شب‌های ملال آور پاییز رسیده‌ست / هنگام غزل‌های غم انگیز رسیده‌ست

اگر با فرارسیدن نشانه‌های پاییز هم‌چون روزهای کوتاه‌ و هوای ابری، سرما و برگ ریزان، اندوهی عمیق به سراغ دل‌تان آمد، در این احساس تنها نیستید.

پاییز می‌تواند به گفته‌‌ی متخصصان به اضطراب و افسردگی دامن بزند. چرا پاییز چنین اثری بر ما می‌گذارد و چطور می‌توان این افسردگی را شکست داد؟

افسردگی پاییزی

کل استرود، ۲۵ ساله ساکن لندن اختلال عاطفی فصلی دارد یعنی وضعیتی که باعث بی‌حس و حالی و حتی افسردگی در طول پاییز و زمستان می‌شود.

او می‌گوید: «هر سال به خودم می‌گویم که این دیگر آخرین زمستانی است که من در بریتانیا تاب می‌آورم. همین الان هم به نظر تاریک‌تر و سردتر می‌آید و درست در همین ایام است که احساس افسردگی و کمبود انرژی می‌کنم».

تصور می‌رود یک نفر از هر ۱۵ نفر در بریتانیا بین ماه‌های سپتامبر و آوریل، به گفته خدمات ملی بهداشت بریتانیا، اختلال عاطفی فصلی دارند.

برای کسانی که گرفتاری جدی‌تری با این اختلال دارند، طی ماه‌های پاییز و زمستان کار عادی‌شان دچار اختلال می‌شود و گمان می‌رود که علت آن کمبود نور و هم‌چنین عوامل دیگری مثل دمای پایین‌تر و بازگشت به رفتارهای عادی روزمره باشد.

افزایش درمان افسردگی در آغاز فصل پاییز

سازمان اضطراب بریتانیا که یک خیریه بهداشت روانی است نیز می‌گوید که انتظار دارد در فصل پاییز تلفن‌های بیشتری دریافت کند و می‌گوید موقعی که هوا آفتابی است شمار بسیار کمتری با این خیریه به خاطر اضطراب و افسردگی‌شان تماس می‌گیرند.

کوین در خیریه بنیاد بهداشت روانی کار می‌کند و شش سال پیش که برای تحصیل به آمریکا رفته بود اختلال فصلی عاطفی‌اش تشخیص داده شد.

وی می‌گوید: بعضی روزها احساس می‌کنم انرژی پخت و پز غذا ندارم. در چنین مواقعی غذاهای آماده چرب و پر از کربوهیدرات بیشتر مورد توجه و انتخاب قرار می‌گیرد.

سن دیه‌گو بودم و در مسیر خانه برای تعطیلات کریسمس که احساس بی حالی بر من چیره شد و آن قدر شدت پیدا کرد که دیگر انرژی انجام هیچ کاری را نداشتم. این ایام قرار بود اوقات خوشی را در کنار خانواده صرف جشن و نشاط کنم ولی اکثر اوقات در رخت‌خواب می‌ماندم.

کمبود نور

در اختلاف فصلی عاطفی، گمانه زنی این است که کمبود نور بخشی از مغز را که بر سطح خواب و انرژی حکمرانی می‌کند تحت  تاثیر قرار می‌دهد.

با فرا رسیدن ماه سپتامبر، کوین قصد دارد که هر روز ۴۵ دقیقه کنار یک جعبه نور وقت بگذراند که باعث تخفیف علایم این اختلال می‌شود ولی اذعان می‌کند که پیدا کردن وقت برای چنین کاری زحمت دارد. او می‌گوید: «این هفته حتی در مسیر رفتن به سر کار فکر می‌کردم که امروز چه روز خوبی است و همین باعث بهتر شدن حال و روزم شد».

حتی برای کسانی که چنین اختلالی ندارند، ماه سپتامبر می‌تواند به خاطر شروع دوباره مدرسه و شلوغ‌تر شدن راه‌های منتهی به محل کار، ماه پر از سختی و اضطرابی باشد.

علاوه بر این، هوا بد می‌شود. روزها کوتاه‌تر می‌شوند و تا فرا رسیدن تعطیلات طولانی آخر هفته کلی باید صبر کرد.

نیکی لیدبتر، رئیس اجرایی سازمان  مواجهه با اضطراب می‌گوید: «ما هر سال در فصول افسردگی آفرین شاهد بروز مشکلات هستیم؛ تابستان واقعاً حال مردم را بهتر می‌کند».

تابستان نشاط آور است

خانم لیدبتر می‌گوید: «وقتی هوا آفتابی است مردم احساس نشاط بیشتری می‌کنند و بهتر می‌توانند با مشکلات کنار بیایند. تابستان وقتی است که به طور کلی فضا آرام‌تر است. ترافیک در خیابان‌ها کمتر است و همه چیز، آن جورها سازمان‌یافته نیست».

او می‌گوید پاییز می‌تواند باعث «حسرت ما از رفتن تابستان شود» به خصوص اگر یک برنامه بزرگی هم داشته باشیم که محقق نشده باشد. او می‌گوید: «حتی اگر مدت‌ها پیش از مدرسه رفتن فارغ شده باشیم، باز هم سپتامبر حال و هوایی جدی‌تر دارد و می‌تواند باعث القاء حس اضطراب شود».

ولی اوضاع آن قدرها هم بد نیست. روان‌شناسان می‌گویند که ما با امور روزمره و تکراری رشد می‌کنیم چون باعث نظم و سازمان بخشیدن به کارها می‌شود و فرصتی به ما می‌دهد که دور و بر مردم باشیم.

عادت‌های سالم را حفظ کنید، معاشرت‌هایی را که معمولاً حال‌تان را خوب می‌کند حفظ کنید.

رها نکردن تفنن تابستانی

دکتر شریلین تامپسون مشاور و روانشناس می‌گوید: «بعد از مدتی استراحت، استرس شروع سال تحصیلی جدید یا شلوغ‌تر شدن محل کار پیش می‌آید ولی کارها و عادات روزمره سالم هم بر می‌گردند. اگر وسط کارهای روزمره احساس گیر افتادن کنید و انتخابی هم نداشته باشید، وضع می‌تواند بدتر باشد ولی می‌تواند فرصتی هم باشد برای تغییر دادن چیزها».

او پیشنهاد می‌کند که با انتخاب چالشی تازه یا تعهد به رها نکردن تفنن یا فعالیتی که در طول تابستان انجام داده‌اید خود را برای سپتامبر آماده کنید.

دکتر کامیلا روزان، روان‌شناس بالینی، می‌افزاید: «در طول تابستان مردم بیشتر از همیشه به تعطیلات می‌روند و خیلی در دسترس نیستند. آن روزها فرصتی است تا دوستان را ببینند. او توصیه می‌کند تا برنامه‌ریزی قبلی برای روزهای‌تان داشته باشید به‌طور مثال به باشگاه ورزشی یا دیدن بستگان و دوستان بروید».

او می‌گوید: «وقتی روزها کوتاه‌ترند، مهم است که برنامه‌ی تکراری روشنی داشته باشیم که چه وقت‌هایی ورزش کنیم، کی برویم باشگاه و کی دوستان‌مان را ببینیم. هوا و نور ممکن است مانع از این شوند که بیرون برویم ولی در خانه گیر افتادن موقع تاریکی و غم‌بار بودن فضا را تبدیل به فرصت کنید».

کوین سعی می‌کند خوب غذا بخورد و به تغذیه‌اش اهمیت بیشتری دهد.

او می‌گوید: سعی می‌کنم روزهای آخر هفته برای تغذیه خوب وقت بگذارم و چیزی مثل خورشت لوبیای درشت درست کنم که مواد مغذی آن تا وسط هفته دوام بیاورد اگر چه جای نور آفتاب را نمی‌گیرد ولی کمک می‌‌کند.

نشانه‌های افسردگی پاییزی

خستگی و بی حالی

بیشتر شدن نیاز به خواب

کاهش توان و انرژی

افزایش وزن

بیشتر شدن اشتها

عدم تمرکز کافی

تمایل به تنهایی

درمان‌های پیشنهادی

نوردرمانی

البته در بعضی از کشورها مانند سوئد به دلیل کافی نبودن دلائل علمی در تاثیر نوردرمانی، وسایل مربوط به این نوع درمان از بیمارستان‌های دولتی جمع آوری شده است.

ورزش و پیاده روی و تمرینات بدنی

دریافت ویتامین دِ (D) از طریق مصرف ماهی های چرب

ترتیب دادن مهمانی و روابط اجتماعی تاثیر مثبتی در جلوگیری از افسردگی پاییزی دارد. باید سعی کرد روابط اجتماعی را حفظ کرده و نزدیکان را برای صرف غذا به خانه خود دعوت کرد. این امر بسیار با اهمیت است و می‌تواند تاثیر مثبتی بر روی افسردگی فصلی داشته باشد.