به گزارش آفتاب سلامت محققان در جفت جنین انسان Human placenta موفق به شناسایی نوعی سلول بنیادی شده‌اند که پس از حمله قلبی و بروز آسیب های ناشی از آن قادر به ترمیم بافت قلب و رشد عروق خونی جدید است.
این سلولهای بنیادی استخراج شده از جفت Cdx2 نام دارند. در بررسی های قبلی این سلول‌ها را عامل تولید جفت در مراحل ابتدایی رشد جنین تشخیص داده بودند و در مورد احیا و ترمیم اندام های بدن توسط این سلول‌ها، اطلاعاتی وجود نداشت.
کشف یاد شده نتیجه مطالعه محققان دانشکده پزشکی دانشگاه ایکان Icahn School of Medicine در نیویورک است که گزارش آن در مجله آکادمی ملی علوم PNAS ۲۰ مه ۲۰۱۹ انتشار یافته است. در این گزارش علمی عنوان شده سلولهای بنیادی Cdx2 جمعیت وسیعی از سلول های بنیادی هستند که می‌توانند محل آسیب را هدف قرار دهند و از طریق گردش خون به محل صدمه دیده برسند و ترمیم و بازسازی را آغاز کنند.
محققان در جریان آزمایش، حملات قلبی را در موشها القا نموده و آنان را به سه گروه مورد مطالعه تقسیم کردند. یک گروه از موشها پس از حمله قلبی سلول های بنیادی Cdx2 تهیه شده از جفت جنین دریافت کردند، گروه دوم سلول های بنیادی عادی و گروه سوم یک محلول معمولی حاوی سدیم دریافت داشتند.
بعد از گذشت سه ماه نتایج بررسی های انجام‌شده با MRI، نشان داد موش‌هایی که با سلول های بنیادی Cdx2 مداوا شدند، بهبود شایان توجهی در ترمیم قلب و بافت آنها دیده شد. سلولهای بنیادی Cdx2 به بخش آسیب دیده قلب مهاجرت کرده بودند و رگ‌های خونی جدید و سلول های سالم در نقطه هدف ایجاد شده بود.
اما دو گروه دیگر که آب نمک و سلول های بنیادی عادی دریافت کرده بودند، نارسایی قلبی پس از سکته در آنها ماندگار شد و هیچ پیشرفت و بهبودی نداشتند.
دانشمندان بر این باورند که روش مداوای قلب موشهای بیمار در ترمیم قلب آسیب دیده انسان کاربرد خواهد داشت. آنان امیدوارند از این عامل ترمیم کننده حتی برای احیای سایر اندام های آسیب دیده همچون ریه و کلیه ها نیز استفاده کنند.
افرادی که دچار حمله قلبی شده اند، زخم ها و جراحت هایی را در قلب خود دارند، که برای همیشه ماندگار است و می تواند منجر به نارسایی های تهدید کننده قلبی و در نهایت مرگ شود.
در طی حمله قلبی، بافت هایی از این ارگان کشته می شوند و جایگزینی برای سلول های کشته شده وجود ندارد و این روند به عنوان یک مسئله “لاینحل” در پزشکی قلب باقی مانده است.
تیم دانشگاه ایکان معتقد است سلول های بنیادی Cdx2 به طور بالقوه می توانند بیش از ۲۳ میلیون نفر مبتلا به نارسایی قلبی در سراسر جهان را درمان کنند.
به نظر می رسد که سلول های بنیادی Cdx2 از واکنش تهاجمی سیستم ایمنی میزبان در امان باشند، زیرا این سلول ها در بدن موش ها پس از برداشت از جفت و تزریق به حیوان دیگر مورد حمله سیستم ایمنی قرار نمی گرفتند.
دکتر هینا چودری Hina Chaudhry ، مدیر بخش پزشکی احیا کننده قلب و عروق در دانشگاه ایکان گفت: ” توسعه یک استراتژی درمان موثر بر اساس ویژگی سلول های بنیادی Cdx2 برای آسیب دیدگان حملات قلبی در انسان ضروری است، این روش می تواند یک درمان امیدوار کننده در انسان ها باشد.
ما توانسته ایم سلول های Cdx2 را از جفت انسانی استخراج کنیم و اکنون امیدواریم بتوانیم در آینده درمان تازه ای مبتنی بر سلول های بنیادی تازه یافته برای ترمیم قلب آسیب دیده انسان ارائه کنیم. آنچه سلول های Cdx2 از عهده آن برآمده اند، چیزی است که حتی سلول های بنیادی جنینی نمی توانند انجام دهند “
استراتژی های آزمایش شده در گذشته مبتنی بر نوع سلول های بنیادی جنینی بود و استفاده از این نوع سلول در اخلاق پزشکی مورد نکوهش قرار داشته و با نگرانی هایی همراه است در حالی که سلول های Cdx2 موجود در جفت جنین به طور معمول در سراسر جهان دور ریخته می شود و بنابراین تقریبا یک منبع بی حد و حصر است.
دکتر Sangeetha Vadakke-Madathil، متخصص قلب و عروق دانشکده پزشکی ایکان و از محققین این مطالعه اظهار داشت: “این نتایج برای ما بسیار شگفت آور بود. هیچ نوع سلول دیگری در آزمایشات درمانی قلب آسیب دیده، هرگز با چنین قدرت ترمیم کنندگی گزارش نشده است.
سلولهای Cdx2 تزریق شده در گردش خون می دانستند که ناحیه آسیب دیده قلب کجاست و دقیقا در همان موضع به احیا ارگان می پرداختند. بر خلاف بسیاری از اندام های دیگر، قلب دارای توانایی اندکی برای درمان خود است. به طور معمول پنج سال پس از حمله قلبی، نیمی از بیماران جان خود را از دست می دهند زیرا در اثر آسیب های ناشی از حمله قلبی ، نارسایی های پیش رونده، قلب را ضعیف و ضعیف تر کرده و بدن را از جریان خون کافی محروم می سازد.”
این مطالعه نشان داد نقش پیش تر شناخته شده سلول های Cdx2 فراتر از مطالعات قبلی است زیرا می توان آنها را با دقت زیاد به محل ضایعه بافت هدایت کرد و این در حالی است که این سلول ها از موانع سیستم ایمنی عبور کرده تا به محل انجام ماموریت خود برسند.
رویدادهای تلخ در فقدان وجود یک درمان اساسی
بنیاد قلب بریتانیا، هشدار داده است که در این کشور بیش از ۸۰ هزار نفر از جوانان با یک عارضه قلبی که از آن بی خبرند، زندگی می‌کنند و چنانچه این عارضه تشخیص داده نشده و مداوا نشود پیآمد‌های آن می‌تواند مهلک باشد.
لورا دآلسیو، در یک برنامه تلویزیونی ، شرح داد که چگونه دچار ایست قلبی شد: “لبهایم کم کم کبود شد، تنفسم قطع شد، قلبم ایستاد. “برای پنج دقیقه بی جان و مرده بودم، ولی تلاش خستگی ناپذیر پزشکان را برای دوباره زنده کردنم احساس می‌کردم. “
لورا که پرستار رشته دامپزشکی است و ۲۷ سال دارد، سه سال قبل وقتی تازه از سر کار برگشته بود در خانه از حال رفت: ” گفتم که احساس می‌کنم دارم غش می‌کنم، ولی موقعی که همخانه‌ام رویش را برگرداند تا ببیند در چه حالی هستم، به زمین افتاده بودم. اول فکر می‌کرد دارم سر به سرش می‌گذارم. “
لورا مانند بسیاری از جوانانی که در وضعیت او هستند در آن موقع آگاه نبود که دچار یک عارضه قلبی جدی است.
کمک‌های پزشکی اضطراری، جان او را نجات داد و پس از سه روز که در کُما بود در بیمارستان چشمانش را باز کرد. او می‌گوید: “گریه می‌کردم، چون خیلی گیج بودم. “بیماری لورا، سندرم کیوتی طولانی LQT تشخیص داده شد- یک مشکل مادرزادی که در ضربان قلب تاثیر می‌گذارد و فاصله ضربان قلب را افزایش می‌دهد.
لورا می‌گوید آنموقع فقط ۲۴ سال داشت و فکر می‌کرد امکان ندارد این ناراحتی را داشته باشد:
“شما فکر می‌کنید فقط آدم‌های مسن هستند که به دلیل ضعف قلب یا بیماری قلبی ناگهان می‌میرند نه جوان‌ها. “
جلوگیری از مرگ
بنا بر تحقیقات تازه بنیاد قلب بریتانیا، در این کشور حدود ۸۳ هزار جوان ۱۵ تا ۲۵ ساله به دلیل ژن معیوبی که دارند، با ریسک بسیار بالای بیماری قلبی یا مرگ ناگهانی در سنین جوانی، مواجهند.
بسیاری از این افراد هرگز مشکلی با قلبشان نخواهند داشت، ولی بعضی از آنها تنها موقعی که دچار ایست قلبی می‌شوند، متوجه بیماری قلبشان می‌شوند. از آنجا که تشخیص این عارضه به ندرت امکان‌پذیر است، اکثریت قابل توجهی از داشتن این ناراحتی آگاه نیستند.
پرفسور الایجا بر، یک متخصص برجسته قلب در دانشگاه سنت جورج لندن، می‌گوید در حالی که ناراحتی‌های قلبیِ مادرزادی نادر است “وقتی آنها را با هم جمع بزنید عملا می‌بینید که تعدادشان قابل توجه است.
“در حقیقت هر سال نزدیک به ۱۵۰۰ جوان به دلیل بیماری‌های قلبیِ مادرزادی به طور ناگهانی می‌میرند؛ و این چالشی است برای تشخیص دادن افرادی که دچار این نوع بیماری‌ها هستند و تلاش برای جلوگیری از مرگ آنها”
پرفسور الایجا بر، در حال حاضر روی تشخیص ژنی که موجب حملات قلبی می‌شود کار می‌کند و امیدوار است از اطلاعات به دست آمده در آینده برای جلوگیری از مرگ‌های ناگهانی استفاده شود. شماری از پزشکان معتقدند آزمایش غربالگری اجباری برای جوانان به تشخیص زودهنگام این عوارض کمک خواهد کرد، ولی عده‌ای می‌گوید قبل از شروع این برنامه باید تحقیقات بیشتری صورت گیرد.
در سال ۲۰۱۶، دَن ویلکینسون، پسر بَری و جیل ویلکینسون، حین بازی فوتبال غش کرد و متعاقبا درگذشت. او ۲۴ ساله بود و زندگی فعالی داشت و قبلا برای تیم جوانان هال سیتی، بازی کرده بود. پدرش می‌گوید: “او یک مشکل جدی قلبی داشت، ولی در این باره به او یا ما چیزی گفته نشده بود. “بیست و چهار ساعت قبل ما صحبت کردیم و او مثل همیشه بود”.
دَن ویلکینسون یک مشکل قلبی داشت که سبب ضعیف شدن دیواره‌های قلب شده و می‌تواند به ایست قلبی منجر شود.
او هنگام بازی در نیمه دوم یک مسابقه فوتبال غش کرده بود. پدر دَن می‌گوید یکی از بازیکنان تیم پسرش تلفن کرد و خبر غش کردن دَن را داد و پرسید آیا ما می‌توانیم خودمان را به آنجا برسانیم.
ولی دَن قبل از رسیدن پدر و مادرش فوت کرده بود. جیل مادر دَن می‌گوید شوکه شده بود. بَری سعی می‌کند جلوی اشکش را بگیرد و با همسرش در این باره صحبت می‌کند که آرزو داشتند می‌توانستند برای آخرین بار به پسرشان بگویند که دوستش دارند.
حالا آنها خیریه‌ای را به راه انداخته‌اند که از طریق آن توانسته‌اند دستگاه‌های دفیبریلاتور (این دستگاه، شوک الکتریکی به عضله قلب داده و تپش قلب را به حال طبیعی باز می‌گرداند) برای باشگاه‌های فوتبال محلی خریداری کنند. از یکی از این دستگاه‌ها برای نجات جان یک پسر ۱۴ ساله که در تیم فوتبال محلی خود در یورکشایر بازی می‌کند، استفاده شده.
“خوش شانسم که زنده‌ام”
لورا، امیدوار است که با صحبت علنی در باره وضعیت خودش کمکی به دیگران کرده باشد. “من واقعا می‌خواهم مردم هوشیار باشند که این اتفاق برای آنها هم می‌تواند بیافتد. بیماری قلبی تبعیض قائل نمی‌شود. ” در سینه لورا، یک دفیبریلاتور و یک پیس میکر (باتری قلب) قرار داده‌اند که ممکن است روزی برای نجات جانش از آنها استفاده شود.
ولی او می‌گوید در حال حاضر سعی دارد حداکثر استفاده را از زندگی روزمره‌اش بکند. “من به دعوت‌های گاه و بیگاه دوستانم برای بیرون رفتن جواب مثبت می‌دهم، چون هرگز نمی‌دانم چه وقتی ممکن است اتفاق (ایست قلبی) دوباره تکرار شده و این بار موجب مرگ من شود. “من حد اکثر استفاده را از زندگی‌ام می‌کنم. خوش شانسم که زنده هستم.”
