داروسازی امین و شرح موانعی که از سر راه کنار نمی روند
شناسنامه ای از خود و بیوگرافی مختصری از شرکت دارویی امین به عنوان یکی از برندهای مطرح در صنعت داروسازی، با مخاطبین ماهنامه ی آفتاب سلامت در میان بگذارید.
فضل الله حیدرنژاد دکتر داروساز هستم و در سال ۶۴ فارغ التحصیل شدم. بعد از دوران سربازی بلافاصله وارد صنعت شدم و در شرکت های داروسازی سبحان، لقمان، البرز دارو، تولید دارو، کارخانجات دارو پخش و سها مشغول به کار شدم. و اینک نیز مدت ۸ سال است که در داروسازی امین فعالیت می کنم. کارم را از تولید، فرمولاسیون، مسئول فنی آزمایشگاه و مدیریت کارخانه شروع کردم. از فکرپردازی دوستان بهره می برم و تاثیرات این همفکری در کیفیت کارها محسوس است. همواره تلاش می کنم کارهای انجام نشده را در سازمان شناسایی و به انجام برسانم تا اثری شایسته از خود به یادگار بگذارم. اعتقاد دارم کار تیمی تسریع کننده و پیش برنده ی امور است. مشارکت همکاران یعنی خرد جمعی و توفیق از این روش حاصل می شود.
تاسیس داروسازی امین در سال ۶۳ رقم خورد اما بهره برداری از آن در سال ۶۹ با ۶ محصول آغاز شد و اکنون بالغ بر ۲۰۰ محصول را در کارنامه تولیدات خود دارد. تقریبا در تمامی رده ها دارو تولید می کنیم. اعصاب و روان، قلبی عروقی، مسکن ها، دیابت و آنتی بیوتیک ها در شمار محصولات ماست. سالیانه بین ۱۰ تا ۱۵ داروی خوب وارد چرخه ی تولید می شود. البته در طی این سال ها برخی داروها نیز به دلایل متعدد حذف یا جایگزین شدند.
سوالی که مطرح می کنم به نوعی محک زدن مدیریت بحران در صنعت داروسازی است. لطفا خیلی شفاف به آن پاسخ دهید.
تصور کنید فردا دونالد ترامپ به قوه مجریهی تحت امر خود دستور دهد تا هر کشوری که به ایران مواد اولیه تولید دارو صادر کرد را تحریم کند و کشورها نیز از بیم خسارتهای مالی، صادرات مواد اولیه دارویی خود به ایران را متوقف کنند. فکر می کنید از لحاظ آماری، تولید دارو در کشور چه سرنوشتی پیدا میکند؟
جهان امروز، جهان حضور مستمر و همکاری مداوم است. اگر آنها در شطرنج سیاست موفق شوند که مهره ی حضور و همکاری ایران را از بازی حذف کنند، تا حدودی متضرر خواهیم شد و به مشکل برخورد می کنیم. اگر بگوییم خیر مشکلی نخواهیم داشت پاسخ صادقانه ای نیست. در چند سال اخیر در واردات دارو از اروپا و آمریکا موفق نبودیم. بعد انقلاب واردات ما از آمریکا کاملا قطع شد و در معامله با اروپا نیز طی ۱۵ سال گذشته با مشکلاتی روبرو بودیم. بخش اعظم مواد اولیه ی مورد استفاده در صنعت، از چین و هند وارد می شود. ما در حال حاضر نیز، پیش از وقوع چنین موقعیتی با مشکلات زیادی مواجه هستیم. اما صنعت تولید مواد اولیه رشد چشمگیر داشته است، ما مسئله ی استقلال و حرکت رو به جلو را نباید نادیده بگیریم.
شرکت دارویی امین چه رویدادهایی را در عرصه داروسازی کشور رقم زده و مراکزی که ترجیح می دهند با این شرکت کار کنند تحت تاثیر چه نقاط قوت و ویژگیهایی هستند؟
داروسازی امین با بوروکراسی بیگانه است و شاید یکی از دلائل مهم این ویژگی، خصوصی بودن آن باشد. هر تصمیمی که اتخاذ شود بدون فوت وقت اجرا می شود. اما در شرکت های دولتی، مدیران اختیار کامل ندارند و برای ساده ترین مسائل باید نظر مثبت هیئت مدیره و سهامداران را اخذ کنند و از آن جایی که متاسفانه عمر مدیریت شان هم کوتاه است همین که اوقاتی از عمر مدیریت، صرف آشنایی با سیستم می شود، زمان حضور موثر وی به پایان می رسد.
ارتباط مثبت و سودمند ما با شرکت های توزیع کننده باعث شد تا شرکت های طرف قرارداد از ۵ یا ۶ شرکت به حدود ۲۰ شرکت افزایش پیدا کنند.
مقایسه عملکرد مدیریتی شما با مدیریتهای پیشین چه نتیجهای را در منحنی حرکت شرکت نشان می دهد؟
وقتی خشت اول درست گذاشته می شود، مدیران بعدی می توانند اثر مطلوبی از خود به یادگار بگذارند. بنیانگذاران امین خوب عمل کردند و ما نیز ادامه می دهیم. یکی از ویژگی های امین کیفیت محصولات ماست. به دلیل همین کیفیت، در سازمان غذا و دارو از اعتبار خاصی برخوردار هستیم و این برای ما ارزشمند است. رعایت اصول GMP از تکالیف داروسازی امین است. الگوی ما کشورها و شرکت های معتبر دنیا هستند و سعی می کنیم با رعایت اصول و قوانین داروسازی پیشرفته، برای مردم عزیز و کشور ایران محصول مفید و با کیفیت تولید کنیم.
امین امانتدار سلامتی مردم
این شعار داروسازی ماست.
آیا شرکت شما آمادگی این را دارد تا از بیرون، پیشنهاد تولید دارویی تازه را مورد ارزیابی قرار دهد؟
داروسازی امین پذیرای ایده ها و فکرهای برتر است. حدود ۴۰ درصد کارکنان شرکت از نیروهای جوان انتخاب شده اند. سیاست ما توسعه ی محصول و گسترش مارکتینگ است. یکی از شرکت های موفق در «تولید قراردادی» هستیم و در حال حاضر محصولات کشورهای کانادا، فرانسه، انگلستان، چین و هند، را تولید می کنیم.
با توجه به روند سریع تغییرات اقتصادی در کشور پر فراز و نشیب ایران، چه اهدافی در سال جاری برای شرکت برنامه ریزی کرده اید؟
برای توسعه ی فعالیت های شرکت، کمیته ی تحقیقات طی دوره های دو هفته ای و دو ماهه روند محصولات جدید را دنبال می کند. البته از دانشگاه ها هم مشاوره می گیریم. برای مقوله ی صادرات هم پس از ثبت شرکت و محصولات در چند کشور، بسترسازی انجام شده است.
در همین راستا باید مقوله ی صادرات را مد نظر داشته باشیم. فروش های برون مرزی را پی می گیریم تا در آن سوی مرزها نیز مصرف کننده و مشتری داشته باشیم.
نظر شما درباره ی نحوه اجرای اقتصاد مقاومتی چیست؟
این که بگوییم اقتصاد مقاومتی باید اجرا شود و تولید داخلی را تقویت کنیم امری در راستای منافع ملی است اما تولید کننده نمی تواند برای مشتری تعیین تکلیف کند. مصرف کننده بر اساس قواعد بازرگانی باید در انتخاب محصول، آزادی عمل داشته باشد. همچنان که ما می خواهیم استقلال داشته باشیم و اولویت را بر تولید داخلی قرار دهیم، مردم هم خواهان داروهای با کیفیت و به خصوص مکمل های لوکس هستند. باید بهخاطر داشته باشیم مردم دارو نمیخورند تا صنعت شکوفا شود؛ آنها دارو میخورند تا سلامتی را در آغوش بگیرند. آیا حاضر هستیم بدن فرزندان و والدینمان را ظرف قرص و شربتهای بیکیفیت فلان داروسازی کنیم ولی در عوض چرخ اقتصادی آن داروسازی بچرخد؟ با این که من خود تولید کننده هستم آرزو و تلاشم این است که به حدی کیفیت تولید را بالا ببرم که شرکت های خارجی نگران صادرات باشند. البته ارتقا کیفیت داروهای داخلی همکاری و همراهی دولت را میطلبد. متاسفانه طی این مدت سازمان غذا و دارو هیچ حرکت سازنده ای نداشته است. معاون غذا و دارو فردی دانشگاهی و بسیار محترم هستند اما متاسفانه تا حدودی با چالش های ما بیگانه اند. قیمتی که توسط دولت تعیین شده و میشود ناموفق است. قیمت دارو را عرضه و تقاضا تعیین می کند اما در ایران به دلیل استراتژیک بودن دارو، قیمتهای ژنریک و یکسان به شرکت ها اعلام می شود و اگر این قیمت برای شرکتی مقرون به صرفه نباشد مجبور به کم کردن کیفیت خواهد بود.
نقش رسانه را چگونه ارزیابی می کنید؟
نقش رسانه فرهنگسازی و روشنگری است. این همان چیزی است که صنعت داروسازی به آن نیازمند است. اگر رسانه، اعم از مطبوعات و رسانه های تصویری، پا به میدان گذاشته و آسیب شناسی کنند و نتیجه ی آن را در قالب مقالات، گزارشات و فیلم های مستند و خبری با مردم و مسئولین در میان بگذارند، مشکل بزرگی حل خواهد شد. حتی تولید فیلم های داستانی از نوع تلویزیونی و سینمایی که تاریخچه ی صنعت داروسازی کشور را به مردم انعکاس دهد، موقعیت و منزلت صنعت داروسازی در میان مردم و مسئولین ارتقا خواهد یافت.
پژوهش و تحقیقات در شرکت شما چه جایگاهی دارد؟
رونق و توسعه ی فعالیت های شرکت به ممارست واحد تحقیق و توسعه بستگی دارد. وقتی به شرکت امین وارد شدم ۸۷ پروانه در داشته هایمان بود که برای برخی از پروانه ها خط تولید هم وجود نداشت. بعد از گذشت ۸ سال اکنون دقیقا ۲۱۲ پروانه دارد. این آمار در تایید اهمیت دادن شرکت به تحقیق و توسعه است.
ما با مراکز علمی و دانشگاه ها ارتباط داریم. علم و هنر ساخت دارو نمی تواند چیز ثابتی باشد. در دانشگاه ها نیز محتوای درس هر ترم با ترم بعد تفاوت دارد و این به دلیل متغیر بودن علم دارو است. ما جزو چند شرکتی هستیم که سازمان غذا و دارو برای تمام خطوط تولید، گواهی GMP صادر کرده است. این توفیقات سبب شد تا شرکتهای خارجی و واردکنندگان به سمت ما آمدند و ما نیز در شرایط آشفته ی بازار که پول ها با تاخیر برمیگردد برای حفظ کیفیت دارو به سمت «تولید قراردادی» حرکت کردیم.
تمرکز بر روی چه نوع داروهایی را اخیرا در دستور کار ویژه شرکت قرار داده اید؟
در تمامی زمینه ها، دارو تولید می کنیم اما تمرکز بر تولید داروهای قلبی عروقی و دیابت است. هم چنین به زودی خط تولید سافت ژل افتتاح خواهد شد.
شاخص ترین ویژگی شرکت شما در نزد داروخانه ها چیست؟
تماس راحت با مسئولین، کیفیت محصول، ارتقا بسته بندی، از شاخص های مهم تولید دارو در این شرکت است. بخش پاسخگویی به مشتری را شخصا به همراه چند نفر از تیم واحد تضمین کیفیت و بازاریابی پاسخگو هستیم. مسائلی که نیاز به همفکری دارند در جلسات هفتگی و ماهانه ی شورای مدیران بررسی و پاسخ داده می شود. ما جزو اولین گروه هایی بودیم که بارکد دوبعدی را اجرا کردیم. داروسازی امین بنا به دلایل عدیدهای از محبوبیت برخوردار است.
از منظر رضایت مشتریان، شرکت شما در چه جایگاهی ایستاده است؟
بازار حافظه ی قدرتمندی دارد و ما به این واقعیت اشراف کامل داریم. پس تلاش می کنیم مصرفکننده ی نهایی را با کیفیت محصولات خود راضی نگه داریم. حراست از خوشنامی برند، یک اقدام منطقی و عقلانی در امر تولید است و ما به خوبی آن را انجام داده ایم.
اگر همه شرکت های داروسازی به داوری گذاشته شوند شرکت تحت مدیریت شما در این میان چه رتبه ای می گیرد؟
سوال بسیار سختی است اما از منظر سازمان غذا و دارو (به خاطر امتیازات عدیده) جزو ۱۰ شرکت اول در کشور هستیم.
هرگز مدیری را به عنوان الگو و سرمشق مد نظر قرار داده اید؟
وقتی ایده ای پیشنهاد می شود و مورد اقبال قرار میگیرد، در واقع شما از صاحب فکر، الگو گرفته اید. در طی سال های کاری با هر مدیری که همکاری داشتم (حتی در سطح مدیران میانی و پرسنل) اگر ایده ی خلاقانه ای مطرح می شد با آغوش باز استقبال می کردم. اکثر حرف ها و جملات مدیرانم را سرلوحه ی کارم قرار دادم و به همه ی بزرگانم تکریم می کنم.
اگر فایزر، سانوفی، روش یا امثال این غولهای داروساز بهطور مستقیم به بازار دارویی ایران ورود کنند آیا شرکت شما توان رقابت با محصولات آنها را خواهد داشت؟
با توجه به شرایط حاکم بر تولید در داخل کشور، هیچ شرکتی توان رقابت با این غول های داروسازی را ندارد و البته اگر هر یک از این تولیدکنندگان برجسته را در شرایط ما قرار دهید، قول میدهم کیفیت محصولاتشان به گرد کیفیت تولیدات ما هم نمی رسید. فقط کافی است سیاست های حاکم بر تولید در کشور را رصد کنید تا سختی ها و مشکلات، ریشه یابی شوند.
تعیین قیمت یکی از بزرگترین این مشکلات است. شش ماه اول قیمت اعلام نمی کند، شش ماه دوم از ۲۰۰ محصول، قیمت ۱۰ محصول اعلام می شود. و در این قیمت گذاری محدود هم باید طوری عمل کرد که اعتراض نمایندگان ملت و مردم را در پی نداشته باشد. به هیچ وجه قیمت تمام شده را برای قیمت گذاری در نظر نمی گیرند و برخوردها از جنس مصلحت اندیشی های دولتی است. دارو را من تولید می کنم و هزینه ی برندسازی را پرداخت می کنم اما قیمت را باید دولت اعلام کند. ضمن اینکه این مبلغ را هم بعد از یک سال دریافت می کنم که با توجه به تورم موجود جوابگو نیست. بنابراین محصولی که در چنین شرایطی تولید می شود نباید انتظار رقابت با کیفیت محصولات از ما بهتران را داشت.
صحبت پایانی
تا شهریور سال گذشته تصورم بر این بود اگر مدیری از وضع موجود ناراضی است شاید خود ضعیف عمل میکند. اما امسال باور دیگری پیدا کرده ام. مشکلات نقدینگی به حدی فشار وارد کرده که حتی قادر به پرداخت مبالغ جزیی هم نیستیم. این در حالی است که داروسازی امین خصوصی است. سوداوری خوبی دارد و از حمایت شدید سهامداران برخوردار هستیم. در طی مدیریت ۸ ساله، پول از سیستم خارج نشده و ۱۶ برابر افزایش سرمایه داشتیم.
ظاهرا سیاست وزیر بهداشت، بر تامین داروست و تولید دارو به پس زمینه رانده شده است. خواهش من از مسئولین در چنین شرایطی پاسخ ملموس به فریادهای کمک خواهی تولید است.
تصمیم وزارت بهداشت مبنی بر تولید هر دارویی توسط همه شرکت های داروسازی، آسیب بزرگ دیگری بر بدنه ی صنعت دارو است. در این شرایط ما مجبور می شویم دارو را با روش جایزه و تسهیلات مانند اهدای لوازم خانگی به فروش برسانیم.