ژن های خوب و بد از باور دانشمندان تا باور مراکز حقوقی ارزش شواهد «ژنتیک رفتاری» در دادگاه های کیفری

گفتگوی احتمالی یک متهم در سال­های پیش رو:

«آقای قاضی، ژن­های مرا محاکمه کنید. من بی­گناهم. ژن­های من اعمالم را هدایت کردند».

استفاده از داده­ های ژنتیکی برای ایجاد یک مبنای فیزیولوژیکی برای توضیح رفتارهای جنایتکارانه و خشونت آمیز یا تکانشی در دادگاه­ های جنایی آمریکا آغاز شده است. با این حال، یک بازبینی جدید نشان می­ دهد که شواهد ژنتیکی که در دادگاه استفاده می­شود، احتمالا برای متقاعد کردن قضات و هیئت­ های منصفه در جهت اثبات بی­گناه ی متهمان نیست بلکه تلاشی است تا شاید تخفیفی هر چند ناچیز در حکم نهایی صورت پذیرد.

شواهدی مبنی بر ارتباط بین انواع ژن­ها و رفتارهای خشونت آمیز و جنایی وجود دارد. به عنوان مثال، فعالیت کم در ژنMAOA ، که بر روی کروموزوم X یافت شده است، یکی از عوامل سندرم برونر شناخته شده است که رفتارهای ضد اجتماعی و خشونت آمیزی هم­چون آتش افروزی و انجام خشونت های خلافکارانه در مبتلایان را باعث می­ شود.

با افزایش جرایم خشونت آمیز، مباحث علمی درباره ارتباط این رفتارها با ویژگی­ های ژنتیکی مورد توجه قرار گرفته است. البته تا امروز رابطه بین فعالیت ژن، عوامل محیطی و رفتار جنایی نامشخص مانده است و تحقیقات پیرامون این ابهامات هم­چنان ادامه دارد.

استفاده از داده ­های ژنتیکی به عنوان شواهد و اسناد حقوقی به دلیل نوظهور بودن این اقدام شاید در دادگاه موجب برداشت های متناقض شود.

دکتر پاپلباوم خاطرنشان می­کند: «قاضی و اعضای هیئت منصفه ممکن است متهمان را به دلیل عامل ژنتیکی مستوجب مجازات کمتری بداند، اما آن­ها بر این باوراند که همه­ ی افراد، مسئول رفتارهای خود هستند، هر چند که ویژگی­های ژنتیکی خاصی نیز در آن­ها وجود داشته باشد.

در مراکز حقوقی استدلال شده است که تشریح خصوصیات ژنتیکی برای کاهش مسئولیت، در قبال رفتار مجرمانه کافی نیست. مگر این­که آنان شواهدی ارائه کنند که نشان دهد متهم دچار نقص عقلی است. اثبات مجنون بودن متهم یکی از موارد خلاصی وی از مجازات است. دلایل دیگری هم می­ توانند بر صدور میزان حکم تاثیر داشته باشند مانند بیماری­ های نقصان در کنترل رفتار، ناتوانی ذهنی یا عدم نیل به سن قانونی که در چنین حالاتی دادگاه وارد عمل شده و برحسب مواردی که قانون پیش بینی کرده، در راستای تخفیف مجازات اقدام می­کند.

استفاده­ ی موثر و دائمی از شواهد «ژنتیک رفتاری» در دادگاه ­های جنایی به موفقیت پژوهش­ های آینده بستگی دارد. تعیین علمی میزان مسئولیت مالکین ژن­ های بد در رفتارهای خشونت آمیز می­ تواند در آینده حتی به تبرئه این افراد منجر شود.

هم اینک دلیل بروز بسیاری از رفتارهای منفی و مثبتِ انسان با فعال یا غیرفعال شدن ژن ­های مختلف وی توضیح داده می­ شود.

دکتر پل اپلبهام Paul  Appelbaum از محققین فعال در زمینه­ ی خشونت های ذاتی متهمین اظهار داشت تا زمانی که شواهد در این­باره کافی نباشد، احتمالا استفاده از مستندات «ژنتیک رفتاری» در سیستم عدالت کیفری کاهش خواهد یافت.

در صورت مقرر شدن قانون، در راستای ارتباط ژنتیکی با رفتارهای جنایتکارانه، دادگاه ­های جنایی با سیلی از دفاعیات نوظهور از سوی متخصصین و وکلا و اظهارات ناگفته و ناشنیده زیادی مواجه خواهند شد.

۱۸ سپتامبر ۲۰۱۷

بر اساس اظهارات و پژوهش ­های دکتر پل اپلبهام Paul  Appelbaum MD در مجله علمی Nature