی دکتر نظری هستم.
با توجه به تنوع فزاینده بیماری ها و بالطبع روند رو به افزایش داروها، یک دکتر داروساز چگونه می تواند تسلط علمی و عملی خود را حفظ کند؟
در این مسوولیت حساس و خطیر مطالعات علمی مرتبط، غیرقابل توقف است. برای یک دکتر داروساز فرقی نمی کند در این عصر، کجای زمین کار می کند. او باید بداند در این هفته سازمان غذا و داروی آمریکا به کدام داروها مجوز توزیع ارائه کرده است. تداخلات دارویی جدید را باید بشناسد. عوارض جانبی آنها را مطالعه کند.
اطلاع در مورد تجویزهای جدید برای بیماری ها جزو ضروریات دانش در حال توسعه داروساز است. نیم‌نگاهی به تازه های داروسازی سنتی و درمان های گیاهی هم خالی از فایده نیست.
باید توصیه های «بیمارفهمانه» را در ذهن مرتب کرد و آماده نگه داشت. کمی مطالعه در زمینه های روانشناسی، جامعه شناسی و حتی اقتصاد داروخانه داری می تواند دکتر داروساز را کارآمدتر سازد. در دانشگاه این دانش های کاربردی آموزش داده نمی شوند ولی برای اداره ی هر چه بهتر داروخانه فوق العاده مفید هستند.
همکاران مسوول فنی نسبت به نحوه ی ارائه ی داروهای او تی سی احساس مسوولیت بیشتری داشته باشند. در داروخانه ها ترتیبی اتخاذ شود که داروهای او تی سی تحت نظارت و صلاح دید دکتر داروساز در اختیار بیماران قرار گیرد. این روال ایده آل باعث خواهد شد بیمار از مصرف بی رویه ی دارو مصون مانده و داروساز هم به مهم ترین وظیفه ی خود یعنی نظارت بر چگونگی مصرف دارو مدیریت خواهد کرد.
دوستان موسسی که مسوول فنی هستند در نظر داشته باشند که قرار نیست از صدر تا ذیل کارها و فعالیت های داروخانه توسط شخص ایشان انجام شود چون با این رویه کیفیت انجام کار تنزل می کند و کثرت مشغله ها آنان را از فضای علم و دانش دور خواهد کرد. حرکت به سوی اتوماسیون و مکانیزه سازی داروخانه با نرم افزارهای آزموده و کارآمد و تفویض اختیار مدیریت داخلی داروخانه به افراد لایق و کارآمد، شرایط حرفه ای تری را برای دکتر داروخانه مهیا می سازد. فضای مناسبی که در سایه این ایده آل بروز می کند، دکتر را به بخش نظارتی و علمی داروخانه سوق داده و در این موقعیت خدمات علمی بهتری از وی به مراجعین عرضه می شود. به این ترتیب تامین سلامت مردم محوریت جدید داروخانه قرار گرفته و فضای آن را از محیطی صرفا تجاری به محیطی علمی و پویا تبدیل می کند.
ضمن در نظر داشتن بضاعت داروخانه، اگر مکانی ویژه به مشاوره ی دارویی دکتر داروساز اختصاص داده شود تا بیماران با خیال راحت پرسش های مرتبط با دارو و درمان را با داروسازان محترم در میان بگذارند، به این ترتیب هم به ارتقای سلامت جامعه کمک می کنیم و هم این که مردم و مسوولین و سایر همکاران حرف پزشکی به تدریج به نقش مهم و حیاتی داروسازان در چرخه ی درمان پی خواهند برد و شخصیت حرفه ای داروساز جانی دوباره خواهد گرفت.
خیلی ها به خاطر محدودیت ها یا حتی اجبار، رشته ای را انتخاب می کنند اگر ماشین حرکت در زمان به صورت موقت در اختیارتان قرار گیرد و به شما بگویند می توانید به گذشته خود سفر کنید و تغییرات مورد علاقه خود را در زندگی خود اعمال کنید، به کدام سال در گذشته خود می رفتید و چه تغییری ایجاد می کردید؟ مثلا حاضر می شدید شغل دیگری انتخاب کنید؟
بله آرزو می کردم این اتفاق می افتاد. یادآوری آن خاطرات هنوز هم برای من دردآور است. اگر ماشین زمان در اختیارم بود به سال های خیلی دور بر می گشتم و مقابل اصرار پدرم برای ادامه ی تحصیل در رشته ی مامایی مقاومت می کردم و یک فرصت دیگر برای شرکت مجدد در کنکور به خودم می دادم.
من در سال های دبیرستان شاگرد ممتازی بودم و به شدت به رشته ی پزشکی علاقه داشتم. ولی متاسفانه در آن برهه ی زمانی وارد مسیری ناخواسته و غیر منصفانه شدم و بالاجبار مامایی خواندم و مدت ها هم با مدرک مامایی مطب داشتم.
ولی در سال ۷۹ مجددا در آزمون کنکور شرکت کردم و داروسازی را به دلایلی متفاوت با توجه به تغییر شرایط زندگی ام انتخاب کردم.
داروخانه برای شما حائز چه جذابیت هایی بود که شغل داروخانه داری را انتخاب کردید؟
واقعیت این است که داروخانه هیچ جذابیتی برای من نداشت من وقتی سال ۷۹ وارد دانشکده ی داروسازی شدم، تصمیم گرفتم که این رشته را تا جایی که امکان دارد ادامه بدهم لذا علیرغم تاهل و داشتن یک فرزند و مسئولیت های حساس و دشواری که به دنبال زندگی مشترک می آید ادامه ی تحصیل دادم و بعد از اخذ دکتری داروسازی عمومی در شهریور ماه سال ۸۵، مهر همان سال در مقطع پی اچ دی داروسازی صنعتی دانشگاه شهید بهشتی قبول شدم و تا سال ۸۸ هم به تحصیل در این مقطع ادامه دادم ولی متاسفانه فضایی که در آن قرار گرفتم با رویایی که در سر پرورانده بودم آن قدر متفاوت و ناخوشایند بود که علیرغم میل باطنی تصمیم به انصراف گرفتم و در آن شرایط خاص ترجیح دادم که شغل داروخانه داری را به خاطر استقلالی که به من می داد و همین طور درآمدزایی انتخاب کنم.
به جز حضور در داروخانه چه فرصت های شغلی دیگری برای یک داروساز ایرانی وجود دارد؟
خوشبختانه داروسازی رشته ای ست که فرصت های شغلی متنوع و خیلی خوبی در اختیار دانش آموختگان قرار می دهد. از شرکت های تحقیقاتی و دانش بنیان گرفته تا شرکت های تولید دارو در بخش های مختلف تولید،کنترل کیفی، فرمولاسیون، تحقیقات و توسعه، حتی در شرکت های توزیع دارو در مدیریت بازاریابی دارو در شرکت های آرایشی و بهداشتی به عنوان فرمولاتور یا مسوول فنی در شرکت های غذایی به عنوان مسوول فنی، در شرکت های واردات و صادرات دارو، در دانشگاه ها به عنوان مدرس یا محقق فعالیت در بخش های مختلف، بیمارستان ها به عنوان داروساز بالینی و بیمارستانی می تواند فرصت شغلی ایجاد کند. البته با توجه به افزایش بی رویه و بدون مطالعه در پذیرش دانشجو و رشد قارچ گونه ی دانشکده های داروسازی اعم از آزاد و دولتی و پردیس، آینده ی داروسازان جوان در هاله ای از ابهام قرار دارد
آیا تا به حال از منابع دانشنامه ای درآمد داروسازی و داروخانه داری در ایران را با سایر کشورها مقایسه کرده اید؟ دلیل این تفاوت درآمد از کجاست؟
اگر یک نگاه اجمالی به میزان درآمد در کشورهای دیگر داشته باشیم متوجه می شویم که سطح درآمد داروسازان در کشورهای اروپایی و آمریکا و کانادا از داروسازان ایران خیلی بالاتر است.
چون در این کشورها میزان سود داروها و همین طور حق فنی توسط بخش خصوصی و سندیکاهای مربوطه تعیین می شود و دولت فقط نظارت دارد.
ولی در ایران دقیقا برعکس است. دولت هر کجا که کم می آورد برای حفظ آبروی خودش از جیب بخش خصوصی هزینه می کند و از اعتبار داروخانه های خصوصی مایه می گذارد.
جای تاسف دارد در ایران ماهیت داروسازی به دلیل فشارهای سنگین اقتصادی ناشی از معوقات چندین ماهه ی بیمه های سلامت و تامین اجتماعی، پایین بودن مارژین دارو، بالا رفتن جهشی مالیات در دوسال اخیر علیرغم کاهش واضح درآمد و در مقابل بالارفتن هزینه ها، به شدت در مخاطره نابودی قرار گرفته است.
