اخلاق در مهندسی ژنتیکی انسان
به گزارش آفتاب سلامت با توجه به پیشرفت های اخیر در مهندسی ژنتیک مشخص شد که می توان از این فناوری برای طراحی جنین انسان در جهت افزایش بهره هوشی و توانمندی های فیزیکی و خصوصیات ظاهری دلخواه استفاده نمود. پیشرفت های اخیر، دانشمندان را به تغییر ژنتیکی انسان به گونه ای که صفات دلخواه را به وجود آورد و در طول نسل های متمادی ماندگار سازد قادر ساخته است.
به بیان دیگر مهندسی ژنتیکی، توانمندی جدیدی را در اصلاح نژاد انسان پایه گذاری کرده است. همگام با این پدیده علمی شگرف، فلسفه اجتماعی بهبود نژاد انسان با مداخله بشر نیز درکی در حال تکوین است. دولت ها در سراسر جهان در حال وضع قوانین اخلاقی در این مورد هستند. پژوهش گران ژنتیک به همراه متخصصان اخلاق در یک اجلاس بینالمللی در واشینگتن اعلام کردند که کاربرد فناوری ویرایش ژنی در مورد جنین انسان به منظورهای درمانی، تا موقعی که ملاحظات ایمنی حل نشوند، «غیر مسئولانه» است. موافقان فناوری ویرایش ژنی سلول تخمک، اسپرم و جنین از تاثیر بی نظیر آن در جلوگیری از بروز بیماریهای ارثی و تداوم آن در نسل های آینده سخن می گویند و مخالفان از تاثیرات ناشناخته ای که بر نسلهای آینده می تواند به جای بگذارد هراسان هستند. محدودیت دیگری که توسط این مخالفان عنوان می شود این است که والدین بسیاری مایل خواهند بود که نوزادانی با خصوصیات ظاهری و توانایی های فیزیکی و درصد هوشی بالا سفارش دهند. هزینه این جنین های سفارشی بدون شک بالا خواهد بود و فقط طبقات اجتماعی خاصی قادر به پرداخت آن خواهند بود.
هر جامعه ای تابو ها و باید و نباید های خاص خود را دارد که به تغییر ناپذیری مطلق آن ها معتقد بوده و احترام می گذارد. بسیاری از کشورها با انجام تحقیقات علمی برای مقابله با بیماریهایی چون پارکینسون، آلزایمر، بیماریهای قلبی، دیابت و سرطان و حتی پیری و هم چنین به منظور توسعه علوم پزشکی و مهندسی ژنتیک بدون آن که هدف این تحقیقات تولد صرف انسان شبیه سازی شده باشد، مخالفت ندارند. با وجود این، برخی کشورها با عمل شبیه سازی انسان یا دستکاری در نژاد با هر هدف و مقصودی که باشد، صراحتا مخالفند. تاریخ تکوین بشریت و علم نشان داده است که در برهه ای از زمان جوامع بشری ضمن حفظ اعتقاد به قدرت لایزال الهی و ذات اقدس پروردگار که فوق عالم مادی است، برخی برداشت های خود را از اخلاقیات و الزامات و حقوق انسان تغییر داده اند. هر تحولی در اثر پیدایش استثنا ها پدید آمده است. اگر انسان توانسته است در علم و فناوری به این درجه از پیشرفت و مهارت دست یافته است در سایه حشمت و مرحمت جبروتی پروردگار عالم است و اکنون که دانش و ابزار تغییر ژنتیکی انسان در جهت رفع بیماری و ناتوانی و اصلاح نژاد بشری داده شده است تجلی دیگری از حکمت و مصلحت الهی است. اما لازم است تمام جوانب ایمنی و عوارض جانبی ناشناخته این توانمندی به صورت کامل بررسی شود و قوانین محکم و صریحی در جوامع بشری در این مورد وضع گردد.
پژوهش گران ژنتیک به همراه متخصصان اخلاق در یک اجلاس بینالمللی در واشینگتن اعلام کردند که کاربرد فناوری ویرایش ژنی در مورد جنین انسان به منظورهای درمانی، تا موقعی که ملاحظات ایمنی حل نشوند، «غیر مسئولانه» است.
نویسنده: دکتر سودابه داوران