چاقی از دهه ی ۷۰ میلادی به عنوان بیماری مزمنی که سبب مرگ زودرس افراد می شود شناخته شد و با توجه به پیامدها و عوارض بسیار زیاد آن در کودکی و بزرگسالی افراد، کمکم مسئولان وزارت خانه های بهداشت سراسر جهان را به فکر کنترل این بیماری انداخت.
این در حالی است که چاقی و سیگار دو عامل اصلی موثر بر افزایش مرگ و میرها معرفی شدند و پس از آن دولت های گوناگون با برنامه ریزی های ویژه به فکر آموزش و اصلاح رفتارهای خود برای مبارزه با اضافه وزن افتادند.
از ۷ میلیارد جمعیت جهان ۲٫۱ میلیارد نفر اضافه وزن دارند و متاسفانه ۳۱۲ میلیون نفر چاق در کره ی خاکی زندگی می کنند. جالب است بدانید که در ایران وضعیت وخیم تر است به طوری که ۶۱ درصد از شهرنشین ها و ۵۰ درصد روستاییان دچار اضافه وزن هستند و بیشتر آنها از عواقب چاقی بی خبرند. طبق این آمار ۳۲ میلیون ایرانی کالری اضافه دریافت می کنند. ۲۵ میلیون ایرانی چاق هستند و ۱۵ میلیون نفر به علت فقر، کمبود دریافت کالری دارند.
۱۰ درصد از افراد بالای ۱۵ سال در جهان به دلیل چاقی با افزایش فشار خون مواجه هستند و ۳۰ درصد از افراد بالای ۴۰ سال فشار خون دارند. ۱۷۷ میلیون نفر در دنیا و ۷٫۲ درصد جمعیت ایران به علت اضافه وزن دیابت نوع دوم گرفته اند و متاسفانه حتی نیمی از آنها از بیماری خود بی خبرند.
اختلال در چربی خون، افزایش سکته قلبی و مغزی در جهان، رسوب چربی در کبد، سنگ کیسه صفرا، ریفلاکس معده به مری، اختلالات تنفسی، مشکلات مفاصل و پوکی استخوان، سرطان روده بزرگ و پروستات در مردان و سرطان پستان در زنان، از دیگر پیامدهای چاقی به شمار می روند.
سالیانه ۳۰۰ هزار نفر ایرانی می میرند که از این تعداد ۱۰۰ هزار نفر به دلیل سکته ی زودرس مغزی و قلبی جان خود را از دست می دهند و مهمترین عامل این نوع سکته ها چاقی است. این مشکل نه تنها در ایران بلکه در جهان طی یک هفته گذشته ۲ تا ۳ برابر شده است.
بیشتر چاقها مشکل افزایش وزن خود را به مسائل ژنتیکی ارتباط می دهند. این در حالیست که ۷ تا ۹ درصد از چاقی ها عامل هورمونی دارند و مابقی آنها به دلیل تغذیه ی نادرست، نداشتن تحرک کافی و ایجاد سلول های چاقی در دوران کودکی است. لازم است بدانید که سنین زیر ۵ سال و به خصوص زیر ۳ سالگی بهترین زمان برای جلوگیری از چاقی و رشد سلول های چاق در کودکان می باشد.
برای این که بدانید چاق هستید یا اضافه وزن دارید از فرمول سنجش شاخص توده بدنی (BMI) استفاده کنید. وزن خود را (برحسب کیلوگرم) تقسیم بر قدتان (بر حسب متر) به توان دو کنید، عددی که حاصل می شود. اگر از ۱۸٫۵ کوچک تر بود شما لاغر هستید. اگر این عدد بین ۱۸٫۵ تا ۲۵ باشد. وزن شما متناسب است و از اندام خوبی برخوردارید و هر لحظه خطر چاق شدن شما را تهدید می کند. اما اگر عدد به دست آمده از ۳۰ بیشتر باشد چاق هستید و باید برای داشتن رژیم مناسب و تمرینات ورزشی با متخصصان مربوطه مشورت کنید.
