تاثیر طبیعت در حفظ تعادل روحی
این روزها بسیاری از مردم احساس خطر میکنند و شدیدا نگران آینده هستند. دکتر آنا یورگنسن که در دانشگاه شفیلد درباره ارتباط بین محیط و تندرستی تحقیق میکند میگوید: “بحران فعلی ما را از زندگی عادی دور کرده و در حالت ‘حفظ بقا ‘ قرار داده است. ما دیگر فکر نمیکنیم نامیرا هستیم.”
بسیاری از افراد نمیتوانند سر کار بروند یا باید از خانه کار کنند به همین دلیل توجهشان به محیط اطراف جلب شده و شروع به کاوش در طبیعت پیرامون خود کردهاند. به قول یک کاربر اینستاگرام: “این ممنوعیتها باعث شده راههای جدید رفتن به خانه را پیدا کنم. از ‘دفتر کار ‘ فرار کردم تا پیچ و تاب رود ترنت را دنبال کنم که از میان دشت و از کنار درختان کهنسال و مجسمه حواصیل میگذرد.”
پس از قرنطینه، با کاهش دود ماشین و کارخانهها، ذرات معلق کمتری در هوا هست. به همین دلیل دیدن آن سوی ساختمانها و ستارگان در آسمان شب آسانتر شده است. کم شدن صدای شهر هم باعث شده صدای پرندگان را بهتر بشنویم.
علاقه به باغبانی هم بیشتر شده است. گوگل نشان میدهد که در سراسر دنیا جستجوی دانه و کود در مقایسه با سال پیش دوبرابر شده است.
آیا طبیعت میتواند به کنترل استرس و اضطراب کمک کند؟
تحقیقات زیادی در رابطه با تاثیر طبیعت بر سلامت جسمانی وجود ندارد ولی مطالعات زیادی در باره تاثیر مثبت آن بر سلامت روان انجام شده است. دکتر متیو وایت از دانشگاه اکستر میگوید حتی مختصر ارتباطی با طبیعت، مثلا ده دقیقه احساس وزیدن باد روی گونه یا تابیدن آفتاب بر پوست، میتواند استرس را کاهش دهد. یا مثلا وقتی غرق در تماشای زیبایی ساحلی آرام با حواشی سرسبز و خرم یا جنگلی وحشی پر از حیوانات میشویم، احساساتمان را شدیدتر حس میکنیم.
ارتباط با طبیعت میتواند ما را شادتر و پر انرژیتر کند، به ما احساس هدفمندی و معنا بدهد و انجام کارها آسانتر به نظرمان برسد.
کار کردن در طبیعت مانند باغبانی و کشاورزی، قرنهاست که بخشی از سلامت روان را تشکیل میدهد. پزشکان خانواده در لندن، لیورپول و دورسِت برای افسردگی و اضطراب، فعالیت در طبیعت را تجویز میکنند که میتواند از پیاده روی مفید باشد تا کاشت و پرورش نعنا.
شواهد نشان میدهند حتی حس کردن طبیعت از راه دور هم میتواند مفید باشد. در یک کارآزمایی، یک تلویزیون بزرگ بیرون یک دفتر کار قرار داده شد که مناظر طبیعی را زنده نشان میداد. نتیجه، افزایش ارتباط افراد با اجتماع و طبیعت اطرافشان بود.
صدا نیز قدرت خاصی در بیدار کردن حافظه دارد، اگر صدای طبیعت، صدای امواج یا چهچهه پرندگان را قبلا تجربه کرده باشید، گوش دادن به صدای ضبط شده آنها میتواند باعث تقویت احساساتتان شود.
دکتر یورگنسن میگوید چرخه طبیعت که گیاهان و حیوانات با وجود سختی زمستان زنده میمانند و تولد دوباره طبیعت در بهار به ما امیدواری میدهد و در کنار آمدن با ناراحتیهای زندگی کمکمان کند.
متخصصان میگویند بخشی از قدرت طبیعت، توانایی آن در رفع نگرانی است.
حرکت آرام امواج آب یا ابرها در آسمان، بدون هیج زحمتی حافظه فعال ما را اشغال و حواسمان از افکار ناامیدکننده یا سرزنشآمیز پرت میکنند. محققان به این قابلیت، “جذابیت نرم” می گویند. مثلا با رسیدگی کردن به یک گیاه متوجه قابلیتهای پرورشمان میشویم و شکوفایی آن به ما حس موفقیت میدهد. این به گفته دکتر یورگنسن بخصوص برای آنها که مشکل سلامت روان دارند، بسیار مهم است.
نکاتی برای حس کردن بیشتر طبیعت
به گفته دکتر وایت، اگر در مجموع هفتهای دو ساعت با طبیعت در ارتباط باشیم بهره بیشتری میتوانیم ببریم و هر چه بیشتر از حواسمان استفاده کنیم، از همه حواسمان -نه فقط بینایی و شنوایی بلکه بویایی، چشایی و بساوایی- این فایده بیشتر میشود.
توصیههای کارشناسان در این زمینه عبارتند از:
مرتب به درختی نزدیک خانهتان سر بزنید و تغییر برگ و شکوفه و دانههایش را زیر نظر بگیرید. آیا پرندگان خاصی به آن درخت سر میزنند؟ آیا گلسنگ، خزه یا حشراتی در تنه آن زندگی میکنند؟
پنجره را باز کنید و به صدای برگها گوش کنید و بوی باران را حس کنید.
اول صبح یا قبل از طلوع آفتاب پیادهروی کنید، زمانی که رنگهای گرم و نور کم زاویه باعث تجلی بافتهای طبیعت، تنه درختان و برگها میشود بکارید. از دانه میوهای که میخورید یا درختان نزدیک خانه استفاده کنید یا بذر بخرید. بذر شاهی روی دستمال آشپزخانه و بدون نیاز به خاک و گلدان، بسرعت رشد میکند.
موقع آشپزی به طبیعت فکر کنید و از رنگهای روشن و عطر میوههایی مانند انگور فرنگی قرمز لذت ببرید. هنگام استشمام قهوه صبحگاهی، پرندگان جنگلهای بارانی را مجسم کنید که به گردهافشانی گیاه قهوه کمک میکنند
در خانه از طبیعت استفاده کنید. شاخه درختان را به دیوار بیاویزید و سنگهایی را که آب صیفل داده و صاف کرده در قفسه و پشت پنجره بچینید.