تشخیص افسردگی با آزمایش خون امکان‌پذیر شد

افسردگی یکی از بیماری‌های است که با رشدی نگران کننده در جوامع مختلف، گریبان بسیاری را گرفته است و تاثیر زیانباری بر کیفیت زندگی افراد دارد.

در ارتباط با تشخیص دقیق و سریع این بیماری، مشکلات و موانع متعددی وجود دارد که موجب می شود افراد زیادی بی اینکه اقدامی برای نجات خود از این بیماری انجام دهند، با بیماری کنار آمده و اصطلاحا با آن بسوزند و بسازند.

یکی از این مشکلات، عدم شناخت کافی افراد نسبت به علائم و نشانه‌های افسردگی است. بسیاری از افراد این بیماری را با احساس غم و ناراحتی معمولی اشتباه تشخیص می‌دهند و به دنبال درمان‌های نادرست می‌روند.

محققان دانشگاه نورث وسترن در میشیگان می‌گویند آزمایش خونی را ابداع کرده‌اند که به کمک آن می‌توان افسردگی را تشخیص داد.

«اوا ردی» یکی از محققان اصلی این پژوهش می گوید این آزمایش مشابه اندازه گیری چربی خون یا قند بالا است و «روانپزشکی را وارد قرن بیست و یکم می‌کند.»

به این ترتیب «تشخیص علمی افسردگی به همان صورتی که فشار خون بالا یا کلسترول بالا تشخیص داده می‌شود ممکن شده است.»

این تست را که در هر آزمایشگاهی می‌توان انجام داد و در واقع اندازه‌گیری ۹ مولکول RNA در خون است.

RNA مولکول‌هایی هستند که رمزهای ژنتیکی DNA را ترجمه و دستورالعمل های آن را بصورت پیام منتقل می‌کنند.

دکتر ردی که شانزده سال برای این آزمایش خون تحقیق کرده است می گوید به باور او بسیاری از بیماری ها تغییراتی در خون ایجاد می کنند که می توان از روی آنها به تشخیص بیماری رسید، به عبارت دیگر مواد شیمیایی موجود در خون را می توان بعنوان ردپای آسیب اعصاب (neurodegenerative fingerprint) در نظر گرفت.

دکتر ردی می گوید چون عقیده داشتم افسردگی هم مثل بیماری های دیگر است با تحقیق بر روی حیوانات مولکول‌هایی را که وجود آنها در خون نشانه افسردگی باشد شناسایی کردم و بعد به دنبال مولکول های مشابه در انسان گشتم.

مطالعه روی حیوانات نشان داده بود ۲۶ ماده با استرس و برخی ویژگی های ژنتیکی در ارتباط هستند.

تحقیق دکتر ردی و همکارانش بر روی انسان نشان داد از میان این ۲۶ مولکول، ۹ مولکول در مبتلایان به افسردگی بالاتر از افراد سالم است.

تحول در تشخیص بیماری‌های روانپزشکی

تا به حال تشخیص افسردگی فقط بصورت بالینی امکان پذیر بوده است. با مشاوره حضوری (و نیز پرسش‌نامه)، خلق بیمار ارزیابی می‌شود و بعد نتایج با مجموعه‌ای از معیارهای مشخص تطبیق داده می‌شود.

با این حال بسیاری از بیماران ممکن است قادر نباشند حالات خود را بخوبی توصیف کنند یا ممکن است در درک سوال‌ها دچار مشکل باشند.

بنابراین امکان دارد بیماری تشخیص داده نشود یا در برخی موارد تشخیص بیماری درست نباشد.

به گفته دیوید مور پرفسور طب پیشگیری که به همراه دکتر ردی این تحقیق را در نشریه روانپزشکی کاربردی منتشر کرده‌اند، علائمی مثل خستگی و کم بودن انرژی، حال بد، خلق پایین و کاهش اشتها و اضطراب و بی‌خوابی که از علائم افسردگی هستند در بیماری های دیگر و همچنین دیگر بیماری های روانپزشکی مشترک هستند:

سلامت روان از صد سال پیش تغییری نکرده، یعنی بیماری‌ها و اختلالات با علائم بالینی تشخیص داده می‌شوند.

با این حال بویژه در یکی دو سال گذشته جستجوی محققان برای یافتن نشانه‌های ژنتیکی و مولکولی در مبتلایان به نتایج بی‌سابقه‌ای در زمینه بیماری‌های روانپزشکی از جمله افسردگی و اسکیزوفرنی رسیده و در نگرش به این بیماری‌ها تحولی اساسی ایجاد کرده است.

روش تحقیق

برای این تحقیق ۳۲ بیمار ۱۲ تا ۷۹ ساله مبتلا به افسردگی را با ۳۲ فرد سالم در همان گروه سنی مقایسه کردند و دیدند ۹ مولکول مختلف در خون این افراد متفاوت است.

این افراد ۱۸ هفته تحت روان درمانی قرار گرفتند و این ۹ مولکول در کسانی که به درمان جواب داده بودند کاهش یافته بود اما در کسانی که به درمان جواب نداده بودند این مواد همچنان بالا بود.

دکتر مور می‌گوید در حال حاضر می‌دانیم که دارو در درمان افسردگی موثر است اما نه در همه موارد و می‌دانیم روان درمانی در درمان افسردگی مفید است اما نه در همه موارد.

با اندازه‌گیری این ۹ مولکول می‌توان ارزیابی کرد که روان درمانی برای چه کسانی مناسب است و نیز تشخیص داد چه کسانی در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند.

از این رو این اولین آزمایشی است که بصورت عینی و قابل اندازه‌گیری سودمندی رفتار درمانی شناختی (Cognitive Behavioral Therapy) را نشان داده است.

محققان معتقدند چون افسردگی اغلب پیش از بروز علائم آلزایمر و پارکینسون ظاهر می شود اندازه‌گیری این مواد در خون می‌تواند به تشخیص زودهنگام این بیماری‌ها نیز کمک کند.

دکتر ردی و تیم تحقیقاتی اش پیش از این آزمایش خونی را برای تشخیص افسردگی در نوجوانان ابداع کرده بودند.

شروع افسردگی در اواخر دوره نوجوانی در ۲۵ درصد موارد ابتلا رخ می دهد و معمولا پیش آگهی بدتری از افسردگی بزرگسالان دارد.

در قدم بعدی دکتر ردی قصد دارد این تست را در جمعیت بزرگتری به آزمایش بگذارد و بررسی کند که آیا از آن می‌توان در تشخیص بین افسردگی و اختلال دو قطبی (افسردگی – شیدایی) استفاده کرد یا خیر؟