دکتر یالوم، پزشکی که با رمان، روان‌درمانی می‌کرد

93 زمان تقریبی مطالعه 5 دقیقه

پزشک و رمان‌نویس صاحب سبک، دکتر «اروین دیوید یالوم» Irvin David Yalom متولد ۱۹۳۱ در واشنگتن است. این نویسنده‌ی آمریکایی در سال ۱۹۵۶ در دانشکده‌ی پزشکی بوستون در رشته‌ی پزشکی و در سال ۱۹۶۰ در رشته‌ی روانپزشکی فارغ‌التحصیل شد.

دکتر یالوم با نوشتن مقالاتی جذاب در زمینه‌ی آموزش‌های پزشکی و روانشناسی، توجه روسای دانشگاه استنفورد را به توانایی‌های خود معطوف ساخت و به‌زودی در سال ۱۹۶۳ برای تدریس به استنفورد دعوت شد. او خود را چنین معرفی می‌کند:

من ۱۳ ژوئن ۱۹۳۱ در واشنگتن دی سی، از والدینی که از روسیه (از یک روستای کوچک به نام Celtz در نزدیکی مرز لهستان) مهاجرت کرده بودند، کمی بعد از جنگ جهانی اول متولد شدم. خانه‌ی ما در شهر واشنگتن قرار داشت. آپارتمانی کوچک واقع در طبقه‌ی فوقانی فروشگاه مواد غذایی که والدین من پیوسته در آن کار می‌کردند. در دوران کودکی من، واشنگتن یک شهر جدا افتاده و مورد تبعیض بود و من در یک محله‌ی جنوب شهر و فقیر زندگی می‌کردم. رفت و آمد در خیابان‌های واشنگتن اغلب خطرناک بود. مطالعه در سالن کتابخانه، پناهگاه روحی من بود و دو بار در هفته، برای تنفس روحی در آن مکان جذاب باعث می‌شد خطر دوچرخه سواری در خیابان‌های آن‌جا را به جان بخرم.

هیچ مشاور یا راهنمایی در دور و بر من نبود. تمام اوقات والدین من صرف تلاش برای تهیه قوت لایموت می شد. آنها برای حفظ دخل و خرج زندگی فقیرانه، تمام وقت و توان خود را صرف می کردند.

کتاب، دنیای فریبندهای بود که من انتخاب کرده بودم. یادم می آید بخشی از معماری کتابخانه، قفس های بزرگ و مرکزی بود که بیوگرافی مشاهیر در آن قرار داشت و توجه من را بیش از قسمت های دیگر به خود جلب می کرد. من سالیان سال تمام آن کتاب ها را از A (جان آدامز) تا Z (زرتشت) به دقت مطالعه کردم.

طولی نکشید که در رشته ی پزشکی فارغالتحصیل شدم و تصمیم گرفتم تخصص خود را در رشته ی روانپزشکی بگیرم. روانپزشکی برای من بی نهایت جذاب بود، نسبت به تک تک بیماران خود، احساس شگفت انگیزی داشتم که وقت خواندن یک داستان و گسترش یافتن آن به مخاطب دست می دهد. من معتقدم که برای هر بیمار یک درمان متفاوت باید ساخته شود. زیرا هر کدام یک داستان منحصر به فرد دارند. این نگرش و رویکرد درمانی من دورتر و دورتر از روال روانپزشکی حرفه ای در این دوران است.

در حال حاضر روانپزشکی با دیدگاه مالاندوزانه مسیری کاملا مخالف سمت و سوی مورد نظر من در پیش گرفته است. آنها تشخیص یکنواخت، مبتنی بر پروتکل درمان کوتاه مدت برای همه را در دستور کار خود قرار داده اند.

همسر من، مریلین، دکترای ادبیات تطبیقی (فرانسوی و آلمانی) از دانشگاه جان هاپکینز دریافت کرده و به عنوان استاد دانشگاه و نویسنده، بسیار موفق عمل کرده است. در زمره آثار او می‌توان خواهران خون، تاریخ همسر، تولد ملکه‌ی شطرنج را عنوان کرد. چهار فرزند من که همه در منطقه خلیج سان فرانسیسکو زندگی می‌کنند، کارهای گوناگونی مانند پزشکی، عکاسی، نویسندگی خلاقانه، کارگردانی تئاتر، روانشناسی بالینی را انتخاب کرده‌اند. تا امروز پنج نوه از این فرزندان دارم.

آثار داستانی

(۱۹۷۴) هر روز نزدیک‌تر از پیش

(۱۹۸۹) جلاد عشق و دیگر داستان‌های روان درمانی

(۱۹۹۲) وقتی نیچه گریست

(۱۹۹۶) دروغگویی روی مبل

(۱۹۹۹) مامان و معنی زندگی

(۲۰۰۵) درمان شوپنهاور

(۲۰۰۵) پلیس را خبر می‌کنم

(۲۰۱۲) مسئله‌ی اسپینوزا

(۲۰۱۵) خلق شدگان در یک روز و داستان‌های روان‌درمانی

آثار غیرداستانی

(۱۹۷۰) تئوری و عمل در روان‌درمانی گروهی

(۱۹۸۰) روان‌درمانی

(۱۹۸۳) Inpatient Group Psychotherapy

(۱۹۹۶) The Yalom Reader

(۲۰۰۱) هنر درمان

(۲۰۰۸) خیره به خورشید نگریستن

آثار سینمایی برگرفته از نوشته های یالوم

۲۰۰۳ پرواز از مرگ مستند سینمایی

۲۰۰۷ وقتی نیچه گریست

۲۰۱۵ Yalom’s cure

وقتی نیچه گریست فیلمی است به کارگردانی Pinchas Perry که در سال ۲۰۰۷ با اقتباس از رمانِ وقتی نیچه گریست نوشته‌ی اروین یالوم ساخته شده است. این فیلمِ درام محصول کشور آمریکاست و بازیگرانی هم‌چون آرماند آسانته (در نقشِ فریدریش نیچه)، بن کراس (در نقشِ یوزف برویر) و کاترین وینیک (در نقشِ لو سالومه) در آن هنرنمایی کرده‌اند. فیلم، روایت‌گرِ دیدارِ خیالیِ فریدریش نیچه، فیلسوفِ آلمانی، و یوزف برویر، پزشک اتریشی، و رابطه‌ی پر فراز و نشیب این دو است.

خلاصه‌ی داستان

در شهر وین، پایان قرن نوزدهم، لو سالومه، دختری جوان و دلربا، نامه‌ای عجیب برای یوزف برویرِ مشهور می‌نویسد: «دکتر برویر، باید شما را ببینم، موضوعِ مرگ و زندگی در میان است. فردا صبح ساعت ۹ در کافه روسه (Cafe Rousse) شما را ملاقات خواهم کرد». سالومه در تلاش است تا یوزف برویر، پزشکِ مشهور و استادِ زیگموند فروید را به کمک بطلبد. او نگرانِ دوستش، نیچه است و از برویر می‌خواهد که دوستش را معالجه کند. برویر با پذیرش کمک خواهی سالومه باید اندیشمندِ بزرگ و تنهایی را که از سردردهایِ شدید میگرنی عذاب می کشد از این گرفتاری بره اند. در عین حال نیچه نباید از دیدار برویر و سالومه و قصد درمانگری وی بویی ببرد. برویر تصمیم می‌گیرد با روشِ جدید «بیان‌درمانی» که به‌تازگی در مورد بیمار دیگرش آنا تجربه کرده، نیچه را نیز درمان کند. اما نیچه فیلسوفِ مغرور آلمانی، حاضر نیست «روانِ» خود را به دست یک پزشک بسپارد و تنها از او می‌خواهد که «جسم» وی را درمان کند.

کوشش‌ها و ترفندهای گوناگون برویر برای مطرح ساختن مشکلاتِ روحی نیچه راه به جایی نمی‌برد. سرانجام روش زیرکانه و البته خطرناک برویر برای ورود به دنیایِ درونی نیچه سرآغازِ دیدارهای پیاپی او و نیچه می‌شود، دیدارهایی که در آن هر یک از آن دو می‌کوشند تا دیگری را درمان کنند. به ‌این ‌ترتیب میان برویرِ آرام و دلسوز، و نیچه ی حساس و خوددار، دوئل گفتاریِ تندی به وجود می‌آید و هر چه این دو به هم نزدیکتر می‌شوند، برویر بیشتر متوجه می‌شود که فقط در صورتی می‌تواند نیچه را معالجه کند که وی اجازه ی این کار را به او بدهد.

وقتی نیچه گریست آمیزه‌ای است از واقعیت و خیال، جلوه‌ای از عشق، تقدیر و اراده در وینِ خردگرای سده ی نوزدهم، و در آستانه ی زایشِ دانش روانکاوی.

فردریش نیچه، فیلسوف آلمانیِ جوان و هنوز شناخته نشده، یوزف برویر، از پایه‌گذاران روانکاوی و دانشجوی پزشکیِ جوانی به نام زیگموند فروید، همه اجزایی هستند که در ساختار داستان فیلم در هم تنیده شده‌اند تا حماسه ی فراموش‌نشدنی رابطه ی خیالی میان بیماری خارق‌العاده و درمان‌گری استثنایی را بیافرینند. در این رمان، دو مرد برجسته و اسرارآمیز تاریخ، تا ژرفای وسواس‌های خویش پیش می‌روند و در این راه، به نیروی رهایی بخشِ دوستی دست می‌یابند.

اگر چه بسیاری از رویدادها و شخصیت‌های این فیلم از واقعیت برداشت شده است، با این حال داستانِ کلیِ فیلم خیالی است، چرا که همان‌گونه که نویسنده، اروین یالوم، در پایانِ کتاب ِ وقتی نیچه گریست اشاره کرده است، نیچه و برویر در واقعیت هیچ‌گاه با هم دیداری نداشته‌اند.

کارگردان: پینچاس پری Pinchas Perry

تهیه‌کننده: پینچاس پری Pinchas Perry

فیلمنامه: پینچاس پری Pinchas Perry

اقتباس از: وقتی نیچه گریست اثر دکتر اروین یالوم

بازیگران

آرماند آسانته Armand Assante

بن کراس Ben Cross

کاترین وینیک Katheryn Winnick

مایکل یانانی Michal Yannai

جیمی المن Jamie Elman

ایوایلو بروزوفسکی Ivaylo Brusovski

موسیقی: شارون فاربر Sharon Farber