آیا پس از پیوند عضو شخصیت تغییر پیدا می‌کند؟
برخی از افرادی که عضو جدید دریافت می‌کنند، شخصیت، طرز فکر و رفتارهای متعلق به اهداکننده عضو را به دست می‌آورند.
وقتی عمل پیوند عضو انجام می‌دهید، ممکن است چیزی فراتر از یک کبد، کلیه یا قلب جدید نصیب‌تان شود.
براساس تحقیقات جدید دانشکده پزشکی دانشگاه کلرادو، برخی از افرادی که عضو جدید دریافت می‌کنند، شخصیت، طرز فکر و رفتارهای متعلق به اهداکننده عضو را به دست می‌آورند.
مطالعه فوق به بررسی این مسئله می‌پردازد که پیوند نجات‌بخش عضو چگونه به تغییرات شخصیتی عمیق منجر شده و چطور ممکن است که خاطرات اهداکننده مرحوم، به گیرنده‌ای که در قید حیات است منتقل شوند.
تغییرات فیزیکی و شخصیتی رایج هستند
این مطالعه مقطعی که در ژورنال تخصصی و عمومی پیوندشناسی منتشر شده، بر مقایسه تغییرات شخصیتی در گیرندگان قلب پیوندی و سایر اعضای بدن تمرکز دارد و شامل یک نظرسنجی آنلاین از ۴۷ شرکت‌کننده، از جمله ۲۳ گیرنده قلب و ۲۴ گیرنده اعضای دیگر می‌شود.
تقریباً ۹۰ درصد از گیرندگان عضو پس از عمل جراحی با تغییرات شخصیتی مواجه شدند و از این حیث تفاوت معنی‌داری بین دو گروه مشاهده نشد. با این‌حال، تفاوت آماری قابل‌توجهی از منظر مشخصه‌های فیزیکی بین گیرندگان قلب پیوندی و سایر اعضا وجود داشت.
اگرچه تغییرات شخصیتی با هم تفاوت داشتند، حجم نمونه کوچک‌تر از آن بود که به لحاظ آماری حائز اهمیت باشد. به‌طور کلی، این مطالعه نشان می‌دهد که ایجاد تغییرات شخصیتی پس از هر عمل پیوند و نه فقط قلب امکان‌پذیر است. جدا از مشخصه‌های فیزیکی، تغییرات شخصیتی گزارش‌شده دو گروه مشابه یکدیگر بودند.
اهدای زندگی، اهدای روان
این مقاله روی بررسی تغییرات شخصیتی مختلف، مانند تغییر در اولویت‌های مربوط به غذا، موسیقی، هنر، فعالیت‌های سرگرمی و شغل تمرکز دارد. محققان همچنین دریافتند برخی افراد خاطرات جدید، سازش اجتماعی ارتقایافته، بهبود توانایی‌های ذهنی و هشیاری معنوی یا مذهبی را تجربه می‌کنند.
درحالی‌که تغییرات فوق اغلب خنثی یا مثبت تلقی می‌شوند، گزارش‌هایی مبنی بر تغییرات آزاردهنده مانند روان‌آشفتگی، افسردگی، اضطراب، روان‌پریشی و اختلال عملکرد جنسی نیز ارائه شده است. بسیاری از گیرندگان عضو از یادآوری خاطرات غیرمرتبط با تجربیات شخصی خود گفتند.
این خاطرات اغلب نتیجه اتصال ناخودآگاه ادراکات حسی گیرنده عضو به فرد اهداکننده هستند. برای نمونه، در این مقاله به یک استاد دانشگاه ۵۶ ساله اشاره شده که قلب یک افسر پلیس ۳۴ ساله که با شلیک گلوله به صورتش کشته شد را دریافت کرده بود. پس از عمل پیوند، گیرنده عضو از تجربه عجیب خود گفت:
«چند هفته پس از آن‌که قلب پیوندی را دریافت کردم، شروع به خواب دیدن کردم. جرقه نور را درست در برابر صورتم می‌دیدم و صورتم واقعاً داغ می‌شد. انگار می‌سوخت.»
دقیقاً چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
نظریه‌های مختلفی برای توجیه تغییرات شخصیتی مشاهده‌شده در گیرندگان عضو پیوندی ارائه شده است. این نظریه‌ها را می‌توان به سه گروه اصلی تقسیم کرد: روان‌شناختی، زیست‌شیمیایی و الکتریکی/فعال.
روان‌شناختی
نظریه‌های روان‌شناختی نشان می‌دهند که ویژگی‌های شخصیتی گیرندگان عضو روی نتیجه پیوند اثر می‌گذارند. برخی بر این باورند که خیال‌پردازی درباره اهداکننده و عضو او ممکن است به تغییرات شخصیتی منجر شود.
از این گذشته، گیرندگان عضو ممکن است از سازوکارهای دفاعی برای مقابله با استرس عمل پیوند استفاده کنند که منجر به تغییر شخصیتی می‌شود.
علاوه‌بر این، تفکر جادویی، یعنی اعتقاد به این‌که برخی کلمات، افکار، احساسات یا تشریفات می‌توانند روی دنیای بیرونی اثر بگذارند، و تفکر قیاسی نیز به‌عنوان دو دلیل بالقوه مطرح شده‌اند. تفکر قیاسی به این باور اشاره دارد که افراد به آمیزه‌ای از جسم خود و عضو اهداکننده تبدیل می‌شوند؛ هم‌چون مخلوطی که خصوصیات اجزای تشکیل‌کننده خود را نمایان می‌کند.
زیست‌شیمیایی
چندین فرضیه زیست‌شیمیایی وجود دارد. در نظریه‌ای آمده است که خاطرات و ویژگی‌های شخصیتی اهداکننده ممکن است در عضو پیوندی نهادینه شده و به گیرنده عضو انتقال یابند.
برای نمونه، انگرام‌های (کدگذاری‌های بافت عصبی فرضی در رابطه با حافظه) ایجادشده در مغز اهداکننده می‌توانند از طریق اگزوزوم‌ها (ساختارهای کیسه‌مانند کوچک حاوی پروتئین‌های سلولی، دی‌ان‌ای و آران‌ای) به مغز گیرنده منتقل شوند.
دکتر میچل لیستر، روان‌پزشک و از نویسندگان مطالعه، به اپک تایمز گفت: «هیچ‌کسی دقیقاً نمی‌داند چرا این اتفاق رخ می‌دهد.» و افزود: «با این‌حال، سیستم عصبی قلبی می‌تواند دلیل مهمی باشد.»
دو سیستم عصبی قلبی وجود دارد: سیستم عصبی درون‌قلبی، که از عصب‌های درون خود قلب تشکیل شده، و سیستم برون‌قلبی، که شامل عصب‌هایی است که قلب را به سایر نقاط بدن وصل می‌کند. سیستم عصبی درون‌قلبی دربردارنده همان انتقال‌دهنده‌های عصبی و اتصالات سیناپسی بین سلول‌های عصبی است که گفته می‌شود نقش بسزایی در شکل‌گیری حافظه در مغز دارند.
دکتر لیستر گفت: «از این‌رو، این‌که سلول‌های عصبی و سیناپس‌های قلب بتوانند مثل مغز به ثبت خاطرات بپردازند، منطقی به نظر می‌رسد. اما این فقط یک فرضیه است.»
فعال
فرضیه دیگری نشان می‌دهد که تغییر میدان الکترومغناطیسی گیرنده عضو، نقش بسزایی دارد، به‌طوری‌که اطلاعات شخصیتی اهداکننده که به‌طور بالقوه در میدان الکترومغناطیسی قلب او ذخیره می‌شوند، طی عمل پیوند انتقال یافته و به تغییرات شخصیتی در گیرنده عضو دامن می‌زنند.
این نظریه ممکن است دور از ذهن به نظر برسد اما توجه به این نکته حائز اهمیت است که بدن انسان یک ساختار الکتریکی است که از ذرات باردار تشکیل شده و بشدت تحت تأثیر اصول الکترومغناطیس قرار دارد.
دکتر لیستر تأکید کرد که ما هنوز به‌طور دقیق از دلیل تغییرات شخصیتی در دریافت‌کنندگان عضو خبر نداریم. با این‌حال، این را می‌دانیم که گاهی تغییراتی رخ می‌دهد که بعضاً عمیق هستند.
