ویتامین E همچون ویتامین C خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و اثر شیمیایی مخربی که به بافت‌های بدن لطمه می‌زند را از بین می‌برد. ویتامین E در لایه ی چربی دیواره ی سلول و داخل سلول قرار می‌گیرد، از تخریب دیواره ی سلول جلوگیری و از غشای سلول ها محافظت می کند.
این ویتامین در درمان انواع سرطان‌ها مانند پروستات، پوست و دهان کمک میکند. همچنین ویتامین E دارای خاصیت ضد انعقادی می‌باشد که به جریان راحت خون در رگ‌هایی که دارای پلاکت‌های چربی چسبنده به دیواره هستند، کمک میکند. همچنین در جلوگیری از سقط جنین نیز بسیار مؤثر است. هرچند ویتامین E مهم‌ترین عامل برای داشتن سیستم ایمنی قوی و پوست و چشم‌های سالم است، اما همه ی فواید و خطرات ویتامین E هنوز خیلی مشخص نیست.
اهمیت مصرف ویتامین E در بارداری
مصرف مکمل ویتامین E ممکن است به کاهش خطر ابتلا به عوارض بارداری ایجاد کننده استرس اکسیداتیو، مانند پره‌اکلامپسی کمک کند. نیاز به ارزیابی اثربخشی و ایمنی مکمل ویتامین E در دوران بارداری وجود دارد.
از عوارض مهم بارداری پره اکلامپسی و اکلامپسی می باشد که در طی دوران بارداری سلامت مادر و جنین را تحت تاثیر قرار می دهد.
کمبود ویتامین E می تواند جزء عوامل زمینه ساز این بیماری محسوب شود بنابراین پیشگیری از آن دارای اهمیت خاصی است. مطالعه ی موردی صورت گرفته شامل ۱۵۴ نفر بود که از این تعداد ۷۵ نفر در گروه مبتلا به پره اکلامپسی و اکلامپسی و ۷۹ نفر در گروه غیر مبتلا به پره اکلامپسی و اکلامپسی بودند که همگی در محدوده سنی ۳۵-۱۸ سال قرار داشتند.
گروه مبتلا و غیر مبتلا از نظر متغیر تعداد بارداری و مصرف مولتی ویتامین، همگون شدند.
بر اساس یافته ها بین مصرف مواد غذایی از ویتامین E، مصرف مغزها و روغن های نباتی غیر اشباع، سس مایونز، میزان ویتامین E دریافتی از رژیم غذایی (به میزان ۱۵ میلی گرم و بیشتر در روز)، به طور معنی داری با ابتلا به پره اکلامپسی و اکلامپسی ارتباط وجود داشت. به طوری که مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین E در گروه مبتلا کمتر از گروه غیر مبتلا بود. از طرف دیگر بین دو گروه مبتلا و غیر مبتلا از نظر مصرف روغن های نباتی اشباع شده اختلاف معنی دار آماری وجود داشت.
یافته های مطالعه نشان داد که بین مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین E با ابتلا به پره اکلامپسی و اکلامپسی ارتباط وجود دارد. ویتامین E برای سالم نگه داشتن بدن مورد نیاز است. هم برای مردان و هم برای زنان مفید است .صرف غذاهای غنی از ویتامین E برای قلب، سیستم گردش خون، دستگاه تنفس و مغز خوب است.
در سال های اخیر، موارد ناباروری افزایش یافته است. ویتامین E اغلب برای مبارزه با مسائل ناباروری در زنان و مردان توصیه می شود. ویتامین E یک آنتی اکسیدان قوی است و برای حفظ و بهبود سلامت سلولی ضروری است.
فواید ویتامین E در زنان
ویتامین E حاوی آنتی بادی است که از رحم محافظت کرده و ۲۰-۳۰ درصد باروری را افزایش می دهد .همچنین به زنده ماندن اسپرم کمک می کند. منابع خوب ویتامین E به طور طبیعی در سبزیجات برگدار، تخم مرغ، خربزه درختی، دانه آفتابگردان، زردآلو، جگر و چربی های خوب است. ویتامین E برای جلوگیری از پارگی زودرس غشاها در دوران بارداری کمک میکند.
فواید ویتامین E در مردان
به بهبود کیفیت اسپرم در مردان کمک می کند. همچنین، مردانی که یک رژیم غذایی غنی از ویتامین E دارند قبل از درمان IVF، شانس باروری خود را با ۱۸-۲۵ درصد افزایش می دهند. بنابراین آن ها باید بادام، انواع آجیل، کلم بروکلی، اسفناج و گندم در رژیم غذایی خود بگنجانند. تغذیه، تحرک اسپرم و کیفیت فرد را، به طور قابل توجهی بهبود می بخشد. بنابراین، به منظور سالم ماندن و افزایش باروری خود، رژیم غنی از ویتامین E مصرف کنید.
باروری یک روند پیچیده است که به فیزیولوژی زنانه و مردانه بستگی دارد. اگر چه عوامل بسیاری در امر ناباروری دخیل هستند و در صورت بروز این مشکل باید با متخصص یا مشاور مربوطه مشورت کرد اما به طور کلی مکمل های مهمی وجود دارند که بر اساس یک تقسیم‌بندی کلی برای کمک به باروری در تمام زوج های جوان به ترتیب ضروری، مهم و مفید هستند. گروه اول گروه مکمل های ضروری هستند. چنانچه نمی‌توانید، تمام ویتامین ها را که در باروری مؤثر هستند مصرف کنید، می‌توانید ضروری‌ترین آنها را از طبقه‌بندی زیر انتخاب کنید. سلنیوم یک ویتامین حیاتی برای باروری است.
در واقع سلنیوم یک ماده معدنی است. اما این ماده تاثیری بر کمی تعداد اسپرم های تولید شده و یا نازایی ندارد.
ویتامین C
ویتامین C یکی دیگر از ویتامین های ضروری برای باروری است. این ویتامین در تولید اسپرم تاثیرگذارست. از جمع شدن آن ها در یک نقطه جلوگیری کرده و آن ها را وادار به حرکت میکند. ویتامین E، یکی دیگر از این گروه مکمل هاست. این ویتامین نقش مهمی در متعادل کردن تولید هورمون و حمل اکسیژن به اندام های جنسی دارد.
روی
«روی» نیز یک مکمل دیگر و در واقع مانند سلنیوم یک ماده ی معدنی است. این عنصر نیز در عملکرد مطلوب اندام های تولیدمثلی نقش مؤثر دارد. گروه دوم مکمل های DMG هستند که تولید اکسیژن را در خونی که به کلیه ی بافت ها از جمله اندام های تولید مثلی میروند افزایش می دهد.
ویتامین دوم این گروه اوکتاکوزانول نام دارد. گیاهک گندم منبع غنی این ماده است و به تولید هورمون ها کمک میکند.
ویتامین های گروه سوم مکمل‌های مفید هستند که نسبت به دو گروه دیگر در درجه سوم اهمیت قرار می‌گیرند. دسته ی اول اسید‌های چرب ضروری هستند. نقش این اسیدها طبیعی کردن عملکرد و فعالیت غده‌ها و به ویژه در سیستم های تولیدمثلی است.
منگنز
گروه دوم منگنز نام دارد. این منگنز باید به صورت جداگانه از کلسیم مصرف شود. این عنصر باعث طبیعی شدن تولید هورمون های جنسی می‌شود.
ویتامین A نیز در این مجموعه گنجانده شده است چه با بتاکاروتن طبیعی و یا ترکیبات کاروتونوئیدی همراه باشد. ویتامین A نقش تنظیم عملکرد غدد تولید مثلی را بر عهده دارد. آخرین گروه ترکیبات ویتامین B با B5 و B6 اضافی است. این ترکیبات تنظیم کننده ی عملکرد غدد جنسی است. در حالی که B5 تنظیم تولید هورمون های جنسی و B6 برای ترکیبات ژنتیکی مورد نیاز است.
سایر ویتامین ها برای کمک به باروری شامل کارنیتین، آرگینین، روی، سلنیوم و ویتامین B-12 نقش مهمی در افزایش تعداد اسپرم ها و میزان تحرک آن ها دارد. همچنین بسیاری از ویتامین های آنتی اکسیدان برای درمان ناباروری درمان مفید هستند که از آن جمله می‌توان به ویتامین C، ویتامین E، گلاتاتیون و کوانزیم Q ۱۰ اشاره کرد.
کاهش خطر سقط جنین با ویتامین E
مصرف ویتامین E خطر ابتلا به کیست تخمدان و کیست های سینه را کاهش می دهد. خانم های باردار نیز باید ویتامین ای کافی دریافت کنند تا در معرض سقط جنین قرار نگیرند.
طبق نتایج یک بررسی زمانی که جنین، ویتامین E کافی دریافت نکند مادر باردار با خطر سقط جنین مواجه خواهد بود. متخصصان آمریکایی علاوه بر بیان این که کمبود ویتامین E مانع از شکل‌گیری و رشد برخی از اعضای بدن جنین می‌شود، اظهار کردند: سقط جنین تنها یکی از چندین پیامد منفی کمبود این ویتامین در طول بارداری است.
ویتامین E همچنین به سیستم ایمنی برای مقابله با بیماری‌ها کمک میکند اما یکی از خصوصیات اصلی آن خاصیت آنتی اکسیدانی ویتامین ای است.
در جنین انسان برخی از حیاتی‌ترین دوره ها برای رشد مغز و سیستم عصبی، هفته‌های نخست بارداری هستند و به همین دلیل زنانی که قصد بارداری دارند یا باردار شده‌اند باید ویتامین E و ریزمغذی‌های دیگر دریافت کنند. به گزارش مدیکال دیلی، از جمله علائم کمبود ویتامین E ضعف عضلانی، بروز مشکل در قدرت بینایی و عدم تعادل در بدن هستند. همچنین این کمبود در درازمدت می‌تواند موجب آسیب کبد و کلیه‌ها شود.
منابع
۱٫Conde-AgudeloA, RomeroR, KusanovicJP, HassanSS. (2011):Supplementa-tion with vitamins C and E during pregnancy for the prevention of preeclampsia and other adverse maternal and perinatal outcomes: a systematic review and metaanalysis. Am J Obstet Gynecol; 204: 503 e1–۵۰۳ e12.
۲٫ChandlerPD, ScottJB, DrakeBF, NgK, MansonJE, RifaiN, ChanAT, BennettGG, HollisBW, GiovannucciEL, EmmonsKM,FuchsCS. (2014):Impact of vitamin D supplementation on inflammatory markers in African Americans: results of a four-arm, randomized, placebo-controlled trial. Cancer Prev Res (Phila); 7: 218–۲۲۵
۳٫ACOG Committee on Practice Bulletins-Obstetrics. (2002): ACOG practice bulletin: diagnosis and management of pre-eclampsia and eclampsia: number 33, January. Obstet Gynecol 2002;99:159-167
۴٫Ponsonby, A.L., Lucas, R.M., Lewis, S., Halliday, J. (2010):Vitamin D status during pregnancy and aspects of offspring health. Nutrients.;2:389–۴۰۷٫
۵٫Fernández-Alonso, A.M., Dionis-Sánchez, E.C., Chedraui, P., González-Salmerón, M.D., Pérez-López, F.R. (2012): Spanish Vitamin D and Women’s Health Research Group. First-trimester maternal serum 25-hydroxyvitamin D status and pregnancy outcome. Int J Gynecol Obstet.;116:6–۹٫
۶٫Thorne-Lyman, A., Fawzi, W.W. (2012):Vitamin D during pregnancy and maternal, neonatal and infant health outcomes: a systematic review and meta-analysis. Pediatr Perinat Epidemiol.;26:75–۹۰٫
۷٫Harvey, N.C., Holroyd, C., Ntani, G., Javaid, K., Cooper, P., Moon, R. et al, (2014): Vitamin D supplementation in pregnancy: a systematic review. Health Technol Assess.;18:1–۱۹۰٫
دکتر داریوش فرهود
هانیه پورکلهر
