استرس: مفاهیم، شناخت، احساسات و رفتار/Stress: Concepts, Cognition, Emotion, and Behavior

اثری از پرفسور جورج فینک George Fink

پرفسور جورج فینک، از چهره‌های بین‌المللی و شناخته شده در زمینه مواجهه، مدیریت و غلبه بر استرس، در سال ۲۰۱۷ از سوی انجمن پزشکی بریتانیا به‌خاطر ارائه کتاب «استرس: مفاهیم، شناخت، احساسات و رفتار» به جامعه علمی، مورد تحسین قرار گرفته است.

این استاد دانشگاه آکسفورد پس از چند دهه تحقیق و پژوهش در زمینه‌ی استرس، آخرین یافته‌های گروه‌های پژوهشی تحت مدیریت خود را در قالب کتاب مذکور به علاقمندان عرضه داشته است. فینک که بیشتر از  ۳۶۰ مقاله علمی در مجلات معتبر به چاپ رسانده، اینک مخاطبین خود را با کتاب «استرس» به آخرین دستاوردهای دانش روانشناسی خود دعوت کرده است.

برخی از دانشمندان، عصر حاضر را عصر استرس نامیده‌اند. عصری که صنعت و فن‌آوری، شرایط زندگی انسان را با سرعتی باورنکردنی دچار تحول و تغییر می‌سازد و استرس به امری اجتناب ناپذیر مبدل شده است که انسان باید به شناسایی آن اقدام کرده و بر آن اشراف و احاطه یابد.

عملکرد استرس در مغز چگونه  است؟

چگونه هیپوتالاموس احساسات و عواطف ناشی از استرس را تفسیر می‌کند. چند و چون اخطار الکتروشیمیایی به غدد هیپوفیز و ترشح هورمونی برای تحریک قشر غدد فوق کلیوی، فعال شدن غدد آدرنال، ترشح کورتیکوئید در جریان خون چطور تحت تاثیر استرس رخ می‌دهد. این پیام‌های ناشی از استرس به سایر غدد در سراسر بدن مخابره شده و فعل و انفعالاتی پدید می‌آورند.

پس از عکس‌العمل های طحال، گلبول‌های قرمز اضافی وارد جریان خون می‌شوند، اکسیژن و غذای اضافی وارد سلول‌های بدن می‌شود، قدرت لخته شدن خون ازدیاد می‌یابد. کبد، مواد قندی و ویتامین‌ها را رها کرده، ضربان قلب بیشتر می‌شود، تنفس تغییر می‌کند. خون از پوست و احشاء به ماهیچه‌ها و مغز جاری می‌شود، دست‌ها و پاها سردتر می‌شوند و ارگانیزم انسان به صورت آماده برای حمله و تهاجم یا فرار مهیا می شوند.

مرحله بعدی استرس گام مقاومت است. طی این مرحله که ممکن است از چند ساعت تا چند روز به طول انجامد، بدن عملاً برای مبارزه با عامل فشار مهیا شده است که اگر برای مدتی طولانی هم‌چنان فعال بماند، ذخایر بدن به تدریج به پایان می‌رسد.

استرس سرانجام به گام فرسودگی می‌رسد. انرژی به پایین‌ترین سطح ممکن رسیده و سیستم ایمنی ضعیف شده و بدن در برابر بیماری‌ها آسیب‌پذیر شده است. در این شرایط بیماری‌ها آغاز به تظاهر می‌کنند و ممکن است شاهد بروز اضطراب، افسردگی، خستگی، عصبانیت، وسواس، پیری زودرس، سرماخوردگی، بی‌اشتهایی، دژگواری، سردرد، فشار خون بالا، سکته قلبی، روماتیسم، میگرن، آنفلوانزا و بسیاری بیماری‌های دیگر باشیم.

اینها گوشه‌ای از تبعات استرس است که ضرورت شناخت و مدیریت آن را معلوم می‌سازد.

فصل‌های ارائه شده در این کتاب گستره‌ی قابل توجهی را در محدوده‌های مورد نیاز مخاطبین خود پوشش می‌دهد. تعاملات استرس، شناخت، احساسات و رفتار در این کتاب به خوبی مورد ارزیابی قرار گرفته است.

پزشکان، دانشمندان رشته پزشکی، روانشناسان، روانپزشکان، متخصصان اعصاب، ایمونولوژیست‌ها، متخصصین عصبی، متخصصین پوست، زیست‌شناسان مولکولی، متخصصین عصبی، ژنتیک، دست‌اندرکاران بهداشت، محققان، دانشجویان رشته‌های برشمرده اعم از دانشجویان رشته‌های زیست پزشکی، روانشناسی و … در زمره مخاطبین این کتاب قرار دارند.