مشارکت، فرمول رقابت با داروسازی های بین المللی ” ایران دارو تولید کننده متنوع ترین اشکال دارویی در کشور”
دکتر بابک مصباحی، مدیر عامل شرکت ایران دارو هستم. فوق لیسانس MBA و هم اکنون دانشجوی DBA استراتژیک هستم.
لطفا مخاطبین ماهنامه آفتاب سلامت را با شرکت داروسازی ایران دارو آشنا کنید.
داروسازی ایران دارو یکی از شرکت‌های قدیمی حاضر در بورس است که تاریخ تاسیس آن به سال ۱۳۴۳ برمی گردد. این شرکت جزو گروه سرمایه‌گذاری البرز و شرکت دارویی برکت است.
تولید مکمل‌های داخلی جزو افتخارات گذشته تا هنوز داروسازی ایران دارو به شمار می آید. بسیاری از برندهای معروف مکمل و ویتامین‌ها که در بازار وجود دارد در زمره محصولات عرضه شده‌ی ایران دارو است. ما در رتبه دوم و سوم کشوری از لحاظ تولید ویتامین‌ها و مکمل‌ها قرار داریم.
با اتخاذ استراتژی‌های جدید، شرکت به سمت تولید قرص و کپسول‌های نوظهور حرکت کرده است. از گروه‌های درمانی دیگری که ایران دارو روی آن کار می‌کند می‌توان کرم، پماد و ژل را نام برد. در این حوزه نیز جزو شرکت‌های مطرح کشور هستیم. به گونه‌ای که بسیاری از مصرف‌کنندگان، محصولات داروسازی ما را به عنوان برند مورد علاقه‌ی خود شناسایی کرده و استفاده می‌کنند. ساشه‌ها نیز از دیگر اشکال دارویی ما است که مورد استفاده‌ی گروهی از مخاطبین محصولات ایران دارو قرار می‌گیرد. شرکت ایران دارو سابقه‌ای ۵۰ ساله دارد. این شرکت در گذشته تحت عنوان لدرلی آمریکا فعالیت می‌کرد. در حال حاضر در بورس حضوری مقتدرانه دارد و جزو یکی از مطرح‌ترین های بورس است.
اگر دونالد ترامپ به قوه مجریه‌ی تحت امر خود دستور دهد هر کشوری را که با ایران مبادلات مالی داشته باشد، تحریم کند و کشورها از بیم خسارت‌های مالی، حتی صادرات مواد اولیه دارویی خود به ایران را متوقف کنند. فکر می‌کنید از لحاظ آماری، وضعیت ساخت دارو در ایران چه سرنوشتی پیدا می‌کند؟
در صورت بروز تحریم آسیبی در حوزه‌ی دارو به کشور نخواهد رسید. ما پیش از بروز هر بحرانی، احتمال آن را محاسبه کرده و راه‌های مختلفی برای مدیریت آن اندیشیده‌ایم.
تحریم، موقعیتی عالی مهیا می‌کند تا داروسازی‌ها، شهر دورِ خودکفایی را از مسیرهای کوتاه‌تر پیدا کنند. خودباوری واژه‌ای است که زیاد از آن استفاده شده ولی این عالی‌ترین وضعیتی است که همه متولیان در همه جای دنیا تلاش می‌کنند، افراد تحت مدیریت خود را به آن درجه ایده آل برسانند. مراکز دارویی کشور ما زیر سایه‌ی تحریم به چنین موقعیت فوق‌العاده ای نائل آمده‌اند.
اگر به رتبه‌ی تولیدکنندگان مواد اولیه دارویی در دنیا توجه کنید کشورهای چین و هند نفرات اول و دوم هستند و ما دهه‌هاست که با این صادرکنندگان روابط تجاری مستحکم داریم. البته گاهی این رتبه و رده با اندکی تغییر مواجه می‌شود. کشور ایتالیا و برخی کشورهای اروپایی در رده‌های بعدی این فهرست قرار دارند. همین آمار نشان می‌دهد که اکثر واردکنندگان مواد اولیه دارویی ترجیح داده‌اند با هند و چین وارد معامله شوند.
آمریکا به عنوان کشوری که به تنهایی دم از تحریم می‌زند، فقط می‌تواند از صدور تولیدات مواد اولیه دارویی خود اجتناب کند حال این‌که حتی در این زمینه نیز جایگاه ویژه‌ای در فهرست صادرکنندگان مواد اولیه دارویی ندارد.
در بخش داروهای وارداتی خاص نیز در حال حاضر در شرکت‌های بایولوژیک و بایوتک تولیدات داخل برای تامین نیازهای داخلی به صورت ژنریک بسیار مفید بوده است. اما گزینه‌های دیگری نیز وجود دارد و در خصوص داروهای خاص می‌توانیم از منابع اروپایی، کمبودها را جبران کنیم.
طبق آمارنامه ها چیزی بین ۹۴ تا ۹۵ درصد و در برخی مستندات ۹۶ درصد نیازهای بازار دارویی کشور از تولیدات شرکت‌های داروسازی داخلی تامین می‌شود. اگر وضعیت دارویی کشور را در پیش از انقلاب مطالعه و با آمار تولیدات فعلی مقایسه کنید، متوجه اثرات معکوس فشار و تحریم خواهیم شد.
چه نقاط قوتی از شرکت در خور توجه است. مقایسه عملکرد شما با مدیران پیشین را چگونه ارزیابی می‌کنید.
یکی از نقاط قوت شرکت سرمایه‌گذاری البرز و گروه دارویی برکت برخورداری از برنامه استراتژیک معین است. این بدین معنی است که با تغییرات مدیریتی، شرکت از برنامه‌های اساسی خود فاصله نمی‌گیرد و مدیر جدید به استراتژی قبلی وفادار می‌ماند. فقط ممکن است که اولویت ها تغییر کند. از جمله برنامه‌های من اولویت دادن به تحقیق و توسعه، برندینگ و فروش شرکت است. هدف از این اولویت‌بخشی، تغییر پروفایل محصولات شرکت است. به این صورت داروهای جدیدتر به سبد شرکت اضافه شده و سهم بیشتری از بازار را به دست می‌آوریم.
آمادگی پذیرش پیشنهاد از بیرون در تولید دارو چگونه است؟
یکی از استراتژی‌های شرکت ما پذیرش پیشنهاد تولید دارو از بیرون است. اگر پیشنهاد، نیازسنجی شده و مبتنی بر دانش روز باشد ما از آن استقبال می‌کنیم. با برخی از شرکت‌های خارجی مذاکراتی انجام شده است و در گروه مکمل‌ها تولید قراردادی انجام می‌دهیم. ما برای بیشتر کردن ظرفیت پذیرش خود، در حال انجام تغییرات GMP هستیم.
مشکلات اصلی صنعت داروسازی در ایران کدام است؟
در صنعت داروسازی کشور مشکلاتی مهم بر ضد توسعه و پیشرفت وجود دارد. جریان نقدینگی در این ایام به مرحله قفل شدگی معاملات رسیده است. مسائلی که طرح تحول سلامت به دنبال داشته در زنجیره تامین دارو در حال ظهور آثار خود است. ضرورت دارد که این مشکل هر چه سریع‌تر از سر راه صنعت برداشته شود تا بتوانیم به فعالیت‌های تولیدی خود ادامه دهیم. در سند چشم‌انداز که نقشه‌ی راه کشور است حمایت از تولیدکننده و تولید در صدر اقدامات کشور قرار گرفته است که دلیل دیگری بر حل و فصل بلادرنگ فقدان نقدینگی است.
از منظر رضایت مشتریان شرکت شما در چه جایگاهی قرار دارد؟
تمرکز ایران دارو بر بازاریابی و فروش قرار گرفته است. ما مشتریان را به گروه‌های شرکت‌های پخش، پزشکان و شرکت‌های تولیدی تقسیم کردیم و بررسی بازخوردها را در زمره‌ی امور بسیار مهم تعیین کردیم. ارزیابی دقیق بازخوردها حاکی از رضایت نسبتا خوب از محصولات شرکت ایران دارو است و ما هم‌چنان خستگی‌ناپذیر در راستای بهبود و توسعه به راه خود ادامه می‌دهیم.
با توجه به شرایط غیرقابل پیش‌بینی رویدادها چه استراتژی می‌تواند نسخه‌ای کارآمد باشد؟
با توجه به اوضاع فعلی، «اقتصاد مقاومتی» نسخه‌ی بسیار کارآمدی است که استراتژی‌های ما را معین می‌کند.
اگر شرکت‌ها به داوری گذاشته شوند شرکت شما چه رتبه‌ای می‌گیرد؟
پیرو ضرب المثل «عطر آن است که خود ببوید» در این‌باره دیگران باید اظهار نظر کنند اما ایران دارو با ارائه محصولات خوب خود به نحو مطلوب در بازار شناسایی شده و فرایند بررسی بازخوردها، حرکت ایران دارو را مثبت ارزیابی می‌کند.
چه کسی الگوی شما در صنعت داروسازی است؟
صنعت داروسازی بعد از انقلاب مانند کشتی بزرگی بود که در تلاطم امواج ناآرام نامهربانی‌ها قرار گرفت و در این بین ناخداهای دانشمند و باتجربه‌ای سکان این کشتی را به دست گرفته و به سوی تامین و سلامت هدایتش کردند. افراد زیادی در این میان نقش داشتند که من همه‌ی آن‌ها را الگوی خود می‌دانم ولی نمی‌توان تک تک نام برد.
اگر فایزر، سانوفی، روشه یا امثال این غول‌های داروساز به‌طور مستقیم به بازار دارویی ایران ورود کنند آیا شرکت شما توان رقابت با محصولات آن‌ها را خواهد داشت؟
به دلیل متفاوت بودن محصولات و نوع مارکتینگ نمی‌توان ازکلمه‌ی رقابت استفاده کرد. اگر چنین روزی برسد ترجیح این است که به سمت مشارکت برویم و فراگرفته هایمان را با هم قسمت کنیم.
ماهنامه آفتاب سلامت را دریافت می‌کنید؟
بله خوشحالم که از دریافت‌کنندگان ماهنامه آفتاب سلامت هستم. مطالب این مجله تخصصی، طوری طراحی شده که هم رویدادهای دارویی و پزشکی روز دنیا، آن هم مطالبی که کاربردی و در خور پی‌گیری است به اطلاع مرتبطین رسانده می‌شود و هم نکات مدیریتی و اقتصادی حوزه دارو در آن لحاظ شده است.
این ماهنامه صفحات و موضوعات علی‌السویه ندارد. به هر حال بخشی از روش‌های مارکتینگ و برندینگ استفاده از مجلات وزین است تا با پخش در مراکز هدف، اهداف مارکتینگ تامین شود.
سخن سردبیر و مدیر مسئول از صفحاتی است که پیش از سایر مطالب مجله با دقت می‌خوانم. نقطه نظرات و اظهاراتی است که دوست دارم دنبال کنم، چون هم به‌روز و هم عمیق و در خور توجه است. در بعضی موارد نکاتی از آن را هم در زمینه‌های کاری خود کاربردی می‌کنم.
متین جمالزاده
متین جمالزاده
