انقلاب در درمان آسیب‌های نخاعی با سلول‌های بنیادی
در جهان پزشکی، موفقیت چشمگیری در درمان آسیب‌های نخاعی با استفاده از سلول‌های بنیادی به دست آمده است که نویدبخش بهبودی برای بیماران در سراسر جهان است. دانشمندان ژاپنی با بهره‌گیری از این روش درمانی نوین، به افرادی که به دلیل آسیب نخاعی قادر به ایستادن و حرکت نبودند، کمک کرده‌اند تا دوباره توانایی حرکتی خود را بازیابند.
فلج شدن، یکی از سخت‌ترین شرایط پزشکی است که استقلال و آزادی حرکت را از افراد می‌گیرد. آسیب‌های نخاعی چالش‌های بزرگی را ایجاد می‌کنند، چرا که نخاع مسئول انتقال پیام‌ها بین مغز و بدن است و در صورت آسیب دیدگی، توانایی محدودی برای ترمیم خود دارد.
در حال حاضر میلیون‌ها نفر در سراسر جهان با فلج دائمی زندگی می‌کنند. اما یک کارآزمایی بالینی پیشرو در ژاپن، بارقه‌ای از امید را برای این بیماران به ارمغان آورده است. دانشمندان ژاپنی نشان داده‌اند که درمان با سلول‌های بنیادی می‌تواند راهی برای بهبودی برخی از این بیماران باشد. این روش درمانی نویدبخشِ بهبودی و بازگشت به زندگی عادی برای افراد معلول است.
نتایج شگفت‌انگیز پیوند سلول‌های بنیادی در ژاپن
تیمی از محققان به سرپرستی پروفسور هیدیوکی اوکانو در دانشگاه کیو، از پیشرفت بزرگی در درمان آسیب نخاعی خبر داده‌اند. در این مطالعه، چهار بیمار مبتلا به آسیب شدید نخاعی، پیوند سلول‌های بنیادی عصبی مشتق شده از سلول‌های بنیادی پرتوان القایی (iPS) را دریافت کردند.
یکی از بیماران، مردی که کاملاً فلج بود، اکنون می‌تواند بدون کمک بایستد و تمرینات راه رفتن را آغاز کرده است. بیمار دیگر نیز حرکت در بازوها و پاهایش را دوباره به دست آورده است، در حالی که دو بیمار دیگر بهبود قابل توجهی نداشته‌اند. این بیماران که همگی مردان بالغ بودند، طی ۱۴ تا ۲۸ روز پس از آسیب دیدگی، این درمان را دریافت کردند. به هر فرد دو میلیون سلول بنیادی عصبی در محل آسیب تزریق شد تا بتواند اتصالات عصبی از دست رفته را بازسازی کند.
با وجود متفاوت بودن نتایج، این مطالعه یک گام مهم رو به جلو در جستجوی درمان‌های موثر آسیب نخاعی محسوب می‌شود. این کارآزمایی که در دسامبر ۲۰۲۱ آغاز شد، شامل پیگیری‌های دقیق در طول یک سال بود. یکی از بیماران از نمره A در مقیاس آسیب نخاعی به معنای فلج کامل به D بهبود یافت که به او اجازه داد با یا بدون کمک راه برود.
بیمار دیگر از «A» به «C» پیشرفت کرد، به این معنی که نمی‌توانست به تنهایی بایستد، اما کنترل کافی برای غذا خوردن به صورت مستقل و استفاده از ویلچر را به دست آورد. با وجود این نتایج امیدوارکننده، دو نفر از این چهار بیمار بهبود قابل توجهی نشان ندادند. با این حال، هیچ عارضه جانبی جدی مشاهده نشد که ایمنی این روش درمانی را تایید می‌کند.
جیمز سنت جان، متخصص علوم اعصاب در دانشگاه گریفیث استرالیا، این نتایج را بسیار مثبت و هیجان انگیز ارزیابی کرده است.
با این حال، او هشدار داد که تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا این پیشرفت‌ها به دلیل تزریق سلول‌های بنیادی است یا بهبودی طبیعی بوده است، مورد نیاز است. دانشمندان ژاپنی اکنون قصد دارند تحقیقات خود را گسترش دهند و بر افزایش تعداد سلول‌های بنیادی عصبی پیوند شده و آزمایش درمان بر روی بیماران در فاز مزمن آسیب نخاع تمرکز کنند.
این مرحله ماه‌ها یا سال‌ها پس از آسیب رخ می‌دهد، زمانی که بازسازی عصب به طور معمول حتی دشوارتر است. اوکانو می‌گوید: ما توانستیم در اولین درمان آسیب نخاعی در جهان با استفاده از سلول‌های iPS به نتایج خوبی دست یابیم. روزهای سختی وجود داشت که تحقیقات با استفاده از سلول‌های iPS نتیجه‌ای نداشت، اما این تحقیقات نتایجی را به دست آورد که ارزش تایید ایمنی و برآورد کارایی را دارند.
در حالی که آزمایش‌های بالینی گسترده‌تری برای تعیین پتانسیل کامل درمان با سلول‌های بنیادی مورد نیاز است، این مطالعه گام مهمی در جهت یافتن یک درمان مناسب برای فلج و معلولیت است. با توجه به اینکه بیش از ۱۵ میلیون نفر در سراسر جهان با آسیب‌های نخاعی زندگی می‌کنند، امکان بازیابی حرکت از دست رفته امید تازه‌ای را برای افراد آسیب دیده ایجاد می‌کند. این مطالعه پیشگامانه در مجله Nature منتشر شده است.
